Hof ten Broecke is een hoeve met losse bestanddelen waaronder het woonhuis, stallen en een schuur en een melkhuisje aan de straat. De site klimt minstens op tot de 14de eeuw en vertoonde sporen van een site met walgracht. Ten westen van de 17de-eeuwse boerenwoning bevonden zich op het moment van bescherming (1996) nog enkele 19de-eeuwse landarbeiderswoningen.

Historiek

Het zogenaamde Hof ten Broecke aan de Broekkantstraat, een bochtige straat van aan de Rosdambeek (grensbeek met Sint-Denijs-Westrem) tot de autoweg, heeft een zeer oude geschiedenis. De oudste verwijzingen gaan terug tot de 14de eeuw. Een zekere Simon Zonderdanc en zijn echtgenote verkochten "'tgoed ten Brouke" in 1359 aan de Gentse Sint-Pietersabdij, die sinds het einde van de 7de-begin 8ste eeuw reeds belangrijke bezittingen verworven had in Afsnee. In 1375 wordt het voor het eerst als leen van de abdij vermeld en werd de 20 bunder grote hoeve verpacht. Latere pachtovereenkomsten wijzen erop dat het goed steeds uitbreidde. Tot einde 18de eeuw bleef het goed afhangen van de heerlijkheid van Overmeers die de bezittingen van de Sint-Pietersabdij in Afsnee, Sint-Denijs-Westrem, een deel van Sint-Martens-Latem, Nazareth en meersen in Drongen verenigde.

Na de Eerste Wereldoorlog werd de hoeve ook Invalidenhof genoemd daar er naar verluidt invaliden tewerkgesteld werden. De hoeve kreeg toen grotendeels haar huidige uitzicht. 18de-eeuwse kaarten tonen nog een hoeve met losstaande bestanddelen met een kleiner woonhuis ten westen, schuur ten oosten en stallen ver ten zuiden van een aan de straatzijde door een muur afgesloten erf. Ten zuiden, tussen de stallen en de Rosdambeek, was tot de jaren 1925 nog een cirkelvormige omwalling te zien, mogelijk de vroegere site met walgracht van het Goed ten Broecke.

Het woonhuis met steil zadeldak, met op het moment van bescherming linker zijaandak met vlechtingen klimt in kern zeker op tot de 17de eeuw en werd circa 1925 door de toenmalige eigenaar Joris de Hemptinne uitgebreid met twee traveeën aan de straatzijde en aangepast in regionalistische stijl. De L-vormige stallen en het melkhuisje aan de straat in eenzelfde wederopbouwstijl werden toen ook gebouwd.

Beschrijving

De hoeve omvat het woonhuis ten westen, grote L-vormige stallen en schuur ten oosten en ten zuiden van het deels verharde erf en een melkhuisje ten noorden aan de straat, geflankeerd door een geajoureerde betonnen afsluiting.

17de-eeuwse boerenwoning

Het woonhuis met verankerde gewitte gevels op gepikte plint, telt zeven traveeën (oorspronkelijk vijf) en één bouwlaag onder hoog en mank zadeldak van Vlaamse pannen met klokkenstoel en aan de erfzijde vier tuitvormige dakvensters. De rechthoekige vensters hebben houten kruiskozijnen met kleine roedeverdeling, de dakvensters zijn voorzien van bolkozijnen. De oorspronkelijke 17de-eeuwse deur, met tussendorpel op consooltjes en bolkozijn bovenlicht, in de derde travee wordt bekroond door een getoogd, omlijst nisje met Onze-Lieve-Vrouwebeeldje. In de eerste en zesde (toegevoegde) travee werden bij de renovatie van de jaren 1925 korfboogdeurtjes onder bakstenen waterlijst toegevoegd. De rechtertravee kreeg een breed drielichtsvenster met roedeverdeling. De hoek werd gestut door een zware afgeschuinde steunbeer.

Het interieur behoudt in de 17de-eeuwse kern een grote haard en balklaag met moerbalk op natuurstenen consoles.

Tegen de linkerzijgevel werden stallen onder een lessenaarsdak aangebouwd. De achtergevel is weinig doorbroken en kreeg een dakvenster met houten kruiskozijn boven de derde travee.

Schuur en stallen

Ten oosten vormen de schuur en stallen in L-vorm een semigesloten erf. De gewitte gevels op gepikte plint, gestut door schuinaflopende steunberen, worden geritmeerd door korfboogdeurtjes onder bakstenen waterlijst en vierkante houten venstertjes met roedeverdeling. De hooizolder boven de oostelijke vleugel heeft luchtgaten in de straatgevel en een laadvenster met puntgeveltje aan de erfzijde. De in het zuiden aangebouwde schuur opent op het erf met een hoge rechthoekige poort. Achteraan werd een wagenkot aangebouwd en bevinden zich nog de oude stallen.

Melkhuisje

Het melkhuisje aan de straat is een klein rechthoekig gebouw onder schilddak met verankerde gewitte gevels op gepikte plint, een rechthoekig houten kozijn in straat- en erfgevel en respectievelijk een korfboog- en rechthoekig deurtje in de zijgevels. Binnenin werd later een oven aangebracht.

Landarbeidershuisjes

Achterin, ten westen van het woonhuis werden circa 1925 landarbeidershuisjes gebouwd in een aangepaste regionalistische stijl (op het moment van bescherming (1996) zogenaamd Ten Broucke). De huisjes hadden gecementeerde en geschilderde gevels met één bouwlaag onder één breed en laag zadeldak met klimmende dakkapellen. Ze werden opgedeeld door bakstenen pilasters waartussen vierkante vensters met kleine roedeverdeling en omlijste deuren onder doorgetrokken dakjes gevat waren.

Zogenaamd Hof ten Broecke, reeds vermeld in 1375 en eigendom van de pitantie of infirmerie van de Sint-Pietersabdij. Ook Invalidenhof genoemd daar het na de oorlog uitgebaat werd door de staat die er invaliden tewerkstelde. Semi-gesloten hoeve met woonhuis en stallingen geschikt rondom een rechthoekig, gedeeltelijk verhard erf.

Ten westen, woonhuis met verankerde witgekalkte erfgevel op gepikte plint, zeven traveeën en één bouwlaag onder hoog zadeldak (Vlaamse pannen, nok loodrecht op de straat) met vier tuitvormige dakvensters en klokkentorentje, in kern opklimmend tot de 17de eeuw. Rechthoekige vensters met houten kruiskozijnen en kleine roedeverdeling, bolkozijnen in de dakvensters. Oorspronkelijke 17de-eeuwse deur in derde travee met houten tussendorpel op consooltjes en bolkozijn bovenlicht; bekronende nis met Onze-Lieve-Vrouwebeeldje. Kortboogdeuren onder bakstenen waterlijst in eerste en zesde travee. Linkerzijaandak met sporen van muurvlechtingen en vermoedelijk recenter aanbouwsel onder lessenaarsdak. Rechterzijgevel uitziend op de straat, met muurvlechtingen, houten kruiskozijn op de begane grond en twee kleine zoldervenstertjes. Ondersteuning met zware afgeschuinde steunberen. Achtergevel met gelijkaardig dakvenster in tweede travee.

Ten oosten stallen, naar verluidt vernieuwd na 1914. In L-vorm ingeplante witgekalkte bakstenen gebouwen van één bouwlaag onder overkragend zadeldak (Vlaamse pannen) ondersteund door zware afgeschuinde steunberen. Kleine rechthoekige venstertjes. Korfboogdeuren onder bakstenen waterlijst (naar model van het woonhuis). Laadvenster onder zadeldakje in vierde travee.

Verwaarloosde stallen ten noorden.