Voormalige witherenpastorie, gebouwd door de abdij van Averbode in 1744. Thans gerestaureerd en ingericht als gemeentelijk museum.
U-vormig complex, gelegen in een omgrachte tuin; de open zijde der binnenplaats is door een muur afgesloten; een rondboogpoort in een omlijsting van gesinterde baksteen met op regelmatige afstanden van elkaar geplaatste negblokken, onder een schilddakje, vormt de toegang tot de binnenplaats, die door een korte dreef met de straat verbonden is.
Pastorie opgevat als classicistisch dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (leien), op de noordzijde van één, op de zuidzijde van drie dakkapellen voorzien. Bakstenen gebouw. Natuurstenen steigergaten. Getoogde vensters in een omlijsting van gesinterde baksteen met natuurstenen negblokken, sluitsteen en onderdorpel. Korfboogvormige deur met kwarthol beloop, ingeschreven in een rechthoekige, natuurstenen omlijsting; geblokte posten met neuten en imposten; licht uitspringende sluitsteen, en zware, geprofileerde druiplijst; getoogd bovenlicht zie vensters. Ten oosten, twee aangebouwde traveeën onder zadeldak; twee getoogde vensters van gesinterde baksteen.
Ten oosten en ten westen van de binnenplaats, haaks aangebouwde dwarsschuren, waarvan de oostelijke door middel van muurankers 1744 gedateerd is; bakstenen gebouwtjes van vier traveeën onder schilddak (kunstleien); elk is voorzien van een verankerde bakstenen rondboogpoort onder een ontlastingsboog van een rollaag en een platte laag; gelijkaardig ontlastingssysteem voor de korfboogvenstertjes en het korfboogdeurtje in de oostelijke schuur.
DE DIJN C.G., Monumentenroutes 1975, in Kunst en Oudheden in Limburg, Hasselt, 1975, pagina 46.
DEPREZ A. - ROGIERS J., Dorpsmonografie van de gemeente Zolder, gestencileerde uitgave, Kuringen, s.d.
Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n2 (He-Z), Brussel - Gent. Auteurs: Schlusmans, Frieda Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Aanvullende informatie
De pastorie werd gebouwd tussen 1742 en 1744. Gezien de sterke gelijkenissen met de pastorie van de Sint-Michielsparochie van Messelbroek wordt het ontwerp toegeschreven aan Grégoire Godissar (1708-1780), lekenbroeder-architect in de abdij van Averbode. De abdij bezat sinds 1304 de patronaats- en tiendenrechten te Zolder wat het auteurschap van broeder Grégoir verder onderbouwt.
MEUKENS M. 2020: Leven en werk van Grégoire Godissar (1708-1780), lekenbroeder-architect van de abdij van Averbode, onuitgegeven masterscriptie, Universiteit Antwerpen, Faculteit Ontwerpwetenschappen, Erfgoedstudies, 79-81.