Betonnen militaire constructie langs de Hoornstraat, tussen de huisnummers 14 en 16. De constructie is opgetrokken ten westen van Middelberg, tegen de grens met de gemeente Damme en ligt nu net ten oosten van de N49.

Historisch overzicht

Duitse bunker opgetrokken als onderdeel van de Hollandstellung. Deze Duitse verdedigingsstelling werd tijdens de Eerste Wereldoorlog opgetrokken langs de grens met Nederland, tussen Knokke en Vrasene (Beveren). Tussen het Zwin (Knokke) en Leeskensbruggen (Maldegem) zijn de bunkers opgetrokken door het Marinekorps Flandern, vanaf Moerhuize (Maldegem) door de Etappen-Inspektion 4 (of Gruppe Gent). De zone rond Strobrugge (Maldegem) vormde een overgangsgebied. Er is een groot verschil merkbaar in de aanleg van de stelling en de bouwwijze van de bunkers in beide zones.

De uitbouw van de Hollandstellung tussen de Damse Vaart en Moerhuize

In een legerbevel van 12 september 1916 werd de uitbouw van de stelling tussen Fort Donaas en de vesting Antwerpen bevolen. Het Marinekorps Flandern was toen verantwoordelijk voor de uitbouw van de stelling tussen de Damse Vaart en het Afleidingskanaal bij Moerhuize, de rest van de stelling werd uitgebouwd door de Etappen-Inspektion 4.

Volgens de plannen van de 1. Marinedivision diende er tussen Moerhuize en de Damse Vaart geen doorlopende stelling aangelegd te worden, maar werden er 21 mitrailleursposten voorzien, die elkaar moesten ondersteunen en via flankerend vuur het Vorgelände moesten bestrijken. Daarnaast werd de bouw van 6 Untertreträume für je 100 Mann voorzien op belangrijke punten. Net zoals in de eerste verdedigingslijn ten noorden van de Damse Vaart werden mitrailleursposten en schuilplaatsen ingericht tot steunpunten (Stützpunkte) en met draadhindernissen omgeven: ze werden aangeduid met Gustav (Spermaliepolder), Karl (Groot Haringgat), Friedrich (Warande) en Mauritz (Leeskensbruggen). Er werden eveneens artilleriestellingen en observatieposten voorzien voor diverse vormen van geschut. Observatieposten ten behoeve van de artillerie werden ook in de infanteriestellingen ingeplant.

Stützpunkt Friedrich

Deze bunker maakte deel uit van het steunpunt Friedrich.

Dit steunpunt bestond uit twee mitrailleursposten met open gevechtsstellingen, aangeduid met nummers 15 en 16. Mitrailleurspost 16 was opgetrokken ten noordoosten van Den Hoorn. Meer naar het zuiden toe werd een opstelling voor een 5cm kanon opgetrokken, evenals (vanaf januari 1917) een observatiepost ten behoeve van de artillerie. Ten westen van deze observatiepost en kanonstelling was mitrailleurspost 15 opgetrokken, met twee open gevechtsstellingen. Van mitrailleurspost 15 is een foto bewaard, die aantoont hoe deze bunker werd gecamoufleerd als huis, door er een rieten dak op te plaatsen en de muren te beschilderen met vensters en deuren. Ook boven de twee open gevechtsstellingen was een rieten dak geplaatst. Deze bunkers werden omgeven door en met elkaar verbonden via draadversperringen.

Net ten westen van het centrum van Den Hoorn werd een groot manschappenverblijf voor 100 man (nummer IV) opgetrokken. Vanaf november 1917 werd in Den Hoorn ook een commandopost, seinpost en post voor radiotelegrafie opgetrokken.

De observatiepost

De observatiepost voor de artillerie wordt voor het eerst aangeduid op een kaart van januari 1917, met nummer 5 a/b.

De observatiepost was gebaseerd op een standaardtype, net zoals de andere bunkers van dit steunpunt. Er waren enkelvoudige observatieposten (Type N volgens de Belgische inventarisatie van de West-Vlaamse bunkertypes) en dubbele observatieposten (Type F). Dit betreft hier een enkelvoudige observatiepost. In deze betonnen constructies zijn vaak ijzeren elementen bewaard, waaronder een deel van een stoeltje, klimijzers en een in het beton verankerde stalen steun met haak voor het bevestigen van een zoeklicht of schaarverrekijker.

Beschrijving

Kleine betonnen constructie met nagenoeg vierkant grondplan. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Op regelmatige afstand zitten rechthoekige uitsparingen in de buitenmuren, vermoedelijk voor de bevestiging van camouflage. Toegang aan westelijke zijde. Aan noordoostelijke zijde is een opening zichtbaar, met bewaarde ijzeren elementen. Onder de opening springt een betonnen platform uit. Op het dak is een betonnen omranding zichtbaar.

Betonnen militaire constructie langs de Hoornstraat, tussen de huisnummers 14 en 16. De constructie is opgetrokken ten westen van Middelberg, tegen de grens met de gemeente Damme en ligt nu net ten oosten van de N49.

Historische beschrijving

De bunker is opgericht als onderdeel van de 'Hollandstellung', een verdedigingsstelling die de Duitse bezetter vanaf 1916 liet aanleggen uit vrees voor een geallieerde aanval vanuit het neutrale Nederland. Tussen de zee en Strobrugge (Maldegem) werd deze linie aangelegd door de Duitse marine, vanaf Strobrugge tot Vrasene door de Duitse landmacht. In de sector van de marine werden de constructies opgetrokken aan de hand van beton, dat gegoten werd binnen een houten bekisting. In deze sector bestond de 'Hauptkampflinie' uit een opeenvolging van steunpunten, min of meer parallel met de Belgisch-Nederlandse grens. Hierbij werd handig gebruik gemaakt van oude verdedigingswerken, die doorheen de eeuwen langsheen de grens waren aangelegd.

Deze constructie was opgetrokken ten zuiden van het 'Stützpunkt Friedrich', een steunpunt dat ter hoogte van Warande/ Damweg was uitgebouwd. Het betreft een type constructie dat meermaals werd opgetrokken langs de 'Hollandstellung'. Typische kenmerken zijn de opening in het dak, die bereikt kon worden via klimijzers. In dit type zijn vaak ijzeren elementen bewaard, waaronder een stoeltje en een in het beton verankerde stalen steun met haak voor het bevestigen van een zoeklicht of schaarverrekijker. Anderen menen dat hierop een mitrailleur kon bevestigd worden, die zodoende als luchtafweer kon gebruikt worden. Dit type was aan vijandelijke zijde eveneens voorzien van een schietopening, die vermoedelijk met een stalen luik kon afgesloten worden (cf. de bewaarde ijzeren elementen).

Beschrijving

Kleine betonnen constructie met nagenoeg vierkant grondplan. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Op regelmatige afstand zitten rechthoekige uitsparingen in de buitenmuren, vermoedelijk voor de bevestiging van camouflage.

Toegang aan westelijke zijde. Aan noordoostelijke zijde is de schietopening zichtbaar, met bewaarde ijzeren elementen. Onder de schietopening springt een betonnen platform uit. Op het dak is een betonnen omranding zichtbaar.

Mitrailleurbunker opgetrokken uit gewapend beton behorende tot de Duitse Hollandstellung. De linie werd opgetrokken in de periode 1916-18 door het Duitse leger dat vreesde voor een geallieerde aanval via het neutrale Nederland. De Stellung liep van Knokke tot Beveren en sloot ter hoogte van Vrasene aan bij de eveneens Duitse Stellung Antwerpen, gebouwd in dezelfde periode. De linie werd slechts zeer beperkt en lokaal in een gevechtssituatie gebruikt.

De bunker is een voorbeeld van de vernieuwende constructiewijze met gewapend beton zoals gebruikt door de Duitse zeemacht en toegepast vanaf Knokke tot Strobrugge. De kleine bunker telt één ruimte met een kijkgat en toegang.