Parochiekerk, tot 1000 afhankelijk van de abdij van Sint-Truiden, nadien van de graven van Loon en de heren van Kolmont en Wezemaal. Vanaf de tweede helft van de 12de eeuw in bezit van het gehucht Quamol, vanaf 1281 hoort ze bij de andere helft van Oostham. Tot 1823 bedieningsrecht en begevingsrecht .

Driebeukige pseudo-basiliek met vierkante westtoren en transept. Vroegromaanse toren (10de - 11de eeuw), waarbij een éénbeukig zaalkerkje met rechthoekig koor hoorde (opgravingen in 1940). In de 14de eeuw was deze kerk te klein geworden, ze werd verbouwd met toevoeging van een laatgotisch koor en transeptarmen. In 1603 werden de zijbeuken en de kapel van de Heren van Ham (thans sacristie) bijgebouwd. Herstellingen aan toren (1749), schip (1757) en zijbeuken (1758). In 1836-1839 werden de kapelgevels afgebroken, en het geheel onder een dak gebracht, een portaal in de toren aangebracht en de kapel van de Heren van Ham tot sacristie omgevormd. In 1934 kwam dwars op de kerk een tweede schip met koor (neogotisch) waardoor de noordbeuk verdwijnt en de as van de kerk verlegd wordt. Toren en kerk werden in 1940 verwoest doch heropgebouwd, door architect N. Van Malleghem (1956-1958).

De plattegrond beschrijft een vierkante westtoren, een driebeukig schip van drie traveeën, een transeptarm van één travee en een koor van een rechte travee met driezijdige sluiting, aan de zuidzijde geflankeerd door de kapel van de Heren van Ham.

Neogotische constructie, haaks op de oude kerk. Massieve, ijzerzandstenen westtoren in opus spicatum, voorzien van smalle lichtgleuven en korte, haaks op elkaar gestelde steunberen; een van de merkwaardigste en oudste romaanse torens in Belgie. Oorspronkelijk gesloten constructie, thans voorzien van een gesinterde bakstenen rondboogportaal in een rechthoekige omlijsting, afgewerkt met vlakke pilasters en een druiplijst (neoclassicistische inslag); houten, met leien beklede bovenbouw en gedrongen, ingesnoerde naaldspits.

Pseudo-basilicaal schip van drie traveeën; baksteenbouw met afwerking en speklagen van zandsteen op een ijzerzandstenen plint; zandstenen spitsboogvensters met afzaat tussen overhoekse steunberen. Koor en transeptarm zijn van ijzerzandsteen, voorzien van spitsboogvensters (ijzeren harnas) met afzaat en waterlijst.

Kapel van de Heren van Ham: twee traveeën met driezijdige sluiting; baksteen met een plint en hoekbanden van ijzerzandsteen; bakstenen rondboogdeur met bekronend bolkozijn van zandsteen en een zandstenen kruiskozijn.

Overkluizing van middenbeuk en ransept door middel van een kruisgewelf met ijzerzandstenen gordelbogen, die steunen op dito zuilen, voorzien van een achtkantige sokkel. Vlakke zoldering boven de bewaarde zijbeuk. Overwelving van het koor door middel van een tongewelf boven de rechte travee en een straalgewelf boven de apsis.

Mobilair: Ruitvormig paneel met voorstelling van Sint-Christoffel, renaissance (eerste helft 16de eeuw).

Sint-Christoffel, Sint-Antonius, Sint-Lambertus, Sint-Anna-ten-Drieën, Sint-Margriet, Sint-Barbara, beelden van de zogenaamde Meester van Oostham; staande Ecce Homo, gepolychromeerd hout, gotisch (15de eeuw); processiemadonna (18de eeuw).