erfgoedobject

Papierfabriek Papeteries de Saventhem

bouwkundig element
ID
216212
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216212

Juridische gevolgen

Beschrijving

Uitgebreid industrieel complex, gevat tussen de Lambroekstraat in het noorden, de Fabrieksstraat in het oosten, de spoorlijn Leuven-Brussel ten zuiden en Corporate Village ten westen.

Historiek

Deze deels gerenoveerde en heringerichte bedrijfsgebouwen maakten oorspronkelijk deel uit van de papierfabriek Papeterie de Saventhem, waarvan de oorsprong gelegen was in een oude watermolen op de Woluwe. Deze molen, de zogenaamde Rattenmolen was oorspronkelijk een slag- of oliemolen die naar het einde van de 18de eeuw definitief werd omgevormd tot papiermolen. Omstreeks 1860 werd de fabriek eigendom van de familie Vanden Eynde; op de Poppkaart uit dezelfde periode wordt ze weergegeven als een gesloten complex aan de Woluwe. In 1880 werd het bedrijf omgevormd tot een N.V. 'Les Papeteries de Saventhem' die ook de fabriek 'Grellingen' aankocht en deze omstreeks 1900 inrichtte als tweede werkplaats. Door deze overname kwam de grootste papierfabriek van Zaventem tot stand. Voortgaande op de mutatieschetsen werden de oorspronkelijke gebouwen vanaf 1865 geleidelijk aan sterk uitgebreid en meermaals aangepast. In de periode 1890-1891 werden trouwens grootse moderniseringswerken doorgevoerd en vanaf 1904 kende de productie een enorme toename; zowat alle Brusselse kranten behoorden tot de afnemers. De crisis van de jaren 1930 zorgden echter voor een geleidelijke teloorgang.

De waarde van de verschillende gebouwen is vooral gelegen in het beeldbepalende karakter, nagenoeg de laatste getuigen van de voor Zaventem belangrijke industriële ontwikkeling.

Beschrijving

Complex geheel van industriële gebouwen opgetrokken uit baksteen, grotendeels witgeschilderd, met wisselende bouwhoogte onder veelal pannen zadel- of schilddaken, waarvan de oudste delen opklimmen tot de tweede helft van de 19de eeuw. Door de voortdurende aanpassingen nodig om tegemoet te komen aan het zich steeds ontwikkelende productieproces is het oorspronkelijke uitzicht nog nauwelijks te achterhalen, hoewel de algemene inplanting en volumes zichtbaar op oude prentkaarten nog herkenbaar zijn. Vele van de rechthoekige en rondbogige muuropeningen zijn aangepast en/of voorzien van nieuw schrijnwerk.

Het meest opmerkelijke is het gerenoveerde nummer 55 dat bestaat uit een centraal gedeelte van vier traveeën en drie bouwlagen onder een gebogen dak, links geflankeerd door een hoger rechthoekig volume van één op zes traveeën en vier bouwlagen onder plat dak en rechts een lager volume van twee traveeën en twee bouwlagen, eveneens onder plat dak. De gevels worden zowel horizontaal als verticaal geritmeerd door het zichtbare betonskelet waardoor de muuropeningen gevat zitten in rechthoekige gevelvlakken: kleine rechthoekige benedenvensters en op de vierde bouwlaag, overigens eenvoudige rondboogvensters met recent vernieuwd schrijnwerk; inkomportaal rechts eveneens van recente datum.

  • DEBRUYN J. s.d.: Verklaring straatnamen Zaventem, onuitgegeven nota’s.
  • LAUWERS J. 1979: Zaventem: zijn watermolens, zijn Sint-Martinus, zijn luchthaven, Tielt, 169-173.
  • VANNOPPEN H. 1981: De geschiedenis van Zaventem, de industriegemeente van Midden-Brabant, Zaventem, 409-411.

Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Personeelswoningen van de Papeteries de Saventhem

  • Is deel van
    Fabrieksstraat

  • Is deel van
    Lambroekstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Papierfabriek Papeteries de Saventhem [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216212 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.