Het oorspronkelijke Sint-Lutgardisgesticht, bestaande uit een weeshuis en school, werd opgericht tijdens het interbellum in art-decostijl naar een ontwerp van stadsingenieur Guillaume Govaerts.

Historiek

De zwartzusters-augustinessen beheerden sinds 1842 het weeshuis in Sint-Truiden in het oude klooster van de cellebroeders. In 1929 werd er door de Commissie van Openbare Onderstand beslist een nieuw weeshuis te bouwen langs de Gorsemweg op een terrein dat verworven was van de Samenwerkende Maatschappij Nieuw Sint-Truiden. De plannen voor het nieuwe Sint-Lutgardisgesticht werden opgemaakt door stadsingenieur Guillaume Govaerts en de werken werden uitgevoerd tussen 1930 en 1933. In 1934 werd het gebouw in gebruik genomen, het werd kadastraal geregistreerd in 1935. De zusters openden in hetzelfde jaar ook de Sint-Ritaschool met kleuterafdeling en lagere meisjesschool in de linkse vleugel. Ook niet-wezen waren er welkom en de inwoners van de nieuw opgerichte tuinwijk, Nieuw Sint-Truiden, maakten graag gebruik van deze mogelijkheid. Het weeshuis sloot in 1976, waarna het O.C.M.W het gebouw overdroeg aan de stad. Sinds 1980 is er de Stedelijke (nu Haspengouwse) Academie voor Beeldende Kunsten gevestigd. De school is nog steeds in gebruik als Sint-Ritaschool.

Beschrijving

Beeldbepalend complex waarbij het hoofdgedeelte schuin is ingeplant ten opzichte van de Gorsemweg; ten zuiden aansluitende kapel, ten noorden aansluitend de klassenvleugel van de Sint-Ritaschool. Het geheel is onderkelderd en opgetrokken uit baksteen; het telt twee bouwlagen onder een mansardedak. Het hoofdvolume wordt gemarkeerd door een sterk art-deco-uitgewerkte, centrale inkomtravee, aan weerszijden geflankeerd door negen, per drie gekoppelde traveeën; de koppeling wordt bekomen door het aanwenden van pilasters die doorlopen in de bedaking. Het geheel wordt bijkomend verticaal geritmeerd door gevelhoge pilasters waartussen de rechthoekige vensters die gevat zijn in een over de verdieping doorlopende omlijsting en voorzien van een decoratief uitgewerkte borstwering; het oorspronkelijke schrijnwerk van de guillotineramen met kleine roedeverdeling en diverse tinten glas bleef bewaard. Op de borstweringen aan weerszijden van de inkomtravee vermelding van voorzitter A. Duchateau, burgemeester P. Cartuyvels en ingenieur-bouwkundige G. Govaerts.

De centrale inkom wordt geflankeerd door twee torenvormige en sterk opengewerkte traveeën onder witgeschilderde achtzijdige bekroningen met lichtgleuven. Boven het rondbogig uitgewerkte portaal is de gevel nagenoeg volledig opengewerkt met in hoogte en breedte gekoppelde vensters met kleine rechthoekige roedeverdeling en ook hier het gebruik van diverse tinten glas; stijlen in simili. Boven het portaal beeld van de Heilige Lutgardis, patrones van de instelling.

De kapel heeft een Grieks kruis als plattegrond en is overdekt door elkaar kruisende zadeldaken met klokkentorentje op de kruising. Rechthoekige vensters met tussenstijlen in simili zorgen voor de verlichting.

Soberder uitgewerkte achtergevels, eveneens geritmeerd door hoger oplopende pilasters; eenvoudige rechthoekige vensters. Ook hier wordt het centrale deurrisaliet geaccentueerd door een hoger oplopende en meer uitgewerkte gevelpartij onder gebogen kroonlijst.

Interieur: bewaarde granitovloeren en indelingen. Centraal de trappenhal met trappen bekleed met granito en voorzien van ijzeren leuningen. De kapel kreeg een sobere uitwerking (bakstenen bogen) en de vloer werd vernieuwd.

De aansluitende Sint-Ritaschool telt zeven traveeën en twee bouwlagen onder plat dak; de gevels zijn op een gelijkaardige manier geritmeerd doch eenvoudiger uitgewerkt.