erfgoedobject

Pastorie, nu gemeentehuis

bouwkundig element
ID
22658
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/22658

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Gemeentehuis Opglabbeek
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Gemeentehuis Opglabbeek met tuin
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie, nu gemeentehuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Gemeentehuis
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Het gemeentehuis is een voormalige pastorie van de norbertijnen van Averbode, die in 1767 werd gebouwd in opdracht van abt Gisbert Halloint in classicistische stijl. In de voormalige pastorietuin bleven resten van de vroegere omgrachting bewaard.

Historiek

Het gemeentehuis is een voormalige pastorie van de norbertijnen van Averbode, die in 1767 werd gebouwd in opdracht van abt Gisbert Halloint in classicistische stijl. De pastorie wordt door M. Meukens op basis van stijlkenmerken toegeschreven aan Grégoire Godissar (1708-1780), lekenbroeder van de Abdij van Averbode. De abdij bezat van 1219 tot 1695 de patronaats- en tiendenrechten te Opglabbeek. Nadien kwamen de rechten toe aan de pastoor van Opglabbeek.

Sinds 1938-1939 doet het gebouw dienst als gemeentehuis. Aan het einde van de 20ste eeuw werd voor het gemeentehuis een plein aangelegd en werd de tuin ingenomen door een nieuw administratief centrum.

Beschrijving

De voormalige pastorie is gelegen aan de rand van het dorpsplein. Het is een alleenstaand classicistisch herenhuis van het dubbelhuistype, met vijf traveeën en twee bouwlagen onder een gebogen schilddak (leien) met een houten dakkapel. De baksteenbouw heeft witbepleisterde gevels en getoogde vensters in een geblokte kalkstenen omlijsting. De achtergevel heeft een gelijkaardige opbouw. Aan het einde van de 20ste eeuw werd tegen de achtergevel een moderne uitbreiding toegevoegd voor de gemeentelijke administratieve diensten. In 2011 werd de voormalige pastorie gerestaureerd, waarbij de recente aanbouwsels werden afgebroken.

In de voormalige pastorietuin zijn nog de sporen zichtbaar van de oorspronkelijke omwalling. De tuin werd opgeofferd voor de aanleg van een nieuw plein en administratief centrum aan het einde van de 20ste eeuw. Enkel een moerascipres (Taxodium districhum) bleef van de oude beplanting bewaard. Bij een blikseminslag in de jaren 1950 verloor hij zijn top.

  • Archief Onroerend Erfgoed Limburg, DL000253, Gemeentehuis, beschermingsdossier (J. Gyselinck, 1983).
  • DE MAEGD C. (red.) 2006: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg Deel 2: As, Beringen, Diepenbeek, Genk, Ham, Hasselt, Heusden-Zolder, Leopoldsburg, Lummen, Opglabbeek, Tessenderlo, Zonhoven, Zutendaal, M&L Cahier 12, Brussel, 189.
  • DREESEN R. 2012: Restauratie oud gemeentehuis Opglabbeek [online], http://www.hbvl.be/limburg/opglabbeek/restauratie-oud-gemeentehuis-opglabbeek.aspx (geraadpleegd op 23 mei 2014).
  • MEUKENS M. 2020: Leven en werk van Grégoire Godissar (1708-1780), lekenbroeder-architect van de abdij van Averbode, onuitgegeven masterscriptie, Universiteit Antwerpen, Faculteit Ontwerpwetenschappen, Erfgoedstudies, 95-97.
  • SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n2 (He-Z), Brussel - Gent.

Auteurs: Mertens, Joeri; Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Moerascipres

  • Is deel van
    Opglabbeek


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Pastorie, nu gemeentehuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/22658 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.