erfgoedobject

Hoeve met molenaarshuis en Kasteelmolen

bouwkundig element
ID
28096
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/28096

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalige hoeve met molenaarshuis en watermolen zogenaamd Kasteelmolen, aan de Molenbeek. Tijdens het ancien régime korenwatermolen in bezit van de heren van Schorisse en gelegen in de nabijheid van hun verdwenen waterkasteel. Oudste vermelding van hun watermolen in 1456. Sinds 1906 uitgebaat door familie Vanderdonckt. Boerderijbedrijf stopgezet in 1968, heden voornamelijk boerengemaal van bijbehorende handelszaak.

L-vormige constructie tussen straat en beek van woning en aanpalende watermolen, sinds de tweede helft van de 19de eeuw uitgegroeid tot het tegenwoordige compacte landelijk bakstenen complex met U-vormige aanleg rondom kleine afgesloten verharde binnenplaats; half omgeven door de Molenbeek (van oost naar west), met klein spaarbekken ten oosten en nieuw bakstenen boogbrugje (1993) over beek ten zuiden. Voornamelijk aan de licht afhellende straat toegevoegde gebouwen met midden dominant volume van nieuw molenaarshuis van 1936, een dubbelhuis van drie traveeën met twee bouwlagen onder pannen wolfsdak. Rechtstreekse toegang van woning tot watermolen.

Rechts aan de straatkant aanleunende lage vroegere paardenstallen, met golfplaten zadeldak (nok parallel aan de straat) en zijpuntgevel met houten beschieting. Lage koeien- en varkensstal achterwaarts palend aan de Molenbeek en loodrecht op molenhuis; rechts zijpuntgevel met jaartal 1808 op topanker.

Eigenlijke molenhuis aan de beek op natuurstenen onderbouw, voornamelijk uit de 18de eeuw doch later verhoogd en heden met golfplaten zadeldak. Hoge watergevel met sporen van voorheen steilere puntgevel met vlechtingen. Jongste herstellingswerken onder leiding van architect A. Verbeurgt in 1993-1997. Brede steekbogige toegangsdeur aan binnenplaatszijde in omlijsting van alternerend gesinterde en rode bakstenen en afgedekt door gestrekte druiplijst; jaartal 1768 tussen andere inscripties op bovenhelft van deur; fraaie smeedijzeren deurhengsels. Tegenover staande toegangspoort in vroegere buitengevel in gelijkaardige omlijsting doch onder gebogen druiplijst. Watermolen van het bovenslagtype; geklonken ijzeren waterrad met grote diameter, vernieuwd in 1981. Steile getrapte strekdam (baksteen en beton) hersteld in 1993. Oorspronkelijk houten molenmechanisme sinds het eerste kwart van de 20ste eeuw grotendeels in ijzer herbouwd namelijk wateras (1908), rad (1914), binnenrad (na 1918), en aandrijving (1925). Maalinstallatie met gietijzeren overbrenging en hydraulische of elektrische aandrijving (vervangt dieselmotor sinds 1942-43). Houten maalvloer met een bewaarde maalstoel van de vroegere drie. Nog aanwezige graankuiser en twee haverpletters. Verticale as met houten kroonwiel. Muurschilderingen op bepleisterde oostwand met voorstelling van monstrans, enkele primitief weergegeven figuurtjes, naam Pieter.

Ten noordoosten, tussen straat en beek, aanpalende parallelle, verhoogde laagbouw; in het middendeel ervan, naast het nu lege vroegere machinehuis, balklaag met twee versierde 18de-eeuwse moerbalken, afkomstig van het oude molenaarshuis.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Oost-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, Archief.
  • BAUTERS P. - BUYSSE R., De Oostvlaamse watermolens. Inventaris 1980, in Kultureel Jaarboek voor de Provincie Oost-Vlaanderen, Bijdragen nieuwe reeks - nummer 11, Gent, 1980, p. 147-151.
  • Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oostvlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster, in Kultureel Jaarboek voor de Provincie Oostvlaanderen, 1962, Tweede band, 1963, p. 80-81-.
  • VANDEPUTTE J.L.Th., De molens van het arrondissement Oudenaarde, Uit hun geschiedenis, Oudenaarde, 1974, p. 16-18.

Bron: VERBEECK M. & TACK A. 1998: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Kanton Oudenaarde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Burreken en vallei van de Maarkebeek stroomopwaarts Maarke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve met molenaarshuis en Kasteelmolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/28096 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.