is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Klooster en schoolgebouwen Sancta Maria
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sancta Maria en motte
Deze vaststelling was geldig van tot
Voormalige directeurswoning, klooster van de zusters van Barmhartigheid en scholencomplex zogenaamd "Sancta Maria", thans ook Mariacollege.
Oude site van de achterin gelegen omwalde motte en kanunnikenhuis, voorheen zogenaamd "d' aude mote van den bock", later zogenaamd "college der oratorianen", in 1833 aangekocht door S.M. Glorieux, onderpastoor van de Sint-Hermesparochie voor het werkhuis en weldadigheidsinstelling van de door hem opgerichte congregatie van broeders en zusters van Goede Werken. In 1841 werd de zustercongregatie opgeheven en in 1845 vervangen door de Congregatie van zusters van Barmhartigheid met splitsing van hun goederen vanaf 1850. Aan het Kaatsspelplein werd in 1832 door de Dames van het Christelijk Onderwijs het "Pensionnat Sint-Marie" geopend, vrij vlug omgeven door de gebouwen van de congregatie; in 1869 door hen overgenomen en heropend in 1870 onder dezelfde naam. Uitbreiding in 1890-1893 met het zogenaamd "Bruulcomplex" voor de normaalschool en kleuterafdeling en lagere school vanaf 1891. Plannen voor nieuwe bouw vanaf begin 20ste eeuw, stopgezet door de Eerste Wereldoorlog. Nieuwe bouw in verschillende fasen vanaf 1932 volgens bewaarde bouwplannen van professor architect J.N. Cloquet (Gent).
Eerste gebouwen van het pensionaat achterin gelegen op een verhevenheid ten noorden van de Molenbeek, met in L-vorm gebouwde vleugels ten noorden van de oude gebouwen (confer gedenksteen "Die 21 Novembris 1932/ Dir. gen. L. Ackerman/ Dir. Coadj. Eug. Heyrman/ Sup. Gen. Mr. Ignatia/ Archit. J.N. Cloquet/ Struct. van Pottelbergh-Opdebeeck"). In 1935 bouw van een nieuwe kapel en kloosterpand met noviciaat: omheen een gesloten rechthoekige kloostertuin ten Noorden van het pensionaat, verbonden met laatstgenoemde door een refter en gang. Ruime kapel met klokkentoren in westvleugel volgens gedenksteen "Me posuit/ Exc. ac. Rev. Dus./ Honoratus Coppieters/ Episcopus Gandavensis/ Die 6 Julii MCMXXXVII". In 1936 bouw van een nieuwe normaalschool (thans lagere school) aan oostzijde als verbinding tussen beide complexen. Vanaf 1937 sloping van de oude gebouwen en oprichting op de puinen van een ingangsgebouw, feestzaal, kindertuin en directeurswoning palend aan het Kaatsspelplein.
Omringende sportvelden, parking en tuinen met onder meer een hoeve en wasserijgebouw (heden leegstaand) en kunstmatige grot van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes, toegankelijk via Kaatsspelplein, Kruisstraat en Stefaan Modest Glorieuxlaan.
Zeer homogeen en kleurrijk complex gebouwen in zakelijke baksteenarchitectuur met verschillende vleugels opgetrokken uit gele en oranjerode baksteen met voornamelijk drie bouwlagen en leien mansardedaken of platte daken. Geschikt rondom drie rechthoekige binnenplaatsen met kapel op westhoek, aan zuidwestzijde verschillende vleugels met onder meer toegang tot het klooster en refters (onder meer een glas en ijzerconstructie op palen, afkomstig van de wereldtentoonstelling van Brussel, 1958). Sterk geritmeerde wanden met ruime rechthoekige vensters met bewaard wit- en groengeschilderd houtwerk. Eveneens zeer ruim en luchtig interieur met contrastwerking tussen witgeschilderde wanden en baksteenelementen en kleurrijke tegelvloeren.
Kapelvleugel met boven- en benedenkapel, schip met twee brede traveeën met halfronde vensters en koor met dito apsis en venstertjes; vierkante klokkentoren met opengewerkte klokkenkamer en tentdak op oosthoek, recent bezet met gele faiencetegels. Eenbeukige bovenkapel geleed door bakstenen rondbogen die twee bepleisterde koepels ondersteunen; metalen dakgebint. Glasramen van 1937 met centrale voorstelling van de vier evangelisten, gesigneerd: "Camille Ganton Defoin, Gand". Hoger gelegen koor met kooromgang eveneens met glasramen. Kruisweg geschilderd op metaal, gesigneerd: M. De Loore, 1948".
Benedenkapel gewijd aan Sint-Jozef, met vlakke zoldering en glasramen, de zeven smarten van Sint-Jozef voorstellend, gesigneerd: "Camille/ Ganton Defoin/ Gand".
Noordelijk complex met klooster rond vierkante binnentuin met formele aanleg met bloemenperken en centraal beeld van Onze-Lieve-Vrouw. Omlopende kloosterpanden op de tuin geopend door rondboogvensters. Enkel zuidelijke pandgang geleed door bakstenen rondbogen op consoles.
Centraal en zuidelijk complex met schoolgebouwen rondom twee speelplaatsen. Zeer functionele plattegrond met circulatiegangen aan de buitenzijde en heldere, aan twee zijden verlichte klaslokalen aan de speelplaatszijde.
Straatvleugel met twee bouwlagen onder zwarte pannen zadeldaken, rechts van doorrit de vroegere directeurswoning met dubbelhuisopstand, links het toegangsgebouw met centrale poort met huisnaam onder kroonlijst en gekoppelde vensters. Uiterst rechts travee met drie rondboogpoorten.
Bron: BOGAERT C., LANCLUS K., TACK A. & VERBEECK M. 1998: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Kanton Ronse, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Is deel van
Kruisstraat
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster en schoolgebouwen Sancta Maria [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/28726 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.