erfgoedobject

Ventilatiegebouw Waaslandtunnel

bouwkundig element
ID
216725
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216725

Juridische gevolgen

Beschrijving

De Waaslandtunnel is de oudste voertuigentunnel die de stadsdelen van Antwerpen op linker- en rechteroever met elkaar verbindt. De tunnel loopt onder de Schelde door en vertrekt op de Brouwersvliet om uit te komen aan de Charles de Costerlaan. Aan beide zijden heeft de tunnel een ventilatiegebouw in een modernistische bouwstijl, ontworpen in 1933 door stadsbouwmeester Emiel Van Averbeke.

Historiek

De aanleg van Linkeroever ging, vooral vanaf 1874, samen met het zoeken naar een oplossing voor een vaste verbinding tussen de beide Scheldeoevers; zo ontwierp ook Henry Van de Velde in 1926 plannen voor een tunnelverbinding en een nieuwe stad op Linkeroever.

De definitieve oplossing voor het probleem van de vaste oeververbinding werd uiteindelijk het doel van I.M.A.L.S.O., opgericht in 1929. In deze "Intercommunale Maatschappij van de Linker Scheldeoever", zetelden Staat, provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen, steden Antwerpen en Sint-Niklaas en de gemeenten Zwijndrecht, Melsele, Beveren en Burcht. De taak van Imalso bestond uit het bouwen, onderhouden en exploiteren van de tunnels, naast het valoriseren en verkopen van de gronden op Linkeroever.

De voetgangers- en voertuigentunnels, waarvan de werken door de firma "Compagnie Internationale des Pieux Franki" in 1931 gestart waren, werden in 1933 plechtig ingehuldigd. Beide tunnels kregen zowel op linker- als op rechteroever ventilatiegebouwen in een modernistische bouwstijl, ontworpen in 1933 door Emiel Van Averbeke.

Architectuur

Beide ventilatiegebouwen van de Waaslandtunnel bevinden zich naast het tunneltraject, op rechteroever aan de Brouwersvliet en op linkeroever aan de Charles de Costerlaan. De gebouwen bestaan uit een betonskelet waartussen verluchtingskokers in gewapend beton worden geleid. De verluchtings- en liftgebouwen kregen een parement van gele Boomse baksteen. De verticaliserende, modernistische opbouw van de gevels verwijst naar de architectuur van Dudok.

Het monumentale ventilatiegebouw aan de Brouwersvliet torent met zijn vier hoge bouwlagen boven de omgevende rijbebouwing uit. Het betonnen gebouw onder platte bedaking heeft een rechthoekige plattegrond, en is links en rechts door lage aanbouwen geflankeerd. De gevels zijn bekleed met gele baksteen en gecombineerd met natuursteen voor omlijstingen, hoek-, water- en kroonlijsten.

Voorgevel met uitspringende middenpartij en doorlopende drielichtvensters boven de centrale ingang onder een luifel. Zware natuurstenen hoeklisenen en aflijnende waterlijsten. De zijgevels zijn minder uitgewerkt, met vensters van verschillend formaat en een horizontaal vensterregister in de bovenverdieping.

  • FREDRICX D. 2004: De bouw van de twee tunnels onder de Schelde te Antwerpen (1931-1933), Monumenten & Landschappen, 23/6, 28-54.
  • PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3NC, Brussel - Turnhout.

Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Ventilatiegebouw Waaslandtunnel

  • Is gerelateerd aan
    Waaslandtunnel

  • Is deel van
    Brouwersvliet


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ventilatiegebouw Waaslandtunnel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216725 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.