Historiek en context

Villa in brutalistische stijl naar een ontwerp door de architect Georges Baines uit 1968. Opdrachtgever was Jack Baines (°1922), de drie jaar oudere broer van de architect. Jack Baines had in 1955-1957 aan de Della Faillelaan al een eerste villa door broer Georges laten bouwen. Het nabijgelegen perceel van de tweede villa, op de hoek van Vijverlaan en Della Faillelaan, werd voordien ingenomen door een traditionalistisch landhuis.

De tweede woning Jack Baines behoort tot de brutalistische fase in het oeuvre van Georges Baines, die vertegenwoordigd wordt door een reeks landhuizen uit de periode 1968-1974. Aan het begin van zijn loopbaan vroeg in de jaren 1950, liet de architect zich opmerken met landhuizen in een sobere, regionaal getinte vormgeving ontleend aan Scandinavische voorbeelden. Hieruit ontwikkelde zich in de loop van de jaren 1960 een elementaire, eigentijdse architectuur, in overeenstemming met de specifieke eigenschappen van de plek en de persoonlijkheid van de opdrachtgevers.

Tot deze fase behoren zes van de niet minder dan negen landhuizen die Baines in de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt" tot stand bracht: de hoger vermelde eerste woning Jack Baines, de verdwenen, veeleer conventionele woning Lefebvre aan de Acacialaan (voorheen nummer 55) uit 1955, de woning Scraeyen uit 1960 aan de Della Faillelaan, de vandaag sterk verbouwde, L-vormige woning Cornet uit 1963 op de hoek van Acacialaan (nummer 57) en Pastoor de Conincklaan, de woning Saeys en de met de Prijs Van de Ven bekroonde woning Jean Reypens beide in 1965 ontworpen voor twee van zijn schoonbroers, en gelegen aan de Della Faillelaan. Naar het einde van de jaren 1960 tekende zich in Baines landhuisbouw een brutalistische neiging af om de architectonische vorm plastisch te differentiëren in expressieve geledingen, als veruitwendiging van de complexiteit en de dynamiek van de plattegrond. Deze woningen manifesteren zich als clusters van geïndividualiseerde bouwvolumes met een eigen bedaking, die het vernaculaire beeld oproepen van een spontaan gegroeide nederzetting, volgens het idee van het huis als een kleine stad. Behalve de tweede woning Jack Baines behoren tot deze fase de tweede woning Van Goethem uit 1969, en de villa Klein uit 1971, beide aan de Acacialaan.

Architectuur

Vrijstaand ingeplant in de breedte van het perceel, is het landhuis opgetrokken uit witgeschilderd baksteenmetselwerk, met houten schrijnwerk en leien als dakbedekking. De twee bouwlagen hoge constructie op een L-vormige plattegrond, is opgebouwd uit meerdere individuele volumes met lessenaarsdaken, die tegen een centrale kern met plat dak aanleunen. De voor uitvoering goedgekeurde bouwplannen stemmen niet geheel overeen met de gerealiseerde villa. Het gebouw lijkt met de nodige wijzigingen in spiegelbeeld te zijn uitgevoerd, of qua inplanting gedraaid. In zijn ontwerp draagt Baines er zorg voor de woon- en slaapvertrekken in onderscheiden volumes onder te brengen, en maximaal op het westen te oriënteren. Hieruit ontstaat een weinig compact volumespel in getrapte opstelling, geaccentueerd door schoorstenen en erkerramen, met een evenwicht tussen horizontale en verticale lijnen. De garage vormt een vrijstaand volume; van het geplande ommuurd terras werd uiteindelijk afgezien.

De plattegrond omvat volgens de bouwplannen gelijkvloers een getrapte opeenvolging van speelkamer, eetkamer en woonkamer, waartegen de keuken en de inkom- en traphal met vestiaire aanleunen. Op de verdieping bevinden zich vier slaapkamers, de grootste met annex dressing, badkamer en terras, en nog een tweede badkamer, ontsloten door brede overloop met kastenwanden.