HISTORIEK
Eerste lemen kapel van 1767 (volgens S. Vivijs), in 1779-1780 vervangen door een stenen kerk met een altaar aanvankelijk toegewijd aan de Martelaren van Gorkum. Voor vergrotings- en aanpassingswerken werden plannen opgesteld door F. Drossaert en J. Schadde, waarna na veel discussie de werken werden uitgevoerd in 1857-1859 en 1860-1861 volgens het definitieve ontwerp van J. Schadde. Kerk zwaar beschadigd en vervolgens gesloopt tijdens de Eerste Wereldoorlog. Huidige kerk in sobere neogotische stijl van 1922-1925 naar ontwerp van E. Careels; de plannen zijn echter niet "oorspronkelijk", maar een vergrote versie van de kerk in de Mijlstraat te Duffel.
BESCHRIJVING
Georiënteerde, driebeukige kruisbasiliek met westtoren van drie geledingen onder tentdak. Schip van vijf traveeën, transept van één travee en koor van twee rechte traveeën met vijfzijdige sluiting. Baksteenbouw onder leien zadel- en lessenaarsdaken, geritmeerd door steunberen waartussen gekoppelde spitsboogvensters. Spitsboogportaal onder roosvenster, rechts van de toren: traptoren met onder meer steigergaten. Noordelijke zijbeuk met aan straatzijde achtzijdige, voormalige doopkapel, heden ingericht als rouwkapel.
Interieur
Spitsboogarcaden met natuurstenen zuilen met koolbladkapitelen op arduinen sokkels, bakstenen kruisribgewelven met natuurstenen ribben en bakstenen velden. Orgeltribune ten zuiden van het koor.
Mobilair. Schilderijen: Onze-Lieve-Vrouw met Kind van J. Meganck van 1859 en Bewening van Christus van 1841. Neogotisch meubilair uit de bouwperiode, onder meer altaren en preekstoel door beeldhouwer N. Gerrits.
- Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Breendonk, Sint-Leonardus, dossier 1-7.
- MEUL V., Jozef Schadde (1818-1894). Provinciale architect van het arrondissement Mechelen van 1853 tot 1869, Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, KUL, 1992, 158-162.
- VIVIJS S., Brede Dunc. Een bijdrage tot de geschiedenis van Breendonk, Zele, 1981, 117-129.