erfgoedobject

Parochiekerk Heilige Kruisverheffing

bouwkundig element
ID
23414
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/23414

Juridische gevolgen

Beschrijving

Parochiekerk Heilige Kruisverheffing.

Voorheen de Sint-Germanuskerk; in 1928 naamsverandering gebaseerd op een historische verering zie 'Broederschap van het Heilige Mirakelkruis' sinds 1672.

Georiënteerd bedehuis. Op de westzijde na omringend groenscherm met oude beuken ten zuiden, deels omhaagd en met muurtje afgezet. Ten noorden van de kerk, standbeeld voor militaire en burgerlijke slachtoffers van beide wereldoorlogen, naar ontwerp van A. Alliet en Heilig Hartbeeld (1929) voor bakstenen muur met opschrift "toewijding gemeente aan het Heilig Hart". Kerkhof in 1923 overgebracht naar Beversesteenweg.

De in 1608-1628 - na de beeldenstorm - herbouwde laatgotische pseudo-hallenkerk met kruisingstoren, werd in 1786-1788 vergroot en kreeg in 1830 rondboogvensters. Juli 1918: na een Engels luchtbombardement houdt enkel de kruisingstoren (niet de spits) stand.

In 1923-1925, heropbouw naar ontwerp van architect Louis Verstraete (Izegem), als gotische hallenkerk met dezelfde oriëntering, echter zuidwaarts opgeschoven met als gevolg een noordoostelijke inplanting van de toren.

De plattegrond ontvouwt: een westportaal; een noordwestelijke doopkapel met driezijdige sluiting en een ronde zuidwestelijke traptoren; een driebeukig schip van zeven traveeën, zuidbeuk met rechte sluiting; de noordbeuk omvat ter hoogte van de vijfde travee de rechthoekige basis van de toren met veelhoekige traptoren; een koor van één travee met driezijdige sluiting; ten oosten van de toren een lager rechthoekig zangerskoor; tegen de zuidbeuk uitbouw van L-vormige sacristie.

Gele baksteenbouw; zandsteen. Afdekking door middel van leien zadeldaken; dito achthoekige torenspits.

Drie westelijke tuitgevels met aandak en vlechtingen, voorzien van haaks op elkaar gestelde steunberen met versnijdingen; links en rechts, telkens twee spitsboogvensters met afzaat en bakstenen tracering. Centraal, voorgeplaatst portaal, met korf- en spitsbogige muuropeningen en roosvenster in de top; overhoekse steunberen. Travee van schip geritmeerd door versneden steunberen en spitsboogvensters; in sluiting van de zuidelijke beuk twee spitsboogvensters. Noordbeuk met rechthoekige basis van toren, voorzien van overhoekse steunberen met versnijdingen, en aan de noordzijde schijntuitgevel. Grotendeels naoorlogse achthoekige klokkenverdieping met spitsbogige galmgaten en borstwering met maaswerk. In koorsluiting, twee spitsbogige tweelichten en centrale rondbogige drielicht. Zangerskoor met kleine korfboogvensters. In sacristie, getraliede kloosterkozijnen, verdiept in korfboognis; dakkapellen onder schilddak.

Witgeschilderd interieur; rondbogige scheibogen op ronde, bakstenen zuilen op zandstenen sokkel. Overkluizing van schip en koor door middel van houten spitstongewelven. Torenruimte onder vlakke overzoldering.

Mobilair. Neogotisch getint meubilair van 1928, de kuip van de preekstoel als altaar. In het koor, glasramen naar ontwerp van het huis A. Delodder-Peene (Brugge): centraal, 'de verering van het mirakelkruis'(1925), links en rechts geflankeerd door 'de Heilige Germanus koopt de gevangen slaven vrij' (1931) en 'de Heilige Helena en de bisschop van Jeruzalem tijdens de Heilige kruisvinding' (1925). Gewelven voorzien van sjablonen en ribschildering, in het koor art-decogetinte gewelfschildering met voorstelling van engelen rond het kruis, links en rechts geflankeerd door cartouches met eucharistische symbolen.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen West-Vlaanderen, cel monumenten en landschappen, archief, nr. W/01276.
  • Algemeen Rijksarchief, Dienst der Verwoeste Gewesten, 2893. F.P.B.B.
  • JACOBS M., Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge, 1996, p. 35-36.
  • MUYLAERT F. (o.l.v.), Kerken in West-Vlaanderen, 1. Parochiekerken, decanaten Izegem, Lichtervelde, Roeselare, Staden, Tielt, Torhout, s.d; Beveren (Roeselare) Heilige Kruisverheffing, p. 58-60.

Bron: DE GUNSCH A., METDEPENNINGHEN C., TANSENS A. & VANNESTE P. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kanton Roeselare, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline; Tansens, Annick; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Orgel

Auteur en bouwjaar van het oorspronkelijk orgel zijn onbekend; het werd totaal gerenoveerd door Charles Anneessens in 1888-1890. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het metalen pijpwerk opgeëist door het Duitse leger; de kast en mechaniek bleven ter plaatse maar werden (met de kerk) zwaar beschadigd tijdens het eindoffensief. In 1925-26 werd het orgel hersteld door Victor van de Loo en van nieuw pijpwerk voorzien; terzelfder tijd werd een nieuwe orgelkast gemaakt. In 1931 volgden diverse werken door Jules Anneessens. In 1952: ombouw door Jos Loncke (Esen). In 1983: nieuwe ombouw door Jean Bruggeman (Moeskroen). In het koor staat een klein orgel door Loncke Orgelbouw bvba (Zarren) uit 1976. Het was gemaakt voor de parochiekerk van Moeskroen-Le Tuquet; het werd door orgelbouwer Jean Bruggeman overgenomen en in Roeselare-Beveren geplaatst.

Auteurs: Roose, Patrick
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Heilige Kruisverheffing [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/23414 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.