Teksten van Pastorie Sint-Martinusparochie

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/252

Pastorie Sint-Martinusparochie ()

18de-eeuws herenhuis dat circa 1843 in gebruik werd genomen als pastorie.

Historiek

Het in oorsprong 18de-eeuwse pand stond in de 19de eeuw bekend als Hôtel du paon d'or (Huis de gulden pauw) en werd gemoderniseerd in het begin van de 19de eeuw (exterieur en interieur). Tot 12 oktober 1843 was het pand de privéwoonst van Frederic Declercq en Marie-Thérèse vander Borght. Het pand werd aangekocht door pastoor-Deken Karel Jan De Decker en ingericht als dekenij. Op 20 februari 1902 kocht de stad Aalst het pand over.

Beschrijving

De pastorie is opgevat als een rijhuis van vijf traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak en is aan de achterzijde uitgebreid met aanbouwsels. De vlakke gepleisterde neoclassicistische voorgevel op arduinen plint heeft een asymmetrische opbouw. De met natuursteen omlijste, laatclassicistisch getinte, rechthoekige voordeur met bovenlicht situeert zich in de tweede travee en de omlijsting is voorzien van een sluitsteen en festoenen onder een gestrekte druiplijst. De ramen op de gelijkvloerse verdieping zijn beluikt.

Het interieur is ondanks het onregelmatige grondplan symmetrisch opgebouwd volgens het principe van een dubbelhuis. Vanuit de gang loopt een trap met ingewikkeld plattegrond naar de eerste, tweede en zolderverdieping. Op de bovenverdieping loopt de gang evenwijdig met de voorgevel. Hier bevindt zich een 18de-eeuwse archiefruimte. Op de derde verdieping zijn er ten slotte nog een reeks kamers. De dakconstructie werd vernieuwd in 1852 en 1922.

Interieur

Het rijke interieur is een mengeling van 18de- en 19de-eeuwse elementen. De zeer imposante inkomhal heeft een fraaie marmeren vloer met een stermotief. In de rechter hoek staat een wachtbank en aansluitend is er een 19de-eeuwse beglaasde deur die toegang geeft tot de achterliggende gang en trap. In het glas werd een bloemenmotief geëtst. Het overige binnenschrijnwerk dateert uit de 18de eeuw.

De aansluitende ontvangstruimte heeft een zichtbare gepleisterde moerbalk en een stucplafond. Een schouw vervolledigt de kamer. Het empiresalon aan de tuinzijde is de pronkkamer van het huis. De rijk uitgevoerde schouwmantel met spiegel, marmeren schouw en de luchter zijn de opvallendste stukken. De volledige kamer werd op het moment van bescherming (2001) herschilderd in kleuren aangepast aan de luchter.

De eikenhouten trap met zijn unieke vorm is een gevolg van de plaatsing in het huis. De decoratie en balusters verwijzen naar de Lodewijk XVI-periode. De gang zelf is voorzien van een marmeren vloer.

Op de bovenverdieping wordt het boudoir afgesloten door een grote deur met geëtste glasvlakken. Alle kamers op de eerste verdieping zijn voorzien van 18de-eeuws stucwerk op schouwen en plafonds. De stijl varieert daarbij van rococo naar Lodewijk XVI. Het 18de-eeuwse binnenschrijnwerk bleef bewaard. Opvallend op deze verdieping is de archiefruimte die enkele treden hoger ligt. De ruimte behield zijn houten 18de-eeuwse aankleding. Het plafond met gepleisterde moerbalken is voorzien van lijsten in stuc. De schouwmantel is in hout uitgewerkt en erboven prijkt een portret van een man gekleed volgens de 18de-eeuwse mode. Mogelijk gaat het hier om een voormalige eigenaar.

  • Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002213, Pastorieën in het kanton Aalst (MERTENS J. 2003).
  • D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. met medewerking van LINTERS A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5N1 (A-G), Brussel - Gent.

Auteurs:  Mertens, Joeri; d'Huyvetter, Clio; de Longie, Bea; Eeman, Michèle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Sint-Martinusparochie [online], https://id.erfgoed.net/teksten/171872 (geraadpleegd op ).


Herenhuis ()

Herenhuis van het dubbelhuistype, van vijf traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen). Bepleisterde en geschilderde lijstgevel uit eind 18de - begin 19de eeuw; hoge plint van arduin. Eenvoudige rechthoekige vensters met lekdrempels, beluikt op de begane grond. Laatclassicistisch getinte, rechthoekige deur, gevat in een geprofileerde omlijsting van arduin met sluitsteen en festoenen onder de gestrekte druiplijst.


Bron: D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. met medewerking van LINTERS A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5n1 (A-G), Brussel - Gent.
Auteurs:  d'Huyvetter, Clio; de Longie, Bea; Eeman, Michèle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Sint-Martinusparochie [online], https://id.erfgoed.net/teksten/252 (geraadpleegd op ).