Huis De Franse Kroon werd in 1782 opgericht als herberg met aanhorigheden.

Historiek

In het "Register van ontfang en uytgaaf" door kapelaan Jan Michiel Hollanders (1757-1833) komt volgende melding voor: "Jan Schouteden heeft syn huys gestaan te Zonhoven in het Dorp genaamd de fransche Kroon doen bouwen in 1782". Op de Ferrariskaart is op die locatie nog geen bebouwing aanwezig. In de "Telling der huizen en bewoners van 1796" uit het gemeentearchief van Zonhoven blijkt Joannes Schouteden van beroep "aubergiste" te zijn.

Tijdens de Franse Revolutie was de Franse hoofdwacht in het huis gevestigd. Op 14 april 1799 werd in de tuin van het huis de Zonhovense priester Pieter Daniëls gedood door de Fransen. Daniëls, die kapitein was van de Brigands en weigerde de eed van trouw ten opzichte van de Franse Republiek af te leggen, werd bij een bezoek aan zijn ouders gearresteerd en naar De Franse Kroon gebracht. Bij zijn ontsnappingspoging werd hij om het leven gebracht met een geweerschot.

Op 12 juli 1833 begonnen hier de onderhandelingen tussen België en Nederland om een vrije doortocht van de Nederlandse troepen van Maastricht naar Budel en een vrije handelsweg naar Duitsland voor de Belgen te garanderen. Op 18 november 1833 werd hier uiteindelijk het Verdrag van Zonhoven ondertekend.

De kadasterkaart van 1843 toont een imposant gebouw met naast het woonhuis met gelagzaal en logiesmogelijkheden ook grote stallingen en schuren en bovendien een stokerij. Het geheel werd aangelegd in een vierkant met een ruime binnenkoer en inrijpoort. Ook de Atlas van de Buurtwegen (1840-1845) toont een identieke situatie en een gelijkaardige situatie op de Vandermaelenkaart (1846-1854) met de bijkomende vermelding “la Couronne d’Espagne (Aub)”.

Lange tijd was De Franse Kroon dus een herberg en tot circa 1870 was de brouwerij-stokerij in bedrijf waarvan de koperen brouwketels in 1914 werden ontmanteld. Vanaf de tweede helft van de 20ste eeuw werd het huis omgevormd tot woning, hierbij werd het linkerdeel van de voorgevel onderaan verbouwd en in 2004 gerestaureerd.

Beschrijving

Alleenstaand breedhuis van het dubbelhuistype met vijf traveeën en twee bouwlagen onder een gebogen zadeldak met kunstleien en een kleine, afgewolfde dakkapel boven de middentravee. Het bakstenen gebouw heeft een classicistische lijstgevel, afgelijnd door mergelstenen hoekbanden op een nieuwe arduinen plint en wordt bekroond door een kwartronde, mergelstenen kroonlijst. De gelijkvloerse bouwlaag wordt door een smallere cordonlijst uitlopend op spiraaltjes afgelijnd. De rechthoekige, vlak omlijste kalkstenen vensters zijn voorzien van een smalle druiplijst; de gelijkaardige deur heeft een omlijsting op neuten. Het houten bovenlicht van de voordeur vertoont een kroon in een ovale beglazing. De twee linkse benedenvensters werden naar de oorspronkelijke toestand gerestaureerd.

Een eenvoudige achtergevel met verankerde, bakstenen steekboogvensters is voorzien van kalkstenen lateien. Verschillende gevelaanpassingen, onder meer aan de deuropening zijn zichtbaar.

De zijgevels zijn voorzien van aandaken en muurvlechtingen.

Omgeving met tuin

De onmiddellijke omgeving van De Franse Kroon beslaat het perceel waarop het huis is gebouwd en waartoe oorspronkelijk een aantal aanhorigheden zoals schuren en stallen en een brouwerij-stokerij hoorden. Begin 21ste eeuw bestaat deze omgeving uit een tuin en aan de noordzijde van het perceel een modern bijgebouw met onder andere garage langsheen het Eikenenpad.