erfgoedobject

Twee pastorieën van de Heilig Hartkerk Deusden

bouwkundig element
ID
216717
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216717

Juridische gevolgen

Beschrijving

De "verfkerk" en de twee aansluitende woningen vormen een opmerkelijk ensemble in het verder heel sobere straatbeeld van de Kruiningenstraat. In 1897 werden deze panden gebouwd als parochiekerk met bijhorende pastorieën van de parochie Deuzeld. Het project werd gerealiseerd door Eugène Meeus-Hendrickx, oprichter en bestuurder van de suikerfabriek van Schoten.

Historiek

Eugène Meeus, advocaat aan de Antwerpse balie, beëindigde in 1857 zijn loopbaan om de N.V. der Suikerfabriek van Schoten op te richten ten noorden van de Kempische Vaart, op de grens met Merksem. In de buurt van deze fabriek ontwikkelde zich de arbeiderswijk Deuzeld. Eugène Meeus beheerste de hele wijk. Om de wijk te verkavelen en te ontwikkelen, stichtte hij de immobiliënmaatschappij N.V. Schooten-Deuzeld-Uitbreiding. Zijn eigen villa in Schoten, stond in de Deuzeldlaan, aan de noordrand van de wijk. In 1897 financierde Meeus de bouw van de Kerk Heilig Hart Deuzeld en de twee bijhorende pastorieën. Ook de school in de parochie werd door hem betaald.

Architect W. Hooghe signeerde de plannen van kerk en pastorieën. De kerk werd ingewijd in 1901. De bouw van de Heilig Hartkerk betekende het begin van een bloeiperiode voor de wijk Deuzeld. In 1960 werd de nieuwe parochiekerk in de Deuzeldlaan in gebruik genomen, waarna de oude kerk een nieuwe functie als winkel kreeg.

Beschrijving

Het ensemble van kerk en pastorieën bestond uit een centrale kerk met twee flankerende, spiegelend opgestelde pastorieën in neogotische stijl. Alle gebouwen zijn in helrode baksteen opgetrokken, met leien daken. De pastorieën kregen een ruimte voortuin, afgebakend met fraaie smeedijzeren hekken op een hardstenen basis.

Links en rechts van het ensemble zijn er doorgangen naar het achterliggende perceel, in rode baksteen met geel siermetselwerk. Rechts is deze poortdoorgang bewaard, met fraai smeedijzeren hek tussen hekpijlers met topstuk. Links werd hier een garage gebouwd.

Bij de herbestemming tot handelsruimte werd de neogotische kerk ontdaan van haar dak en van de oorspronkelijke gevel. Enkel de zijmuren bleven staan, en behielden ook aan de binnenkant deels hun indeling en afwerking.

De pastorieën

De flankerende pastorieën echter, zijn in authentieke staat bewaard, inclusief voortuinen en zijtoegangen. Het gaat om twee identieke, spiegelend opgestelde woningen van twee traveeën en twee bouwlagen onder leien schilddak. Beide panden zijn door een lage aanbouw met de kerk verbonden, aanbouwen onder platte bedaking die nu deel uitmaken van de woningen.

Helrode parementen met zwarte bakstenen banden en ontlastingsbogen, hardstenen plint, gebruik van natuursteen voor detaillering van de muuropeningen en decoratie. De twee traveeën van de voorgevels zijn verschillend behandeld. Het vensterrisaliet heeft een topgevel, met een verdiept spitsboogveld waarin twee rechthoekige, drieledige vensters met natuurstenen kruiskozijnen zijn gevat. De smallere deurtravee is met een lijstgevel afgewerkt, met een rechthoekige deur met rechte latei en betralied bovenlicht, op de verdieping een venster met kruiskozijn. De bovenvensters zijn door een doorlopende lekdrempel verbonden. In de lage aanbouw eveneens een venster met kruiskozijn.

  • Kadasterarchief Antwerpen, Mutatieschetsen, Schoten 2de Afdeling sectie C, 1897/12.
  • Kadasterarchief Antwerpen, Leggers, Schoten 2de Afdeling Sectie C, art. 378.
  • Gemeentearchief Schoten, Bouwdossiers, Kruiningenstraat.
  • FEXER C. 2010: Inventaris lokaal onroerend erfgoed gemeente Schoten, onuitgegeven onderzoek in opdracht van de gemeente Schoten.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Twee pastorieën van de Heilig Hartkerk Deusden [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216717 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.