erfgoedobject

Kasteel van Loye

bouwkundig element
ID
22568
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/22568

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Kasteel Het Looi
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van Loye
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

In de loop der tijden eigendom van de families van Horion, van Elderen, Van der Heyden a Blisia en de Fabry Beckers. Reeds vermeld in 1429. Waterkasteel met sterk heterogeen uitzicht door de verschillende verbouwingen tijdens de 16de, 17de, 18de en 19de eeuw. Gegroeid rondom een thans verdwenen donjon op de noordwesthoek van de huidige, rechthoekige binnenplaats, zoals nog zichtbaar op de tekening van Remacle Leloup. Heden, nagenoeg U-vormige aanleg rondom een voorts ommuurde binnenplaats met centrale waterput. Bewaarde omgrachting. Visvijvers ten oosten van het kasteelcomplex.

Wellicht oudste kern uit de eerste helft van de 16de eeuw ten oosten van de binnenplaats: vier traveeën en twee bouwlagen onder gebogen zadeldak (leien) met twee classicistische zadeldakkapellen in de westgevel. Westgevel (binnenplaatszijde): op de eerste bouwlaag, baksteenbouw met verwerking van kalksteen (ondervernieuwing ?); stijl- en regelwerk met bakstenen vullingen op de tweede bouwlaag. Begane grond gemarkeerd door kalkstenen kruiskozijnen met verbonden dorpels en negblokken in Maasstijl; in de laatste travee, rechthoekige deur met afgeronde hoeken in een vlakke, kalkstenen omlijsting met negblokken, erboven wapenschild van de Fabry Breckers, gedateerd 1895 (verbouwing). Tweede bouwlaag in rijke vakwerkbouw met maalkruisen tussen de vier regels die de negen stijlen verbinden; lemen vullingen vervangen door baksteen in sierlijke metselverbanden. Boven de vijf zichtbare ankers, vijf korbelen onder de houten kroonlijst (verdwenen derde bouwlaag?). Oostelijke buitengevel met classisistische aanpassing van 1784 en gotische kapel met driezijdige koorsluiting onder afgewolfd zadeldak (leien), ten zuidoosten van de achtergevel; drie mergelstenen spitsboogvensters met maaswerk, verbonden door mergelstenen banden; twee resterende steunberen ten zuiden en zuidoosten. Verder, op de eerste bouwlaag, rechthoekige vensters en een deur in vlakke kalkstenen omlijsting. Op de tweede bouwlaag, drie laatste trav, in vakwerkbouw met bakstenen vullingen (slechts vier regels ten dele bewaard); vier korbelen onder de houten kroonlijst en drie rechthoekige, houten kozijnen. Voor deze achtergevel, halfrond terras met schuifbrug over de omgrachting.

Ten zuiden van de binnenplaats (oostvleugel), Noordwaarts gerichte vleugel van vier traveeën en twee bouwlagen onder afgewolfd zadeldak (kunstleien), in Maasstijl, gedateerd 1649.

Baksteenbouw met verwerking van kalksteen, onder meer voor de lage plint. Op de begane grond, kalkstenen kruiskozijnen met negblokken en tot muurband doorgetrokken bonven-, tussen- en benedendorpels. Getraliede en oorspronkelijk beluikte benedenkozijnen. Vier kleinere kalkstenen kruiskozijnen met negblokken op de tweede bouwlaag, en vier houten kozijntjes onder de houten kroonlijst op klossen. Zuidwaarts gerichte achtergevel, sterk aangepast en verbouwd in 1895 (bouwnaden in metselverband). Vijf traveeën en twee bouwlagen in baksteenbouw met verwerking van kalksteen en arduin. Hoge bakstenen plint afgezoomd met mergelstenen druiplijst (onderkelderd). Drie grote arduinen kruiskozijnen per bouwlaag.

Haaks op de eerste travee, bijbouw van twee traveeën en één bouwlaag, afgesloten door een trapgevel: sterk horizontale geleding door de mergelstenen speklagen. In de trapgevel, geprofileerde kraagstenen, verbonden door een druiplijst. Groot arduinen bolkozijn met negblokken in de lange gevels. In de westelijke zijpuntgevel, drie boven elkaar geplaatste vensters met negblokken: drie gekoppelde kozijnen van arduin, vergroot kruiskozijn in kalksteen onder gemetste ontlastingsboog en kalkstenen kloosterkozijn; in de top, gemetste oculus. In de oostelijke zijgevel, arduinen kruiskozijnen met negblokken in het verbouwd gedeelte, houten kozijn in de oude kern.

Ten westen van de binnenplaats, poortgebouw van vier traveeën en twee bouwlagen onder steil zadeldak (leien). Baksteenbouw met verwerking van kalksteen en mergelsteen. Aan de binnenplaatszijde, oostelijk gerichte gevel met duidelijke breuklijn in het metselwerk tussen de eerste en volgende travee. Eerste travee, aansluitend op de zuidvleugel. Lage kalkstenen plint en banden op de eerste bouwlaag; rechthoekige kalkstenen deur met negblokken en afgeronde hoeken, bekroond door een rechthoekig, getralied kozijn gevat tussen twee kalkstenen banden; op de tweede bouwl., wapenschild met cartouche en jaartal 1649 onder klein getralied, kalkstenen kozijn met negblokken; gelijkaardig kozijn op de zolderverdieping. In de overige drie traveeën van 1895, drie mergelstenen kloosterkozijnen met negblokken onder gemetste ontlastingsboogjes (tweede bouwlaag); op de zolderverdieping, drie mergelstenen kozijntjes met negblokken tussen de afgedekte steigergaten; op eerste bouwlaag (laatste travee), rechthoekige mergelstenen doorgang. Het geheel is afgedekt door een houten kroonlijst op modillons.

West georiënteerde voorgevel, deels afgezet met kalkstenen hoekbanden. In de eerste travee, ingeschreven mergelstenen rondboogpoortje met negblokken onder gemetste ontlastingsboog met trapezoïdale sluitsteen. Op de tweede bouwlaag (eerste drie traveeën) kalkstenen kloosterkozijnen met negblokken (eertijds beluikt), bekroond door rechth. kalkstenen zoldervenstertjes afgewisseld met afgedekte steigergaten; wijzerplaat van uurwerk tussen eerste en tweede travee. In de laatste travee vier boven elkaar geplaatste kalkstenen kozijnen met negblokken. Het geheel is afgedekt door een houten kroonlijst op modillons. Zuidelijke trapgevel met drie boven elkaar geplaatste kalkstenen kozijntjes onder gemetste ontlastingsboog en vier kalkstenen banden. Vroegere ophaalbrug thans vervangen door houten brugje; de huidige bakstenen brug dateert van 1904 (gevelsteen). Sobere noordelijke trapgevel; kopvormige aanzetstenen van de schoorsteen.

Ten noordoosten van de binnenplaats, classicistisch paviljoen op vierkante plattegrond; drie traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak (leien) met zadeldakvormige dakkapellen naar verluidt daterend van 1784. Baksteenbouw met verwerking van kalksteen. IJzerzandstenen plint (onderkelderd). Rechthoekige vensters in vlakke kalkstenen omlijsting; centrale, rechthoekige deur in vlakke kalkstenen omlijsting met neuten en bordes.

Langgestrekte kasteelhoeve ten zuidwesten van het hoofdgebouw. Een thans afgeschafte weg verbond de hoeve met de baan Schulen-Lummen en kwam op de zuidzijde van het poortgebouw uit.

Drieëntwintig traveeën en anderhalve bouwlaag onder gebogen zadeldak (Vlaamse pannen) met verspringende nokhoogte, daterend van de tweede helft van de 18de eeuw tot de tweede helft van de 20ste eeuw. Baksteenbouw met verwerking van ijzerzandsteen.

Poortgebouw in de zesde travee, onder gebogen zadeldak tussen twee aandaken met muurvlechtingen; zelfde nokhoogte als eerste vijf traveeën. In noord- en zuidgevel, rondboogpoort afgewerkt met negblokken van ijzerzandsteen onder een ontlastingsboog van een rollaag en een platte laag. Gevel aan de erfzijde bekroond door puntgevel met duiventil, waaronder twee gemetste steekboogvensters van gesinterde baksteen.

Oorspronkelijk woonhuis (thans bergplaats) in de eerste vijf traveeën, in de noord- en zuidgevel voorzien van gemetste steekboogvenstertjes met kalkstenen lekdrempels; op de zolderverdieping kleinere getoogde luiken. Bakstenen muizentandfries. Oostelijke zijpuntgevel met muurvlechtingen.

Overige traveeën, met wagenhuis en stallingen, onder gebogen zadeldak met lagere nok. In de noordgevel (achtste travee), rondboogdeur in ijzerzandstenen omlijsting met negblokken, geflankeerd door twee rondboogvensters in dezelfde omlijsting; boven de deur, getoogd zolderluik in ijzerzandstenen omlijsting met negblokken. In de volgende travee, vijf gekoppelde ijzerzandstenen rondboogpoorten; stalpartij met gemetste rondboogvenstertjes en dito poort.

Tegen de laatste travee, recent vernieuwd woonhuis van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met hogere nok. Zowel oudere vleugel als woonhuis afgelijnd door een bakstenen fries met muizentand en druipmotief. Zuidelijke voorgevel verborgen achter recente bijbouw onder lessenaarsdak.

Ten noorden van het woonhuis, grote dubbele dwarsschuur uit de 19de eeuw, acht traveeën onder mank zadeldak (Vlaamse pannen). Eerste zes traveeën in stijl- en regelwerk met witgekalkte lemen vullingen op bakstenen stoel; twee rechthoekige poorten; laatste twee traveeën versteend en als stalling ingericht. Ten zuiden van het poortgebouw, voormalig bakhuis in vakwerkbouw met bakstenen vullingen in sierlijke metselverbanden, thans omgebouwd tot tuinhuisje.

  • DE DIJN C.G., Monumentenroutes 1975, in Kunst en Oudheden in Limburg, Hasselt, 1975, pagina 38.
  • VERBEEMEN A., Toeristisch Lummen, gestencileerde uitgave, Lummen, 1975, pagina 4.

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n2 (He-Z), Brussel - Gent.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Kasteeldomein van Loye

  • Is deel van
    Lummen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel van Loye [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/22568 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.