erfgoedobject

Landhuis

bouwkundig element
ID
27535
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/27535

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Landhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Bos t’Ename
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Landhuis
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voormalig buitenverblijf zogenaamd "Torreken te Walle". Kasteeltje staand op een perceel dat voor meer dan helft wordt ingenomen door de brede omgrachting; ingeplant in een hoek van de straat tegenover het Bos t' Ename, grenzend aan Volkegem (zuidwesten) met aanpalende voormalige kasteelhoeve en gelegen naast de Riedekensbeek (noordoosten).

Oudste vermelding van "te Walle" in 1224. In 1278 werd het goed genaamd "le Wal" verkocht door Simon de Vos, poorter van Pamele, aan abt Gerard Van Strijpen van de Enaamse Sint-Salvatorsabdij. De aanvankelijke hoeve "te Walle" zou als exploitatiecentrum gefungeerd hebben voor de ontginning van de omgeving. In de aankoop door de abdij waren de omliggende bossen, landerijen en weiden begrepen. In 1282 geeft Jan, heer van Oudenaarde zijn goedkeuring aan de abdij voor de verandering van een weggetje langs "Te Walle" na het aanleggen van een visvijver. Blijkens een vermelding in 1390 was "Te Walle" een plaats waar de abt van de abdij van Ename vermaak zocht. Wellicht door de abdij omgevormd tot een zogenaamd "hof van plaisance" of buitenverblijf. Na de godsdiensttroebelen was de abdij financieel genoodzaakt "Te Walle" te verkopen: in 1584 verkocht aan een burger van Oudenaarde. Afgebeeld op de kaart van J. Bale van 1661-63. In landboek van 1733 vermeld als "een casteel ghenoemt het torreken te walle" eigendom van myn heer elsenaer. Minstens sinds het eerste kwart van de 19de eeuw in het bezit van de familie Van de Walle die wijzigingen zou aangebracht hebben; uitgebreid in het eerste kwart van de 20ste eeuw met keuken (rechts opzij) en veranda tegen de achtergevel door een erfgename Van de Walle doch voornamelijk vergroot na aankoop in 1952 door L. Van de Fonteyne.

Kasteeltje met voorgevel palend aan de voorste walgracht (zuidoosten) en met voordeur door een lange smalle gemetste boogbrug over de brede walgracht verbonden met de straat. Omhaagd goed met smal en decoratief uitgewerkt toegangshek tegenover toegangsbrug tussen twee zware, bepleisterde gemetste vierkante hekpijlers op sokkel en afgedekt door een hardstenen dekplaat met dito bolbekroning. Brugleuningen aanzettend met postamenten eveneens met bolornament. Boogbrug waarvan de middelste smalle boog rust op twee gemetste brugpijlers verzwaard met steunberen.

Kasteeltje waarschijnlijk van laatmiddeleeuwse oorsprong, minstens opklimmend tot de tweede helft van de 17de eeuw of eerste helft 18de eeuw, doch aangepast in de 19de eeuw en voornamelijk gewijzigd in de 20ste eeuw. Dubbelhuis van twee bouwlagen op hoge onderbouw, onder schilddak (vroeger pannen, thans leien, nok parallel met de straat). Volgens archieffoto's een bakstenen gebouw met vroeger hoofdvolume van twee bouwlagen van slechts drie traveeën met centrale ingang en enkel een rond torentje tegen de achterhoek van de linker gevel; in 1920 vergroot met een keuken en veranda en volledig bepleisterd en gewit en voorzien van rolluikkasten; in 1952 hoofdvolume van twee verdiepingen verbreed tot vijf traveeën met toevoeging van gelijkaardige ronde toren tegen rechter zijgevel en uitbreiding achteraan. Kelder onder het oudste gedeelte van huis volledig opgevuld.

Verankerde gewitte gecementeerde lijstgevels voorzien van hoge rechthoekige vensters met vernieuwd houtwerk. Lage rechthoekige deur onder gebogen druiplijstje op consoles met stermotiefje. Beide ronde torentjes verlicht door ovale oculi met ruitvormige tracering en afgedekt door een achtzijdige leien spits met ijzeren bekroning voorzien van windvaan met uitgespaarde initialen, linker toren met VDW van de familie Van de Walle en rechter toren met VDF van Van De Fonteyne. Achtergevel met haakse uitbouw achter de twee later bijgevoegde traveeën en voorts een aanbouw van één verdieping onder plat dak met terrasleuning. Gewijzigd interieur; binnenmuren van de benedenverdieping van het oudste gedeelte verwijderd.

  • Rijksarchief Gent, Fonds kaarten en plans, nummer 1411.
  • BEAUCARNE E., Notice historique sur la commune d'Eename, II, Gent, 1895, p. 51-53, 193-194.
  • BERINGS G., Landschap, geschiedenis en archeologie in het Oudenaardse, Oudenaarde, 1989, p. 43.
  • DEVOS P., "Copie conforme uyt eene kaerte figuratieve van Eenaeme geformeert ten jaere 1661," met een overzicht van het "Landboek van Ename en Nederename," 1733, in Handelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Oudenaarde van zijn Kastelnij en van den Lande tusschen Maercke en Ronne, XIX, 1-2, 1978, p. 105.
  • DESMIJTERE G. - DE SMET A. - MARTENS L. - LAMON L., Stenen mysteries in de Vlaamse Ardennen, Ronse, 1989, p. 43-46.
  • PIOT C., Cartulaire de l'abbaye d'Eename, Brugge, 1881, p. 114, 290-291, 303, 325.
  • TACK G. - VAN DEN BREMT P. - HERMY M. - CHARLIER G., Bos wastine. Historische ecologie, (in voorbereiding).
  • VELGHE C., Volkegem in oude prentkaarten foto's en doodsbeeldekens, Oudenaarde, 1978, p. 17.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K., TACK A. & VERBEECK M. 1996: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Stad Oudenaarde met fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Tack, Anja
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Dorpskern Ename met archeologische site en Bos t’Ename

  • Is deel van
    Wallestraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Landhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/27535 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.