erfgoedobject

Borluutsteen

bouwkundig element
ID
25153
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/25153

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Borluutsteen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Borluutsteen
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Borluutsteen
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Uitzonderlijk goed bewaard meerlagig middeleeuws pand opgetrokken uit Doornikse kalksteen met een constructiemethode (balkenlagen, Opus Incertum) en vormentaal (raamopeningen, trapachtergevel) eigen aan de 12de/13de eeuw waarvan het Steen tot in de nok bewaard bleef.

Het Borluutsteen is een zeer beeldbepalend pand voor Gent. De naam van het pand verwijst naar de patricische familie Borluut. De naamgeving wordt gesuggereerd door De Potter maar hij geeft zelf reeds te kennen geen zekerheid over de naam te hebben. Indien echter dit pand effectief het Borluutsteen is hebben hier verschillende generaties van deze voor Gent en Vlaanderen invloedrijke familie gewoond (Gulden sporenslag, Oorlog tegen de Brabanders 1356).

Het gebouw met trapeziumvormig grondplan staat ongeveer haaks op de Korenmarkt. De noordelijke langsgevel meet 22 meter, de zuidelijke 20 meter. De breedte bedraagt 9,5 meter. Kraagstenen wijzen op een afdekking van deze oorspronkelijk gelijkgrondse ruimte met een balkenlaag gesteund door standvinken. Tegen de muur lag een strijkbalk op een ondiepe insprong in de muur en kraagstenen. Op de gelijkvloerse verdieping staat tegen de noordwand een witstenen laatgotische schouw met gesculpteerde wangen (reeds beschreven door Heins in 1907).

De voorgevel wordt sterk bepaald door de restauratie uit 1933 naar ontwerp van architect Fr. Van Hove sr. waarbij de gevel ontpleisterd werd en in analogie met de achtergevel vervolledigd. Blijkbaar werd enkel het gevelparement vernieuwd want binnenin is de oorspronkelijke Doornikse steen nog zichtbaar. De achtergevel bleef in authentieke staat bewaard.

Het huis telt vier traveeën en vijf bouwlagen onder een zadeldak. Op de benedenverdieping zijn de muuropeningen rondboogvormig en op de bovenverdiepingen recht met een deelzuiltje. Boven en onderdorpels worden doorgetrokken tot druiplijsten. Normaal zijn de dagkanten van de ramen recht terwijl ze hier versmallen naar boven toe. Boven de ramen zitten segmentboogvormige ontlastingsbogen. De ramen waren wellicht oorspronkelijk afgesloten met naar binnen draaiende luiken en de grootste ramen hadden zitbanken in de dikte van de muur. In de top van de gevel werd het wapenschild van de familie Borluut aangebracht (drie lopende herten).

De achtergevel is een trapgevel, eveneens in Doornikse kalksteen van vier traveeën en vier bouwlagen. De eerste en tweede verdieping hebben rechthoekige vensters terwijl de bovenverdieping onregelmatige rechthoekige muuropeningen heeft.

Het gebouw werd verbouwd in 1988 en 2007. Momenteel doet het dienst als horecazaak en twee appartementen. De verbouwing van 2007 liet de buitenmuren intact. Er werden geen bijkomende openingen gemaakt en alle bouwsporen blijven zichtbaar. De muren werden gekalkt. Alle nieuwe tussenwanden zijn stijlwanden en eenvoudig verwijderbaar. Moer- en kinderbalken bleven op de gelijkvloerse en eerste verdieping bewaard, hoger bleven enkel de moerbalken bewaard. Nieuwe betonplaten verzekeren de stabiliteit van het pand. Het oude dakspant (17de-eeuws?) werd volgens de regels der kunst hersteld.

  • DE POTTER F. 1882-1901: Gent, van den oudsten tijd tot heden - Geschiedkundige beschrijving der stad door Frans De Potter - tweede deel, Gent.
  • LALEMAN M.-C. & RAVESCHOT P. 1991: Inleiding tot de studie van de woonhuizen in Gent Periode 1100-1300 De kelders, Verhandelingen van de Koninklijke maatschappij voor Wetenschap, Letteren en Schone Kunsten van België 54, Brussel.
  • LALEMAN M.-C. & CHARLES L. 1991: Middeleeuws Manhattan, Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen.
  • S.N. 1987: Stadsarcheologie, 12, 2.

Bron: Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier DO002325, Middeleeuwse stenen.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Borluutsteen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/25153 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.