Het voormalige goudsmedenhuis, ook Huis Samson genaamd, deed dienst als gildehuis van de goudsmeden tussen 1481 en 1540. De gevel in gotische stijl is opgetrokken in Balegemse zandsteen en telt vier traveeën en twee bouwlagen. Het huis links van het gotische Huis Samson, reeds geruime tijd deeluitmakend van dezelfde eigendom, is een breedhuis met een bepleisterde lijstgevel van drie traveeën, drie bouwlagen en een zadeldak (pannen).

Beschrijving

Het zogenaamde Huis Samson vormt zowel op historisch als op architecturaal vlak één van de interessantste woningen van de Hoogpoort in Gent. Het huis behoorde samen met het rechts ernaast gelegen huis, voorheen bekend als herberg Den Boom, aan de nering der goudsmeden. Het gotische gildehuis dateert van 1481, toen de nering der goudsmeden opdracht gaf tot het bouwen van een huis, waarvan een deel als gildekamer zou gebruikt worden. Daarna annexeerden zij het links ernaast gelegen huis, genaamd De Belle, welke ze terug verkochten in 1518, en dat thans opnieuw deel uitmaakt van dezelfde eigendom.

Huis Samson deed dienst als gildehuis der goudsmeden tot 1540, toen Keizer Karel na de opstand van Gent de goederen van de nering der goudsmeden verbeurd verklaarde. De nering verkocht het huis in 1542. Volgens geschiedschrijver F. De Potter was de gildekamer in Huis Samson fraai versierd. De huisnaam Samson wordt vermeld in documenten van 1500, 1539, 1554, 1569 en 1604. Midden der 17de eeuw was het huis eigendom van de bekende Gentse kroniekschrijver Justus Billet. Het stadsarchief bewaart bij de bouwaanvraag van 1698 de tekening voor een nieuw aan te brengen en inmiddels verdwenen deur in een hardstenen omlijsting. Het gebouw werd in de loop van de 19de eeuw aangepast en voorzien van een gevelbeschildering. In 1902 werd de woning in opdracht van de socialistische maatschappij Vooruit, toenmalige eigenaar, gerestaureerd op een historiserende wijze onder leiding van architect Oscar Van de Voorde. Archieffoto's tonen het gebouw voor de restauratie, toen de gevel op de borstwering boven de gelijkvloerse verdieping voorzien was van het wapenschild van de nering. Bij de restauratie was het pand in gebruik als drukkerij-boekhandel van de socialistische coöperatieve en werd de winkelpui gemoderniseerd. De huidige winkelpui werd aangebracht in de jaren 1950.

De gotische periode (14de en 15de eeuw) in Gent valt samen met een belangrijke bloei en ontwikkeling van de stad. Naast de thans nog bewaarde openbare gebouwen in gotische stijl vormen vooral de gildehuizen, symbolen van macht en rijkdom van de talrijke gilden in die tijd, belangrijke voorbeelden van de gotische stijl in Gent. Niet alleen de meer bekende en weelderig uitgewerkte gildehuizen op de Gras- en Korenlei maar ook het hier betreffende goudsmedenhuis zijn mooie voorbeelden van Brabants getinte gotische architectuur.

Beschrijving

Het gebouw in gotische stijl had een voorgevel volledig opgetrokken in Balegemse zandsteen. De gevel is vier traveeën breed en twee bouwlagen hoog en wordt afgedekt door een zadeldak met mechanische pannen gevat tussen twee zijtrapgevels. De twee middelste traveeën zijn hoger opgetrokken in een merkwaardige getrapte geveltop steunend op twee overkragende korfbogen en geflankeerd door twee getrapte dakvensters. De met ontlastingsbogen overspannen kruis- en bolkozijnen werden tijdens de restauratiewerken in 1902 aangebracht, vermoedelijk in Euville, en voorzien van glas-in-lood en binnenluiken met opvallend beslag. Ook het wapenschild van de stad Gent verving toen het wapenschild van de nering der goudsmeden. Enkel in de geveltop zijn de vensters overspannen met waterlijsten. Vierkante Brabantse pinakeltjes bekronen de progressief verkleinende trappen in de geveltop van de genoemde middenpartij, het topstuk is zeshoekig. De zijgevels zijn aan de linkerzijde afgewerkt met bakstenen trapgevels, de rechter zijtrapgevel is echter aan de straatzijde afgevlakt tot een schuinoplopende muur van breukstenen afgedekt met pannen. De begane grond werd verbouwd met een winkelpui uit de jaren 1950 van beton, twee plintsteentjes vermelden respectievelijk architect A.B. Van Acker en aannemer R. De Jaeger.

Het huis bewaart een oude gotische kelder met gedrukte gewelven op een centrale zuil en een steile trap naar de straat. De begane grond is volledig verbouwd ten behoeve van de winkelinrichting. De trap, voorzien van twee ijzeren trappalen, één op de begane grond en één op het bordes, en gedeeltelijk een houten en ijzeren balustrade, dateert vermoedelijk uit het begin van de 20ste eeuw en werd aangebracht in een achterbouw van het oorspronkelijke huis. De vermoedelijk voormalige gildekamer op de eerste bovenverdieping bewaart nog de oorspronkelijke balklaag met moerbalken die verfraaid zijn met een peerkraalmotief en voorzien van ijzeren ringen. Onder het zadeldak bleef het eikenhouten gebinte behouden.

Het huis links van het gotische Huis Samson, reeds geruime tijd deeluitmakend van dezelfde eigendom, is een breedhuis met een bepleisterde lijstgevel van drie traveeën, drie bouwlagen en een zadeldak (pannen). De overkragende bovenbouw op rondbogen met geprofileerde voluutconsoles duidt op een oude kern, die vermoedelijk opklimt tot de 16de eeuw. De gevel werd waarschijnlijk in de loop van de 19de eeuw aangepast en geschilderd. De gevel vertoont voorts een met een garagepoort verbouwde begane grond en een bovenbouw met eenvoudige rechthoekige vensters. Het huis bezit eveneens nog een oude overwelfde kelder. Voorts werd het interieur volledig aangepast.