erfgoedobject

Eclectisch herenhuis

bouwkundig element
ID
22940
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/22940

Juridische gevolgen

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Eclectisch herenhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Eclectisch herenhuis
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Imposant herenhuis opgetrokken in eclectische stijl en gedateerd “1892” op een gevelsteen boven de erker. De bouwheer, notaris Nagels, nam voor het ontwerp toenmalig stadsarchitect Edmond Serrure onder de arm. De woning is een breedhuis van het dubbelhuistype bestaande uit drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak, met twee dakkapellen en een dakvenster. Het dakvenster is opgebouwd uit een drielicht met Ionische zuiltjes die een entablement met cartouche dragen, waarboven een gebogen fronton met hardstenen aedicula, bekroond met een gebogen fronton. Het geheel wordt geflankeerd door twee arduinen griffioenen.

Het bakstenen gebouw met een lijstgevel op een bossage-sokkel van arduin heeft een verhoogde begane grond en kelderverdieping. De gevel is overdadig versierd met arduinen elementen: kordonlijsten, panelen met lamberkijnen, cartouches of smeedwerk op de borstweringen, vensterbekroningen in de vorm van gebogen of gebroken frontons, met mascarons en gesculpteerde consoles. De rechthoekige vensters in arduinen omlijstingen van verschillende vorm zijn op de benedenverdieping voorzien van ontlastingsbogen waarin gele baksteen is verwerkt. Het rechtse venster van de tweede bouwlaag heeft een klein, kwartrond balkon met hardstenen balustrade en fraaie glas-in-loodramen. Links op de tweede bouwlaag bevindt zich een rechthoekige hardstenen erker, eveneens met glas-in-loodramen. De rechthoekige deur afgezet met gecanneleerde pilasters behoud zijn oorspronkelijk schrijnwerk.

De ruime siertuin loopt door tot aan de Koningin Astridstraat en kwam vermoedelijk in twee fases tot stand. Dit is zichtbaar in de omheining die langs de Leopold II-straat voor de acht eerste traveeën is opgetrokken als een hoge bakstenen omheiningsmuur, de volgende zeven traveeën en de afsluiting langs de Koningin Astridlaan bestaan uit hekkens tussen bakstenen pijlers. De tuin werd rond 2002 geïnventariseerd en bezat toen een verwilderd grasveld omringd door bomen en struiken, waaronder meerdere gewone hazelaars. Opvallend waren een L-vormige rij oude venijnbomen (Taxus baccata) in de noordoostelijke hoek, parallel met de straten en een zilveresdoorn met ingesneden blad (Acer saccharinum 'Laciniatum') met een stamomtrek van 300 cm (gemeten op 150 cm hoogte) aan de Koningin Astridstraat. Halfweg de Leopold II-straat op de overgang tussen de muur en het hek, stond een tuinpaviljoen op een kunstmatig heuveltje waarin zich mogelijk een ijskelder bevond.

Kort na de inventarisatie werd in de tuin een appartementsgebouw opgetrokken. Daarbij verdween alle beplanting op drie oude taxussen na, een restant van de vroegere L-vormige haag. Slechts drie traveeën van de oude bakstenen omheiningsmuur bleven bewaard. De tuinmuur met gecementeerde, doorlopende sokkel, is geritmeerd door hogere pilasters en gekenmerkt door de trapsgewijze verdunning van het metselwerk, eindigend op een uitspringende bakstenen lijst onder de dunne afdekplaat. Het oorspronkelijk hek langs de Leopold II-straat werd vervangen, maar de bakstenen pijlers bleven bewaard. Het hek langs de Koningin Astridlaan bleef volledig behouden en telt negen traveeën tussen bakstenen pijlers met een betonnen dekplaat en een sokkel van arduin. Het hek bestaat uit ronde onderspijltjes en hoge spijlen met speerpunt, tussen platte onder-, tussen- en bovenregels. In de afgesnuite hoek van de muur, werd midden 20ste eeuw een lichtblauw geschilderd, houten Onze-Lieve-Vrouwekapelletje tegen het hek geplaatst.

De toegang vanaf de Leopold II-straat via een breed inrijhek leidde naar het geplaveid erf met wagenhuis, als overgang tussen huis en tuin. Het bewaarde hek van smeed- en gietijzer dateert uit het einde van de 19de eeuw en is achteruitspringend in de hoge straatmuur geplaatst. Een bebording van plaatstaal maakt het blind. Het bestaat uit een centraal poorthek en twee vaste traveeën met kwartrond beloop (mogelijk een latere verplaatsing) als overgang naar de straatmuur. Het heeft twee hoge, ronde zuilen van gietijzer met gladde schacht, kapiteel en gepunte bolbekroning als poortpijlers. Het vaste deel, zonder stijl is verankerd in muurpijlers en heeft vierkante onder-, boven en dubbele tussenregels en hoge, ronde en gepunte spijlen. Gelijkaardige uitwerking voor het poorthek, met bovendien een vuurpotje op de makelaar en stijlen.

  • GHYS T. 2014: De Stationsstraat, van 19de-eeuwse laan tot Ramblas, Sint-Truidens erfgoed. Vroeger, nu en in de toekomst, 49-58.

Auteurs: De Maegd, Christiane; van den Bossche, Herman; Schlusmans, Frieda; Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Eclectisch herenhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/22940 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.