erfgoedobject

School Zusters Kindsheid Jesu

bouwkundig element
ID
216706
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216706

Juridische gevolgen

Beschrijving

De school van de Zusters Kindsheid Jesu werd in 1930 gebouwd naar een ontwerp van bouwmeester Gustave Voets. Het complex bevat een school, een kapel en een zusterverblijf.

Historiek

De congregatie van de Zusters Kindsheid Jesu werd in 1835 gesticht door kanunnik P.J. Triest van Sint-Baafs in Gent. De opdracht van de congregatie concentreerde zich op de zorg voor vondelingen en zieke en verlaten kinderen, maar evolueerde naar het verzorgen van weeskinderen en verwaarloosde jeugd, onderwijs, bejaardenzorg en verpleging.

In 1840 vestigde de congregatie haar eerste huis in Limburg. Sinds 1895 waren de zusters gevestigd op Linkeroever in Antwerpen, met een kostschool voor jongens tot tien jaar. Toen deze school in 1923 werd onteigend, stichtte de congregatie een nieuwe school op een groot domein in het Koningshof in Schoten. Deze residentiële wijk werd vanaf 1926 door de N.V. Koningshof ontwikkeld op de voormalige domeinen van de abdij van Villers. De bouw van de school in Schoten startte in 1930. In 1932 kwamen 145 kinderen over naar de nieuwe vestiging. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het klooster in beslag genomen en gebruikt als home voor de Hitlerjugend. Het onderwijs ging door in een aantal villa’s in de buurt. Na de Bevrijding werd het gebouw een tijd gebruikt als opvang voor vluchtelingen. Anno 2014 is de school een vrije basisschool.

Beschrijving

In 1930 tekende bouwmeester Gustave Voets het "Ontwerp gesticht der eerw. Zusters van de Kindsheid Jesu op te richten te Schooten Kooningshof". De aanvraag voor de "Kostschool voor kleine jongens" werd ingediend op 30 september 1930 door de Maatschappij zonder winstgevend doel Liefdadigheidsgesticht Klooster Kindsheid Jesus, met als adres de Rijsselschebaan 52 in Antwerpen.

De school ligt op een ruim, met bomen omzoomd perceel. De toegang is afgesloten met een ijzeren hek in art deco tussen lage bakstenen pijlers. De gebouwen zijn ontworpen in een sobere, maar overal volgehouden art-decostijl. Er is gekozen voor bruine baksteen, met spaarzaam gebruik van witte natuursteen voor de plint en voor het kruis en de beelden in de voorgevel.

Het complex heeft een T-vormige plattegrond, met in de hoofdvleugel de school en het zusterverblijf, en in de haakse vleugel de kapel. Evenwijdig met de kapel, aan de oostelijke hoek van de hoofdvleugel, een laag gebouw met overdekte speelplaats.

Hoofdvleugel

De hoofdvleugel telt drie bouwlagen en 21 traveeën onder een platte bedaking. Het gebouw is volledig onderkelderd, waardoor de begane grond verhoogd is. Het gebouw is symmetrisch opgevat, met centraal het toegangsportaal, dat via een hardstenen trap te bereiken is.

De lange voorgevel is een strak vormgegeven lijstgevel, symmetrisch opgebouwd aan beide zijden van het centrale, sterk geaccentueerde hogere toegangsrisaliet. Rondbogige deuropening in spitsbogig portaal, waarin een nis met beeld van een jonge Jezus is verwerkt. Het natuurstenen kruis dat het middelpunt van de voorgevel vormt, steekt boven de bedaking uit en is de blikvanger van het gebouw. Verder is deze gevel horizontaal geritmeerd, door de luifels die de centrale traveeën verenigen en door de hardstenen band die de twee onderste bouwlagen omlijnt en visueel voor de terugwijkende bovenverdieping plaatst. De twee uiterst traveeën kregen een aparte verticaliserende aanpak, ter hoogte van de trapkokers op die plaats. Alle vensters zijn rechthoekig en behielden hun eenvoudige, witgeschilderde schrijnwerk. In de centrale voordeur is het originele hout- en ijzerwerk bewaard, in art deco. De achtergevel van de hoofdvleugel is veel eenvoudiger dan de voorgevel, en bevat rechthoekige vensteropeningen.

Centraal in deze hoofdvleugel zit het ruime trappenhuis, waarachter zich de wintertuin als overgang naar de haakse kapelvleugel bevindt. Op elke bouwlaag bevindt zich zowel aan voor- als aan achterzijde een rij kamers, die door een lange gang verbonden is. Op de begane grond zijn alle schoolfuncties ondergebracht. In de rechter helft van het gebouw zitten het bureel, de recreatiekamer, de keuken, refter en eetzaal en toiletten op de hoek. De linkerhelft wordt door twee spreekkamers en zeven klassen ingenomen, met aan het uiteinde van de gang de toiletten.

Op de eerste verdieping bevinden zich de ruimtes van het internaat, zoals de slaapzaal van de zusters en twee slaapzalen voor de kinderen. Er werden verschillende kleine kamers voorzien als muziekklas, logeerkamer en spreekkamer. De tweede verdieping was eveneens voorzien voor slaapzalen voor de kinderen, en had ook sanitair en een ziekenkamer.

Kapel

Haaks tegen de achtergevel, en verbonden via de wintertuin, staat de kapelvleugel. dit gebouw telt twee bouwlagen en vijf traveeën onder een leien zadeldak. Het parement kreeg dezelfde bruine baksteen als de hoofdvleugel, maar de gevels zijn helemaal anders, minder klassiek aangepakt. Per travee kregen de langsgevels een risaliet, eindigend in grote vierkante dakvensters. Op de begane grond zit telkens een breed spitsboogvenster, de verdieping kreeg in elke travee een horizontaal vensterregister. De brede spitsboogvensters verlichten de grote feestzaal die de volledige begane grond inneemt. De verdieping was ingericht als kapel, en had oorspronkelijk een hoog spitsboogplafond, onder het hoge zadeldak.

Interieur

Het interieur van de school kreeg een sobere, maar verzorgde en veelkleurige inrichting in art-decostijl. Vermeldenswaard zijn de rode vloertegels en de gele keramische tegels die in gangen en eetzalen de lambriseringen vormen. Deze bevatten onder meer versierde veelkleurige tegels met diermotieven en zwarte geometrische banden. In de centrale traphal zijn boven de met zwarte band afgeboorde tegellambriseringen geschilderde art-decomotieven bewaard. Granito trappen met zwart geschilderde ijzeren leuningen in art deco.

  • Gemeentearchief Schoten, Bouwdossiers, Alice Nahonlei.
  • BAETENS R. 1982: Schoten. De geschiedenis van een tweeluik, Schoten, 217.
  • FEXER C. 2010: Inventaris lokaal onroerend erfgoed gemeente Schoten, onuitgegeven onderzoek in opdracht van de gemeente Schoten.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De bouw van het pensionaat van de Kindsheid Jesu in Schoten door aannemer Gebroeders Verstraete uit Wilrijk werd in 1930 begonnen.

  • Informatie verkregen van Luc Spyckerelle (maart 2021).
Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: School Zusters Kindsheid Jesu [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216706 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.