erfgoedobject

Kasteeldomein Nieuwgoed of Nieuwenhove

bouwkundig / landschappelijk element
ID
26963
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/26963

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kasteel met aanhorigheden en hoeve gelegen in een enorm domein met park, vijver en landerijen begrensd door de Rijvisschestraat (noorden), Grotesteenweg-Zuid (oosten) en Heistraat (westen) en vanaf elk van deze straten toegankelijk via drie rechte dreven.

Over de voorgeschiedenis van het kasteel is weinig of niets gekend. In 1715 werd het kasteel eigendom van de familie Soenens. In 1915 brandde het volledig uit. In opdracht van ridder E. Soenens werd een volledig nieuw kasteel gebouwd door architect V. Vaerwyck in 1928. Sinds enkele jaren is het eigendom van gravin Goethals.

De noordelijke dreef vanuit de Rijvisschestraat, tegenover de voorgevel van het kasteel eindigt op een empire ingangspoort, naar verluidt afkomstig van een der Gentse stadspoorten. Fraai ijzeren hek tussen arduinen pijlers van gebundelde speren met bekronende gietijzeren lauwerkransen met strik; sierlijke smeedijzeren vleugelstukken.

Huidige kasteel geïnspireerd op het oorspronkelijke (confer iconografisch materiaal) en gebouwd op de oude grondvesten ten noordoosten van de heden gedeeltelijk gedempte rechthoekige omwalling, aan de zuidwestelijke kant uitvloeiend in een grote vijver. Gebouw op rechthoekige plattegrond met neo-Lodewijk XVI-voorgevel. Hoofdgebouw van zes traveeën met drie bouwlagen en mansardedak (leien) met oeils-de-boeuf en centraal pseudofronton met wapenschilden van de familie Soenens en de Coninck. Bakstenen parement boven een natuurstenen onderbouw en met verwerking van natuursteen voor verticaliserende pilasters en horizontale cordons en hoofdgestel, vensteromlijstingen en versierde borstweringen. Rechthoekige vensters met kleine roedeverdeling. Rechts drie toegevoegde traveeën onder plat dak, naar verluidt gebouwd op de plaats van een vroegere kapel. Achtergevel gemarkeerd door een centrale halfcirkelvormige uitbouw voorafgegaan van een terras met balusterleuning en siervazen.

Ten oosten en westen, haaks voor het kasteel, nog 18de-eeuwse dienstgebouwen op T-vormige plattegrond. Voorgevel uitziend op een centraal grasperk, heden afgezoomd door talrijke beelden en bustes afkomstig van het kasteel van Vurste (meegebracht door de huidige eigenaar). Bakstenen gebouwtjes (ten westen conciërgewoning, ten oosten garages met haaks erachter vroegere stallen) met één bouwlaag onder mansardedak (leien) met oeils-de-boeuf en centraal driehoekig fronton. Rechthoekige poorten en vensters.

Eveneens ten westen van de hoofddreef, voormalige oranjerie, volgens kadastergegevens daterend van circa 1881. Gecementeerd rechthoekig gebouw met één bouwlaag en attiek met siervazen. Ruime rechthoekige vensters met kleine roedeverdeling; rondboogpoort in zijgevel.

Ten oosten, links op het einde van de dreef vanaf Grotesteenweg-Zuid, hoevecomplex met woonhuis ten oosten en schuur ten westen van een verhard erf. Bakstenen woonhuis van vier traveeën met één bouwlaag onder zadeldak met klokkentorentje (nok loodrecht op de dreef), in de linkerzijpuntgevel gedateerd 1881. Later rechtertravee toegevoegd onder lager zadeldak.

Ruime bakstenen schuur van elf traveeën onder overkragend zadeldak (Vlaamse pannen), minstens daterend uit eerste helft 19de eeuw, onder meer met grote korfboogpoorten. Haaks erachter lage stallingen onder groot schilddak.

Verder in het park bevinden zich nog romantische grotten, een ruïne van een torentje en een houten tuinpaviljoen, naar verluidt daterend uit eerste helft 19de eeuw.

  • Kadasterarchief Oost-Vlaanderen, mutatieschetsen Gent, afdeling XXIV (Zwijnaarde), 1881/2.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nd, Brussel - Gent.
Auteurs: Bogaert, Chris
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Park

Het kasteeldomein is toegankelijk via een platanendreef die het kasteel verbindt met de Rijvisschestraat, alsook via een loodrechte dreef tussen Grotesteenweg-Zuid en de Heistraat. Bij de ingang aan de Rijvisschestraat staat een pijlerkapel die wordt vergezeld van twee lindes. Deze dreef verving een oudere dreef (zichtbaar op de eerste topografische basiskaart) die het kasteel verbond met de hoek van de Rijvisschestraat en Grotesteenweg-Zuid, maar gaat weliswaar terug op een dreef die zelfs op de Vilaretkaart wordt afgebeeld als een dubbele dreef (1745). De dwarsdreef kan worden afgesloten door middel van aan gemetste pijlers bevestigde hekken.

Op de herziene topokaart die werd gepubliceerd in de jaren 1930 is eveneens een veranderde parkaanleg te zien. Voor het kasteel ontdubbelt de heraangelegde toegangsdreef zich, wat ruimte creëerde voor een bowling green. Aan de achterzijde van het kasteel bleef het park zijn structuur behouden, inclusief de uit de walgracht ontstane kasteelvijver. Ten noorden daarvan werd een ommuurde moestuin aangelegd. Bij de eerste inventarisatie van het kasteeldomein in 1983 werden ook romantische grotten, een ruïne van een torentje en een houten tuinpaviljoen aangetroffen, die zouden dateren uit eerste helft 19de eeuw.

  • Villaretkaart 1745: Carte topographique de la partie de la Belgique comprise entre Gand et Tournay, Maestricht et Liège, levée par Villaret, Ingénieur du Roi, 1745-1748, schaal 1:14.400, originelen in het Institut National de l’Information Géographique et Forestière-Saint-Mandé (France), Chemise 292, gegeorefereerd door het agentschap Onroerend Erfgoed (geraadpleegd via https://geo.onroerenderfgoed.be op 22 oktober 2021).
  • Topokaart 1879-1890: Topografische kaart van België, eerste basiskaart, eerste uitgave: 1ste herziening 1879-1890, schaal 1:20.000, originelen in het Nationaal Geografisch Instituut.
  • Topokaart 1928-1950: Topografische kaart van België, eerste basiskaart, tweede uitgave, terreinopnames 1928-1950, schaal 1:20.000, originelen in het Nationaal Geografisch Instituut.
  • Geoportaal Onroerend Erfgoed, Orthofoto 2019 (winter), Zwijnaarde [online], https://geo.onroerenderfgoed.be (geraadpleegd op 22 oktober 2021).
Auteurs: Claeys, Dries
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Grotesteenweg-Zuid

  • Is deel van
    Kastelensite Zwijnaarde

  • Omvat
    Platanendreef Kasteel Nieuwgoed

  • Omvat
    Twee gekandelaarde linden bij veldkapel Nieuwenhove

  • Omvat
    Twee opgaande lindes bij Kasteel Nieuwgoed


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Nieuwgoed of Nieuwenhove [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/26963 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.