erfgoedobject

Villa Olmenrode

bouwkundig element
ID
216851
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216851

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Villa Olmenrode
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Villa in brutalistische stijl gebouwd in 1972, naar een ontwerp door de architect Paul Meekels. De woning is vanwege de oriëntatie en de ligging aan een drukke verkeersweg diagonaal ingeplant in de westelijke helft van het beboomde perceel. De oostelijke helft van het grondstuk werd recent als afzonderlijk bouwperceel afgesplitst; bij de herinrichting van de voortuin ging de oorspronkelijke beplanting waaronder een solitaire boom verloren.

De villa behoort tot het brutalistische rijpe oeuvre van Paul Meekels, wiens persoonlijke loopbaan midden jaren 1950 van start ging na een stage op het architectenbureau van Léon Stynen. Uit dezelfde periode dateert het ontwerp van de bescheiden parochiekerk De Blijde Boodschap in Deurne. De architectuur is symptomatisch voor het rationele minimalisme dat Meekels tijdens de jaren 1970 beoefent, bepaald door ruimtelijke helderheid, constructieve logica en een doorgedreven economie van materiaal en middelen. Vergelijkbaar met de architectuur van "Olmenrode" zijn de villa Krochmal aan de Acacialaan te Antwerpen uit 1970-1971, en de tweede eigen woning van de architect in de Rijsheuvelstraat te Berchem uit 1978.

Vrijstaand ingeplant op een rechthoekige plattegrond, omvat de villa twee bouwlagen onder een plat dak. De brutalistische expressie berust op de constructie uit schoon baksteenmetselwerk uit rode handvormsteen in een onregelmatig verband, in combinatie met een structuur uit zichtbeton met sporen van de bekisting, en schrijnwerk uit tropisch hardhout. Daarbij wordt de wandopbouw, die met uitzondering van de tuingevels aan een veeleer gesloten karakter beantwoordt, verlevendigd door een sterke articulatie van de structurele betonelementen, en het plastische reliëf van inspringende vides en uitspringende volumes. Gesloten muurpartijen alterneren in een abstract geometrische compositie met de raampartijen van vloer tot zoldering. Van smal tot breed in functie van de oriëntatie en de indeling van het interieur, doorbreken deze laatste op de verdieping de dakrand, typisch beschermd door een schuine afdekplaat. Andere opmerkelijke details zijn de afwatering van de verschillende platte daken via spuwers met ketting en betonnen regenkuip, en de doorlopende rij cilindervormige kokers onder de daklijst. In de straatgevel is het dieperliggende portaal opgevat als overgangszone tussen exterieur en interieur, publiek en privédomein, gevat tussen de flankerende uitbouwen van garage en bijkeuken, en gemarkeerd door een vrijstaande pijler. Deze laatste ondersteunt het uitspringende volume van de kinderbadkamer erboven. De zuidelijke tuingevel onderscheidt zich door een sterk vertand profiel, een doorlopende beglazing gevat tussen geprononceerde muurdammen, en terrassen met houten of stalen borstwering op beide niveaus. Het grootste van de boventerrassen staat via een betonnen wenteltrap in verbinding met de tuin.

Het volume van de villa vindt zijn vertaling in de structuur van de plattegrond, die rationeel is opgedeeld in functionele zones. Daarbij contrasteert het open planconcept van de begane grond met de veeleer gecompartimenteerde indeling van de bovenverdieping. Een brutalistische materiaalexpressie kenmerkt het interieur, met eenzelfde combinatie van structurele elementen uit zichtbeton, een wandopbouw uit schoon metselwerk, vloeren uit roomkleurige natuursteen of vasttapijt, borstweringen uit staal en inbouwmeubilair uit wit Formica. De zichtbare hoofdstructuur uit gewapend beton van het dak wordt op de verdieping aangevuld met een houten balkenzoldering. De plattegrond valt op te delen in drie parallelle zones, gearticuleerd door niveauverschillen die worden doorgetrokken in de overdekte buitenterrassen. De 5 meter hoge woonkamer met vide en glaswanden op het zuiden en westen, waarin de trap naar de verdieping en een open haard zijn geïncorporeerd, vormt de centrale ruimte van de villa. Deze oplossing genereert een open, driedimensionale ruimtelijkheid, een overvloedige lichtinval, betrokkenheid en interactie tussen de aangrenzende functionele zones onderling, evenals tussen het interieur en de buitenruimte, en verder verrassende perspectieven en doorkijkjes van het ene niveau naar het andere, over de vide heen. Enkel waar privacy of afzondering gewenst zijn, worden zones afgeschermd, onder meer via inbouwkasten. De woonkamer wordt op de begane grond voorafgegaan door de inkomhal met vestiaire en toilet, en volgens een open plan ten westen geflankeerd door de eetkamer en de keuken met ontbijthoek en berging. Meer afgezonderd bevindt de speel- en TV-kamer zich ten oosten, net als de eetkamer via glaspuien geopend naar de overdekte terrassen waarvan het grootste is uitgerust met een open haard. De dubbele garage en een fietsenberging leunen tegen de oostzijde aan. Op de bovenverdieping beslaan de vijf kinderkamers met in totaal zeven slaapplaatsen – niet groter dan een cel met geïntegreerd werkblad, boekenrek en inbouwkast – de volledige noordzijde van de vide, uitgerust met een bad- en douchekamer, een ruime werkhoek met toegang tot een dakterras, en bergkasten. De suite van de ouders, bestaande uit de slaapkamer met badkamer en kantoor met open haard en terras, flankeert de vide aan de oostzijde. Tussen beide bevindt zich een extra kamertje, vermoedelijk voor de meid.

  • Gegevens verstrekt door de eigenaars.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Olmenrode [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216851 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.