erfgoedobject

Hoeve, molenaarshuis en watermolen Ter Borgt

bouwkundig element
ID
27916
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/27916

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalige hoeve naast de rechtse oever van de Maarkebeek met aan het vroeger molenaarshuis gehechte watermolen zogenaamd "Ter Borgt", naar de gelijknamige heerlijkheid. Goed bewaard en fraai watermolenlandschap. In een document van 1155 aangaande een overeenkomst tussen Arnulf van Oudenaarde en de abdij van Ename is sprake van de geplande bouw van deze molen. In de tweede helft van de 16de eeuw korenwatermolen eigendom van de graaf van Lalaing. Aangegeven als "Meulen ter Burch" op kaart van het Land van Aalst in Sanderus' Flandria Illustrata van 1641-1644. Vergroting van noordoostelijk bedrijfsgebouw in midden 19de eeuw. In 1911-1912 uitbreiding van de bedrijfsgebouwen en plaatsing van een stoommachine. In werking tot 1967.

In de hoek van de straat over de Maarkebeek gelegen U-vormig bakstenen complex; teruggaand op vroegere aanleg doch in de jaren 1980 sterk vernieuwd. Beide vroegere bedrijfsgebouwen parallel aan de Maarkebeek, die het voormalig molenaarshuis aan weerszij flankeren, vervangen door volledige nieuwe gebouwen respectievelijk garages ten noordoosten en woonvleugel ten zuidwesten. Ten zuidoosten, losstaande vroegere bakoven.

Voormalig molenaarshuis van vijf traveeën en één bouwlaag onder pannen zadeldak, uit de 17de of 18de eeuw (?); bij renovatie toegevoegde dakkapellen en tevens verlengd met drie traveeên ter vervanging van aansluitende vroegere koeienstal. Bewaarde dubbelhuisopstand. Hoge rechthoekige vensters voorzien van merendeels vernieuwde zandstenen kruiskozijnen met geprofileerde tussendorpel en getraliede bovenlichten, ontlast door gebogen rollaag. Lage getoogde boerenhuisdeur in voorgevel bij renovatie vervangen door een korfboogdeur in zandstenen omlijsting onder omlijst rond bovenlicht. Dakoverstek op houten modillons, vernieuwd naar oud model. Behouden balklaag en zoldergebint, gewijzigde binnenindeling met twee enigszins aangepaste haarden. Gedichte kelder.

Ten zuidwesten, zijdelings bij het molenaarshuis aanpalend molenhuis van twee verdiepingen onder afgewolfd zadeldak (kunstleien bij renovatie vervangen door pannen). Verschillend gekleurd metselwerk van bakstenen watergevel getuigend van aanpassingswerken. Dakvenster met breed houten zolderluik aan achtergevelzijde. Watermolen van het type bovenslagmolen; ijzeren waterrad vernieuwd in 1986. Getrapte strekdam met loopbrug. Naar verluidt bewaarde maalinstallatie met drie steenkoppels en gietijzeren raderwerk.

  • BAUTERS P. - BUYSSE R., De Oostvlaamse watermolens. Inventaris 1980, in Kultureel Jaarboek voor de Provincie Oost-Vlaanderen, Bijdragen nieuwe reeks - nummer 11, 1980, p. 72-76.
  • Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oostvlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster, in Kultureel Jaarboek voor de Provincie Oostvlaanderen, 1962, Tweede band, XVI, 1963, p. 33.
  • DE DEKEN C., Speculaties en zekerheden rondom de Romansmolen te Maarke, in Businarias 4, I, 1998, p. 24-25.
  • VANDEPUTTE J.L.Th., De molens van het arrondissement Oudenaarde, Uit hun geschiedenis, Oudenaarde, 1974, p. 20-22.

Bron: VERBEECK M. & TACK A. 1998: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Kanton Oudenaarde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve, molenaarshuis en watermolen Ter Borgt [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/27916 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.