erfgoedobject

Waaslandtunnel

bouwkundig element
ID
216719
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216719

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Waaslandtunnel
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

De Waaslandtunnel is de oudste voertuigentunnel die de Antwerpse stadsdelen op linker- en rechteroever met elkaar verbindt. De tunnel loopt onder de Schelde door en vertrekt op de Brouwersvliet om uit te komen aan de Charles de Costerlaan.

Historiek

De aanleg van Linkeroever ging, vooral vanaf 1874, samen met het zoeken naar een oplossing voor een vaste verbinding tussen de beide Scheldeoevers; zo ontwierp ook Henry Van de Velde in 1926 plannen voor een tunnelverbinding en een nieuwe stad op Linkeroever.

De definitieve oplossing voor het probleem van de vaste oeververbinding werd uiteindelijk het doel van I.M.A.L.S.O., opgericht in 1929. In deze "Intercommunale Maatschappij van de Linker Scheldeoever", zetelden Staat, provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen, steden Antwerpen en Sint-Niklaas en de gemeenten Zwijndrecht, Melsele, Beveren en Burcht. De taak van Imalso bestond uit het bouwen, onderhouden en exploiteren van de tunnels, naast het valoriseren en verkopen van de gronden op Linkeroever.

De voetgangers- en voertuigentunnels, waarvan de werken door de firma "Compagnie Internationale des Pieux Franki" in 1931 gestart waren, werden in 1933 plechtig ingehuldigd. Beide tunnels kregen zowel op linker- als op rechteroever ventilatiegebouwen in een modernistische bouwstijl, ontworpen in 1933 door E. Van Averbeke.

Een derde verbinding, de Kennedytunnel, met twee kokers voor motorvoertuigen, en aparte kokers voor fietsers, voetgangers en treinen, ligt ten zuiden van de stad en maakt integrerend deel uit van de autosnelweg Antwerpen-Gent. Deze tunnel van 690 meter lang, waarvan 511 meter in geprefabriceerde elementen verzonken in de stroombedding, werd gebouwd in de jaren 1964-69.

Architectuur

De Waaslandtunnel is geïnspireerd op de Holland Tunnel in New York. De tunnel bestaat uit twee U-vormige betonnen inritten in open lucht met elk een lengte van 171 meter. De zijwanden van deze inritten zijn zowel op linker- als op rechteroever afgewerkt met een opvallend natuurstenen parement in bossage. Op straatniveau is er over de gehele lengte een hardstenen hekwerk voorzien, waarin metalen buizen zijn verwerkt, verwijzend naar de modernistische bouwstijl die voor de tunnelconstructies werd gekozen.

Tussen de inritten zitten twee in open lucht gestorte betonnen tunnelkokers. Deze zijn verbonden door een ondergronds deel van 1235,53 meter bestaande uit gietijzeren segmenten, bedekt met een laag beton. De totale lengte bedraagt 2110,85 meter, de breedte van de rijweg is 6,75 meter, de tunnel is 4,50 meter hoog, de hellingen bedragen 3,5 %. De buitendiameter van de tunnelkoker bedraagt 9,40 meter. De verluchting gebeurt via twee grote ventilatiegebouwen, op elke oever één. Typerend voor de koker is de bekleding met gele keramische tegels, geproduceerd door Manufactures de Céramiques d'Hemixem.

  • FREDRICX D. 2004: De bouw van de twee tunnels onder de Schelde te Antwerpen (1931-1933), Monumenten & Landschappen, 23/6, 28-54.
  • PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3NC, Brussel - Turnhout.

Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Ventilatiegebouw Waaslandtunnel

  • Is gerelateerd aan
    Ventilatiegebouw Waaslandtunnel

  • Is deel van
    Brouwersvliet

  • Is deel van
    Linkeroever


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waaslandtunnel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216719 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.