erfgoedobject

Oorlogsmonument naar ontwerp van Boudewijn Tuerlinckx

bouwkundig element
ID
217263
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/217263

Juridische gevolgen

Beschrijving

Dit huldemonument voor de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog staat op het militaire ereperk van de stedelijke begraafplaats van Mechelen. Het monument is een werk van beeldhouwer Boudewijn Tuerlinckx uit 1928-1929.

Historiek

Op 14 januari 1926 besloot de Mechelse gemeenteraad om een huldemonument op te richten voor de gesneuvelde strijders van de Grote Oorlog. De Nationale Strijdersbond, de Bond der Politieke Gevangenen, de Bond der Weggevoerden, de Vriendenkring der Onderofficieren en de Koninklijke Kring der Oud-onderofficieren stichtten op 13 september het 'Mechels Verbond van vaderlandsche verenigingen' met als doel het aandenken aan de oorlogsslachtoffers te bewaren, vaderlandse feesten in te richten en hun rechten op te eisen.

Er werd aan Boudewijn Tuerlinckx (Mechelen 1873- 1945) gevraagd een passend gedenkteken te ontwerpen. Uit bewaarde foto’s van de maquette blijkt dat de kunstenaar de opdrachtgever de keuze liet tussen verschillende ontwerpen, waarbij het verschil lag in het aantal gebeeldhouwde figuren. Men koos voor de meest uitgebreide versie. Omwille van hun politieke overtuiging werden zowel de Vlaamse als de Socialistische Oudstrijdersbond uitgesloten, wat heel wat ongenoegen veroorzaakte, in zoverre dat aan het stadsbestuur gevraagd werd het bestaande kruis te behouden en geen nieuw gedenkteken op te richten.

Het monument werd vervaardigd in 1928-1929, de inhuldiging vond plaats op 18 juli 1929. Het monument werd gerestaureerd in 2009.

Beschrijving

Het gedenkteken ligt centraal op het ereperk van de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog op de stedelijke begraafplaats van Mechelen. Het monument trekt de aandacht en is ook duidelijk herkenbaar vanuit de trein op de lijn Antwerpen-Brussel.

Centraal in de natuurstenen beeldengroep is een naakte man zonder zichtbare wonden, met een laken rond zijn midden op een doodsbed met hoge kopsteun zodat het bovenlichaam zich gedeeltelijk opricht. Aan het voeteinde staan drie vrouwen van verschillende leeftijd die men kan interpreteren als moeder, echtgenote en dochter van de gesneuvelde. De oudste vrouw staat recht, ze heeft een ingevallen gezicht en een haardotje, over haar kleed draagt ze een kapmantel en ze kijkt ietwat voorovergebogen naar haar zoon. Aan haar voeten knielt een meisje, ze is blootsvoets en heeft het haar in vlechtjes, ze kijkt met opgeheven hoofd naar het doodsbed van haar vader en helpt haar grootmoeder met het neerleggen van een bloemenkrans. De jonge vrouw zit geknield aan de andere kant en heeft een ruiker bloemen in de handen.

Het bed waarop de gesneuvelde soldaat ligt, lijkt op een massieve sarcofaag met op de zijkanten opschriften. Rechts: "DULCE PRO PATRIA MORI" een laurierkrans en de initialen van de verenigingen die bijdroegen tot de oprichting van het monument. Links: "HET VOLK VAN MECHELEN AAN ZIJN DIERBARE DOODEN: SOLDATEN, BANNELINGEN EN POLITIEKE GEVANGENEN". Op de grond liggen een helm en een zwaard, symbolen van heldendom. Op de korte zijden staan kruisen als teken van het geloof. Het gedenkteken staat op twee brede trappen waardoor het van ver zichtbaar is en uitsteekt boven het ereperk van de gesneuvelden.

  • DE GREEF P. 2009: Huldemonument voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog op de stedelijke begraafplaats van en te Mechelen. Aanvraag tot subsidiëring van monumenten, onuitgegeven studie.
  • Gegevens verstrekt door de dienst Monumentenzorg van de stad Mechelen.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier 4.001/10000/2531.1, Oorlogsmonumenten in de provincie Antwerpen, stad Mechelen
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Stedelijke begraafplaats


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsmonument naar ontwerp van Boudewijn Tuerlinckx [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/217263 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.