Betonnen militaire constructie in een weide net ten oosten van de Dode Kreek, ten oosten van de Groot-Noord-Nieuwlandpolder, op ongeveer 500 meter ten westen van de Rattevallestraat. De constructie ligt op 400 meter ten noordoosten van het Riethof.

Historisch overzicht

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vormde de noordoostelijke oever van de IJzer tussen Sint-Joris en Diksmuide min of meer de Duitse frontlijn. Ter hoogte van het vooroorlogse Sint-Joris-aan-de-IJzer, ook wel aangeduid met Oud-Sint-Joris, volgde de Duitse frontlijn de Alte Yser, zoals de Dode Kreek werd aangeduid op sommige Duitse stafkaarten. De frontsituatie wijzigde hier toen eind december 1914 de dorpskern van Sint-Joris-aan-de-IJzer in handen viel van de Franse troepen. In 1918 zou Oud-Sint-Joris dan weer in Duitse handen vallen. De Groot-Noord-Nieuwlandpolder was tijdens de Eerste Wereldoorlog geïnundeerd gebied. De geallieerde, voornamelijk Belgische eerste verdedigingslijn volgde grosso modo de bedding van de voormalige spoorlijn Nieuwpoort-Diksmuide. Het gebied ten oosten van deze spoorwegbedding en ten westen van de IJzer en de Dode Kreek was grotendeels geïnundeerd en vormde een buffer tussen de vijandelijke fronten. In dit geïnundeerd gebied hadden beide partijen wel voorposten ingericht op hoger gelegen gebieden. Zo vormde Oud-Sint-Joris een groot deel van de oorlog één van de verste vooruitgeschoven geallieerde voorposten, op nauwelijks enkele tientallen meters van de Duitse frontlijn en voorposten verwijderd.

De Duitse 1. Stellung langs de Dode Kreek bestond uit grote stukken ononderbroken loopgraven, op geallieerde stafkaarten ook wel aangeduid met Tranchée de la Branche naar de oude benaming van de Dode Kreek. Aan de westelijke zijde van de Dode Kreek waren verschillende verdedigingswerken ingericht, die nog eens bijkomend beschermd werden met prikkeldraadversperringen ten westen van deze verdedigingswerken. Het vooruitgeschoven verdedigingswerk ter hoogte van de bewaarde betonnen bunker werd op Belgische stafkaarten aangeduid met Ouvrage de l’Anguille.

De betonnen post is bijzonder moeilijk waarneembaar op militaire luchtfoto’s, wat wijst op een efficiënte camouflage. De contouren van de bunker zijn zeker al te zien op een militaire luchtfoto van 13 mei 1917. Vermoedelijk is de bunker op dat moment in opbouw. Op een luchtfoto van 4 september 1917 ziet hij er afgewerkt uit. De betonnen post was ingeplant in de loopgraven. Net vóór, ten westen van de bunker was er een bijkomende beschutting opgericht. De bunker werd ingetekend op geallieerde militaire stafkaarten, wat betekent dat hij door de geallieerden gekend was. Er liep een smalspoor net achter (ten oosten van) de loopgraaf.

De bunker is in de jaren 1930 ingetekend door de Service Technique du Génie. Grondplan 362 toont een brede constructie met afgeschuinde hoeken en centraal vooraan een uitsprong. Alle muren zouden anderhalve meter dik zijn, velen bevatten openingen, die naar het midden toe versmallen. Merkwaardig genoeg zijn niet alle muuropeningen ingetekend. Het plan bevat slechts zeven muuropeningen: één in de centrale uitsprong, twee in de afgeschuinde hoeken en twee in de twee andere zijmuren. In de achterste muur zitten drie toegangen en twee gleuven. Tegenover de centrale toegang was volgens het grondplan nog een bijkomende muur opgebouwd van drie meter lang en één meter dikte.

Wellicht waren de openingen, die naar het midden toe versmallen, oorspronkelijk bedoeld als observatiegleuven.

Beschrijving

Bovengrondse betonnen militaire constructie in een weide net ten oosten van de Dode Kreek en de Groot-Noord-Nieuwlandpolder.

De constructie is opgetrokken in betonstenen, die geplaatst zijn op een betonnen platform, die voor zover zichtbaar overal ongeveer 80 centimeter breder is dan de constructie zelf. Op het dak is grasbegroeiing aanwezig, vermoedelijk aangebracht ter camouflage. De dakranden zijn schuin, met een bijkomende cementlaag afgewerkt en bevatten in ieder geval aan de westelijke frontzijde ijzers, wellicht voor de bevestiging van camouflagenetten. De buitenmuren vertonen verschillende inslagen, onder meer aan een zuidelijke hoek. De stapel betonstenen tegen de achtermuur (aan oostelijke zijde) is vermoedelijk afkomstig van het muurtje dat volgens het plan van de Service Technique du Génie tegenover de centrale deuropening was geplaatst.

Het betreft een constructie van ongeveer 20 meter breed en een diepte van ongeveer vijf meter. Centraal aan westelijke zijde springt de frontmuur uit in de vorm van een veelhoekige apsis. In deze uitsprong zitten drie gleuven, gericht naar het noordwesten, westen en zuidwesten. De flanken van de langwerpige bunker zijn eveneens hoekig afgewerkt en bevatten aan elke zijde twee gleuven, gericht naar het noordwesten en westen, respectievelijk naar het zuidwesten en zuiden. Aan de achterzijde (oostelijke zijde) zitten drie deuropeningen en vermoedelijk twee gleuven, waarvan er één waarneembaar is. De gleuven aan voorzijde en de zijkanten van de bunker versmallen telkens naar het midden toe. Enkele van deze openingen bevatten nog restanten van de oorspronkelijke houten bekleding. Binnenin is de constructie onderverdeeld in twee brede ruimtes met daarop haaks de ruimte van de uitsprong. De zijlingse toegangen verlopen hoekig. De plafonds binnenin zijn vlak en bevatten stalen balken. Her en der zijn nissen in de binnenmuren ingewerkt, voor de opslag van munitie.

Vrijstaande, bovengrondse betonnen militaire constructie, opgetrokken in een weide ten westen van de Rattevallestraat, net ten oosten van de Dode Kreek, ten oosten van de Groot-Noord-Nieuwlandpolder, ten noorden van het Riethof (Nieuwendammeweg 5 te Nieuwpoort) en de E40, ten zuiden van het Fort van Nieuwendamme.

Historiek

Grote Duitse mitrailleurspost, opgetrokken langs de Duitse '1. Stellung' ('Tranchée de la Branche' genoemd op geallieerde stafkaarten) ter hoogte van de Groot-Noord-Nieuwlandpolder. De Groot-Noord-Nieuwlandpolder ten westen van de Dode Kreek was geïnundeerd, het westelijke deel van de polder was in handen van de geallieerden. Ten westen van de Dode Kreek waren verdedigingswerken uitgebouwd, waaronder de 'Polderschanze' of 'Ouvrage de l’Anguille' (op Belgische stafkaarten), die iets ten noorden van onderhavige bunker gelegen was.

De mitrailleurspost, op de oostelijke oever van de Dode Kreek opgetrokken, is maar moeilijk waarneembaar op een luchtfoto van 13 mei 1917, wat wijst op goede camouflage. Volgens verschillende geallieerde stafkaarten was er een smalspoor aangelegd op deze oostelijke oever.

Beschrijving

Grote Duitse militaire constructie, opgetrokken aan de hand van betonstenen op een betonnen platform, die er aan alle zijden behalve de oostelijke zijde ongeveer 80 centimeter uitsteekt. De muren aan frontzijde (= westelijke zijde) zijn minimaal één meter tot anderhalve meter dik. Op het dak is een bijkomende betonnen laag aangebracht. De dakranden zijn afgeschuind en bevatten bovenaan ijzers, wellicht voor de bevestiging van camouflagenetten. Op het dak is begroeiing aanwezig, mogelijk oorspronkelijk aangebracht als camouflage. De constructie springt centraal aan frontzijde uit. In deze uitsprong zitten drie mitrailleursopeningen, gericht naar respectievelijk het noordwesten, westen en zuidwesten. Aan de twee zijkanten van de constructie zitten telkens nog twee mitrailleursopeningen. Aan de achterzijde (= oostelijke zijde) van de constructie zitten drie deuropeningen en twee schietopeningen. Er zijn nog restanten van een trap te zien, die eveneens opgetrokken was uit betonstenen. Ofwel vormen deze betonstenen de restanten van een drie meter lange losstaande muur, die volgens een plan uit de jaren 1930 van de 'Service Technique du Génie' tegenover de middelste toegang te situeren was. De constructie is onderverdeeld in meerdere ruimtes. De centrale deuropening geeft uit op een gang, die doorloopt tot de kleine kamer in de uitsprong. Hier en daar zijn nissen in de binnenmuren uitgespaard.