Voormalige Puntfabriek, heden N.V. ARBED-ARBED F. & G. Verenigde Draadtrekkerijen.

Belangrijk metaalverwerkend bedrijf gegroeid uit een kleine nagelfabriek en voornamelijk sinds eind negentiende eeuw stelselmatig uitgebreid, heden echter met sluiting bedreigd. De oudste bedrijfsgebouwen beslaan een aanzienlijke oppervlakte begrensd in het zuiden door het gedeelte van de Kerkstraat tussen de Edmond Blockstraat (oosten) en de ringspoorweg (westen) en in het noorden reikend tot de rechter Schelde-oever.

Oprichter van het bedrijf, Adolf Pernot, begon in 1839 met het vervaardigen van "Pointes de Paris" en knopen te Gent, eerst te Nieuwland en nadien aan de Minnemeersbrug. In 1868 bracht hij zijn steeds uitbreidende onderneming over naar de vrijgekomen gebouwen van een kaarsenfabriek in de Kerkstraat. Na het overlijden van de stichter werd de fabriek in 1892 omgevormd tot de N.V. "Clouterie et Tréfilerie des Flandres", in de volksmond beter gekend als de "Puntfabriek". Onder leiding van Tertzweil en later Delori werd omwille van de renovatie en reorganisatie een groot gedeelte van het bedrijf heropgebouwd en stelselmatig met nieuwe bouw uitgebreid. Oprichting in begin twintigste eeuw van de boutenfabriek. In 1953 werd de vroegere N.V. ontbonden en werd het bedrijf definitief opgenomen in de N.V. Aciéries Réunies de Burbach Eich Dudelange, of de ARBED.

De oude Puntfabriek bevond zich schuin tegenover de Leo Tertzweillaan. Voormalige portiersloge (Kerkstraat 108) waarschijnlijk daterend van omstreeks 1895; bakstenen gebouw van twee verdiepingen, vier traveeën, rechts afgeschuinde hoektravee en een zijgeveltravee, onder schilddak (zinkplaten, nok parallel met de straat). Lijstgevel verticaal geritmeerd door lisenen. Rondboogvormige muuropeningen. Kleine gekoppelde bovenvensters. Afgelijnd door een dubbele rechte muizentand.

Daarachter aansluitend de eigenlijke Puntfabriek, ondergebracht in een voormalige kaarsenfabriek welke volgens kadastergegevens dateerde van 1853 en circa 1870 omgevormd werd tot nagelfabriek. Huidig uitzicht echter hoofdzakelijk bepaald door de latere uitbreidingen, voornamelijk van circa 1895.

Heden lange doorlopende bakstenen lijstgevel (parallel met de ringspoorweg) van twee bouwlagen onder raekemdaken (pannen). Van de oorspronkelijke fabriek met puntgevelrij kunnen de rondbogen (muuropeningen in dito nissen) nog een overblijfsel zijn. Een zestal traveeën vooraan geven nog min of meer een precies beeld van het uitzicht uit het vierde kwart van de negentiende eeuw: travee verticaal geritmeerd door lisenen, versierd met bepleisterde imitatiespeklagen; ruime rondboogvensters met metalen roedeverdeling op begane grond, twee smallere rondboogvensters op bovenverdieping, gescheiden door brede bepleisterde cordonband versierd met spiegels en diamantkoppen. Dubbele rechte muizentand ter afsluiting van de spaarvelden. Oorspronkelijke muuropeningen gedeeltelijk gedicht of gewijzigd of vervangen door getoogde muuropeningen zoals in de latere uitbreidingen. Huidige overspanning waarschijnlijk daterend uit eind negentiende eeuw: gedragen door vakwerkliggers op gietijzeren zuilen met vleugelmoerkapitelen met openingen voor de vroegere transmissie-assen.

Achteraan bewaarde ruimte van het vroegere ketelhuis doch met recent vernieuwde overspanning.

Tegenover de oude puntfabriek: lange vleugel van de gloeierij en de galvanisatie, met ongeveer dezelfde bouwkarakteristieken daterend van circa 1897. Oorspronkelijke gebogen muuropeningen veelal gedeeltelijk gedicht tot rechthoekig of totaal gewijzigd.

Achterin gelegen ketelhuis (Maagd van Gentstraat 12) dichtbij de ringspoorlijn, volgens kadastergegevens opgetrokken in 1910 met latere aanpassingen (aanbouwsels) van 1928. Aanzet van oorspronkelijke schouw bewaard. Bakstenen gebouw onder twee parallelle zadeldaken met stompe puntgevels. Dubbel Polonceauspant met bovenlicht. In de gevels toepassing van lisenen, onder meer op de hoeken, gebruik van baksteenlijsten en -friezen en ruime rechthoekige vensters onder ijzeren I-balken met rozetten.

Burelen gedeeltelijk ondergebracht in een voormalige villa, volgens kadastergegevens ontstaan door uitbreiding in 1906 van een alleenstaande typische burgerwoning van 1854, voorheen mogelijk horend bij de kaarsenfabriek. Heden witbepleisterde neoclassicistisch getinte villa van twee bouwlagen heeft door allerlei kleine aanbouwsels en zijn gewijzigde muuropeningen veel van zijn oorspronkelijk karakter verloren. Polygonale uitbouw aan de achterzijde onder afgeknot piramidaal dak (leien) en voorzien van ijzeren hek en oeil-de-boeuf.

Grootste expansie van het bedrijf naar het oosten toe, onder meer met de oude boutenfabriek uit begin twintigste eeuw met in de huidige binnenmuren nog sporen van vroegere rondbogen en bewaarde gietijzeren zuilen. Verder werden aan dezelfde zijde van het bedrijfsterrein verscheidene andere fabrieken opgenomen waarvan de oorspronkelijke gebouwen slechts fragmentarisch bewaard zijn en door de latere verbouwingen moeilijk te situeren: de schoenblinkfabriek van Napoleon Rinskopf, de katoenweverij N.V. Tissage de Gentbrugge en de huidenververij van Edmond Block "Union des Teintureries", werden vermoedelijk in de loop van het vierde kwart van de twintigste eeuw bij ARBED opgenomen. De ruime werkplaats onder raekemdaken op vakwerkliggers geschraagd door gietijzeren zuilen met vleugelmoerkapiteel is waarschijnlijk een restant van de in het vierde kwart van de 19de eeuw opgerichte katoenweverij.