Voormalig "Dammansteen" of "Huys van Oombergen", heden zetel van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde. Oorspronkelijk omvatte het perceel tevens het hoekhuis en huis van de gouverneur op de Vlasmarkt en was bebouwd met een romaans steen, eigendom van een aanzienlijke Gentse patriciërsfamilie de Dammans. In de 16de eeuw in bezit van Jan Damman heer van Oombergen; in 1746 verkocht aan architect David 't Kindt die het prachtig herenhuis in Lodewijk XV-stijl oprichtte waarvoor hij zelf de bouwaanvraag indiende. Nadien bewoond door verschillende adellijke families en sinds 1892 ingenomen door de Koninklijke Vlaamse Academie.
Oorspronkelijk rechthoekige plattegrond met links van de voorgevel L-vormige aanbouw, totaal verdwenen op één travee na. L-vormige aanbouw rondom rechthoekig binnentuintje uit 1905. Vanop Vrijdagmarkt doorheen Kammerstraat uitzicht op de prachtige voorgevel die doorgaat als één der best geslaagde voorbeelden van Gentse rococo-architectuur. Harmonisch opgebouwde gevel, in Lodewijk XV-stijl; van vijf traveeën en twee bouwlagen met mansardedak (leien) en koepelvormige afdekking van middenpartij bekroond met wereldbol, van 1746 naar ontwerp van David 't Kindt. Opgetrokken uit Lediaanse steen, gebeeldhouwde delen bij restauratie van 1906 vervangen door Franse zandsteen. Achteruitspringende middenpartij van drie traveeën en drie bouwlagen begrensd door hollijsten; middentravee dat lichtjes vooruitspringt ten opzichte van de middenpartij is geblokt zoals de zijpartijen. Zij- en middenpartij bekroond door middel van kroonlijst op rocococonsoles en gebogen fronton waartegen twee naar binnen gekeerde kwartcirkels aanlopen; oculus midden weelderige rococosculpturen in het boogveld: rocailles, lamberkijn over balustrade, putti. Rechthoekige vensters in geprofileerde omlijsting, op bovenverdieping voorzien van onderdorpels met lamberkijnen. Deurvenster in middentravee gevat in spiegelboogomlijsting met bekronend gebogen fronton balkon op rocococonsoles met smeedijzeren leuning. Spiegelboogvormige ingangspoort gevat in geprofileerde blauwe hardsteenomlijsting op neuten met luierik en imposten, afgedekt met gebogen lijst waartegen verweerde rocailleversiering aansluit. Gebogen tussendorpel met gesculpteerde saterkop. Achteruitspringende linkeraanbouw van één travee en twee bouwlagen; zandstenen lijstgevel met rechthoekige vensters. Tuingevel: bepleisterde en witgeschilderde lijstgevel van vijf traveeën en twee bouwlagen, bekroond met driehoekig fronton op rocailleconsoles. Verankerde en geschilderde plint met keldervensters. Uitspringende middentravee gevat tussen smalle geblokte muurdammen en voorzien van twee deurvensters met rococoleuning. Rechthoekige vensters met houten kruiskozijnen omlijst met platte banden. Linkeraanbouw van twee traveeën en een bouwlaag met mansardedak, haaks op achtergevel, uit de 18de eeuw. L-vormige aanbouw van twee bouwlagen met witbepleisterde lijstgevels in neorococostijl en traptoren van drie bouwlagen, bevat merkwaardige vergaderzaal volledig uitgevoerd in rococostijl.
Interieur
Lodewijk XV-salons met deurstukken toegeschreven aan Pieter Van Reysschoot en vier tapijten van Ingelmunster uit einde 19de eeuw gevat in houten lambrizering en voorzien van wapens van Jh. de Kerchove-van Pottelberghe de la Potterie. Rococotrap met gesculpteerde trapzaal.
DE KEYSER P. 1964: Het Huys van Oombergen (1746), voormalig Dammansteen, zetel van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde te Gent, Jaarboek der K.V.A., Gent, 351-369.
CLAEYS P. 1906: Le Palais de l'Academie Flamande, Inventaire archéologique de Gand, 410.
Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. met medewerking van LINTERS A. & DAMBRE-VAN TYGHEM F. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4na, Brussel - Gent. Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)