Pastorie palend aan het kerkhof en uitziend op de noordelijke kant van de parochiekerk. Erf met woning in 1628 aangekocht als pastorie door de proost van de abdij van Ename. Melding van bouwwerken in 1655-56 met plaatsing van nieuwe kelder en gedeeltelijke renovatie. Volgens kaart van J. Bale van 1661-63 pastorie toentertijd dichter bij nummer 16 gelegen. Waarschijnlijk nadien herbouwd, mogelijk omstreeks 1690-1694. Huidige pastorie zijdelings palend aan de straat en met omhaagd voortuintje vooruitspringend op het kerkhof. IJzeren toegangshekje met zonnemotief (eerste helft van de 20ste eeuw) aan betonnen imitatie boomstronken.
Dubbelhuis van zeven traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (leien, nok loodrecht op de straat), in oorsprong mogelijk opklimmend tot eind 17de eeuw; volgens E. Beaucarne door Charles de Colins d'Heetvelde, abt van de Sint-Salvatorsabdij (1745-1780) herbouwd en verhoogd met een verdieping, wellicht in 1768, jaartal aangebracht op de tussendorpel van de deur en op een zandstenen gevelsteen uitgespaard in de cementering middenin de blinde straatgevel. Grondige herstelling van de pastorie in de tweede helft van de jaren 1920 met vernieuwing van het gevelbezetwerk, de vensterluiken en dakbedekking volgens plannen van architect Gilbert Decordier van 1923. Bij herstelling in 1958 vervanging van het houtwerk van de muuropeningen en aanbrengen van een grijze cementberaping.
Verankerde gecementeerde lijstgevels. Voorgevel met twee registers van segmentbogige vensters met vernieuwde kleine roedeverdeling. Benedenvensters met luiken. Rechthoekige deur in vlakke verweerde kalkstenen omlijsting met gedateerde gestrekte tussendorpel en gedeeld bovenlicht. Omlopende geprofileerde bepleisterde daklijst met hanggoot. Voor- en achtergevel met centrale houten dakkapel afgedekt door gebogen kroonlijst. Lage steekboogvormige achterdeur onder breder bovenlicht. Recente aanbouw tegen linker zijgevel.
Interieur bewaart in de noordwestelijke hoek een tweedelige overwelfde kelder met twee tongewelven en keldergaten in schuin oplopende wandnissen. Grijze natuurstenen keldertrap en grote dito vloertegels. Best bewaarde interieurelementen uit de tweede helft van de 18de eeuw op bovenverdieping: in drie kamers een schouw met sobere stucdecoratie en betegelde haardvloer, originele deuren.
Achterliggende beboomde pastorietuin aan Enameplein afgesloten door gewitte bakstenen muur.
- Pastorie Ename, Liber memorialis.
- Stadsarchief Oudenaarde, Modern archief, EN. 861.3 -76.
- BEAUCARNE E., Notice historique sur la commune d'Eename, II, 1895, Gent, p. 502.
- BERINGS G., Ename: meer dan een abdij. Historische schets van een dorpsontwikkeling, in Handelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Oudenaarde en zijn Kastelnij en van den Lande tusschen Maercke en Ronne, XXIX, 1992 , p. 45, 58-59.
