Romaans stapelhuis Spijker

Romaans stapelhuis, ook zogenaamd "Spijker", tot 1734 opslagplaats voor het graan dat langs de Leiehaven vervoerd werd. Vermoedelijk aanvankelijk eigendom van de Gentse patriciërsfamilie Utenhove; sinds einde 13de eeuw toebehorend aan de Tafel van de Heilige Geest van de Sint-Niklaaskerk die het verhuurde aan graanhandelaars. Bevatte van de 16de eeuw af kantoren van de stapelheren die toezicht uitoefenden op toepassing van Gentse stapelrecht; van 1750 benut als vergaderplaats van de pijnders of graanlossers. Benedenverdieping in de 19de eeuw vervallen tot krotwoningen; in 1896 uitgebrand maar voorgevel bleef overeind. Gerestaureerd in 1903 naar ontwerp van architect August Van Assche. Thans nog steeds ter beschikking van de stadsreinigingsdienst voor opslaan van containers. Licht voorover buigende gevel van zeven traveeën en drie bouwlagen met zadeldak (nok loodrecht op de straat, leipannen), uit het vierde kwart van de 12de eeuw. Brede verankerde trapgevel van zes traveeën en toegevoegde travee afgedekt met twee kantelen, volledig opgetrokken uit Doornikse kalksteen; trap en kantelen afgedekt met ezelsrug (leipannen). Linker zijgevel begrensd door vooruit springende dwarsmuur met zadeldak. Gelijkvloerse verdieping onder huidige straatniveau bereikbaar langs twee steektrappen die het hoogteverschil aangeven. Benedenverdieping doorbroken met rondboogvormige muuropeningen gescheiden door penanten van verschillende breedte; afgelijnd met driedubbele waterlijst waarachter de gevel achteruitspringt zodat een galerij over gehele breedte van de gevel ontstond afgesloten met ijzeren leuning: eertijds stapelhuis enkel toegankelijk langs ijzeren ladder tegen leuning van galerij. Zeven rondboogdeuren op tweede bouwlaag, in zevende travee gevat in grote, omschrijvende rondboog. Rechthoekige tweelichten van bovenverdieping en zolderverdieping met monoliet deelzuiltje, bovendorpel op consoles en met blind rondboogveld. Waterlijsten waartussen muuropeningen gevat zijn verlenen de massieve gevel een sterke horizontale gerichtheid.

Achtergevel: verankerde trapgevel van Doornikse kalksteen met ezelsrug boven trap. Spaarzame rechthoekige muuropeningen met latei op consoles en ontlastingsboog; in middentravee groot tweelicht met monoliet deelzuiltje.