Teksten van Villa Te Nitterveld

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/29032

Landhuis Te Nitterveld ()

Het landhuis Te Nitterveld is gelegen in de bosrijke omgeving van de Muziekberg te Ronse, aan het einde van de Savooistraat en de grens met de parochie Louise-Marie met dorpskern en parochiekerk te Maarkedal. De woning werd in 1899-1902 gebouwd in opdracht van C. Ameye, naar ontwerp van architecten Albert en Alexis Dumont.

Historiek

De villa is mooi gesitueerd op een uitgestrekt glooiend terrein van oorspronkelijk circa 10 hectare met omliggende tuin, een grote vijver en bos. Aan de rand van de vijver staat een voormalige watermolen en de zogenaamde 'waterfabriek' voor het vervaardigen van mineraalwater van de 'Nitterveldbronnen'; de naam verwijst naar de aanwezigheid van ijzernitraat in het water. Baron M. de Fiennes liet in de eerste helft van de 19de eeuw aan de Drieborrebeek, die door het domein loopt, een kleine watermolen zogenaamd 'Het Meuleken' bouwen. De volgende eigenaar, de Gentse industrieel Gustaaf Scribe, verhoogde de capaciteit door toevoer van verschillende waterleidingen, een schepbord onderaan het waterwiel en het optrekken van het zogenaamde 'Waterkot' voorzien van twee kelders. Ook de volgende eigenaars, de familie Ameye, exploiteerde de bronnen. In 1907 aanvraag door L. Ameye tot het plaatsen van een stoommachine en ketel. Toen bekend onder de merknaam "Royale Louis Marie". Aan de vijver bevinden zich nu nog de resten van het waterfabriekje.

Het moderne landhuis werd gebouwd in de periode 1899-1902 in opdracht van het echtpaar Camille Ameye (1842-1923) en Leontine Dobbelaere (1850-1935) uit Izegem. De heer Ameye was wijnhandelaar en likeurstoker in Izegem, waar het echtpaar een belangrijke rol speelde in het culturele leven. In 1883 lieten zij naar ontwerp van architect Albert Dumont uit Brussel een statig huis bouwen genaamd Pax Intrantibus, na zijn overlijden werd dit huis aan de stad Izegem verkocht en heringericht als stadhuis, nu Cultureel Centrum. In 1899 werden de plannen gemaakt om op hun pas aangekochte domein Nitterveld in het Muziekbos te Ronse een modern buitenverblijf op te richten op de plaats van een ouder huis, ook bekend onder de naam De Drie Fonteinen.

Van bij het begin werd Huize Nitterveld een bekend ontmoetingsoord in artistieke kringen. Getuige daarvan is de ter plaatse bewaarde briefwisseling en documenten van mevrouw Leontine Ameye en haar dochter Cecilia (1879-1953) met talrijke kunstenaars, musici, letterkundigen en plastische kunstenaars, zoals Peter Benoit en Julius Sabbe als vrienden des huizes. Een eerste openluchttoneel in 1906 werd bijgewoond door meer dan 700 mensen. Nog in 1974 vond in het kader van het Festival van Vlaanderen een Peter Benoit-hulde plaats. Het huis is thans nog steeds eigendom van de familie Ameye, namelijk van de achterkleinzoon van Camille, Marc Ameye.

De bouwplannen voor het nieuwe landhuis werden ontworpen door de Brusselse architecten, vader en zoon Albert en Alexis Dumont. Volgens een cartouche met de huisnaam aangebracht in de zuidgevel was de bouw voltooid in 1902. Reeds het jaar daarop verscheen in het gerenommeerde architectuurtijdschrift "Le Cottage" een aquarel van het ontwerp. De omringende tuin werd aangelegd door Julius Sabbe en zijn zoon, tuinarchitect.

Beschrijving

De ruime, met klimplanten begroeide bakstenen villa bevat een kelder en twee bouwlagen met speelse pannendaken en een zolderverdieping. De zuidzijde met bordes met twee betonnen honden en een trap afdalend naar de vijver, wordt geopend met grote rondbogige vensters. Kenmerkende erkers, puntgevels en gecementeerde vensteromlijstingen en rode pannendaken verwijzen naar de eigentijdse landelijke architectuur en de modieuze cottagestijl. Ook de tuinarchitectuur ademt de sfeer van de cottagestijl. De zichtas van de villa naar de vijver en het aansluitende bos wordt beheerst door de inplanting van de vroegere bedrijfsgebouwtjes. Ten westen naast de villa is een deel van de oudere hoevegebouwen op passende wijze geïntegreerd bij de villa, een deel ervan werd nog in 1934 aangepast en met een verdieping verhoogd.

Interieur

Het interieur is intact bewaard gebleven met inbegrip van schrijnwerk, pleisterwerk en oorspronkelijke vloeren. De indeling van de plattegrond liet zich eveneens inspireren door de stijl van de Engelse cottage waarbij het salon, rechtstreeks toegankelijk via de voordeur, de centrale plaats inneemt. Ook de trap naar de bovenverdieping bevindt zich in deze ruimte. De terrazzovloer vertoont fraaie mozaïek met de inscripties "vrede" en "pax intrantibus". Schilderingen op doek door Clara Voortman-Dobbelaere en Jean Delvin, directeur van de Gentse Academie voor Schone Kunsten, ondermeer boven de piano en de trap, verrijken de wanden. Op het gemetste podium staat de piano van Peter Benoit. Typerend voor de cottage is de natuurstenen schouw met cosy-corner. In de eetkamer prijkt een indrukwekkende koperen kroonluchter gesigneerd door de Lierse kunstsmid Lodewijk Van Boeckel.

Tuin

Opvallend in de beplanting van de tuin zijn de mammoetboom (Seqouiadendron Giganteum, 4,98 meter stamomtrek) aan de noordzijde van de tuin en de treurbeuk (Fagus Sybatica "Pendula") aan de vijver. De pittoreske toegang in de Savooistraat wordt gemarkeerd door een overluifelde inrijpoort met groengeschilderd houten hek onder leiendakje.

  • CROMBÉ P. 1986: Prehistorische vondsten op de Muziekberg (Ronse), Annalen GOKRTI XXXV, 5-19.
  • DESMIJTERE G., DE SMET A., MARTENS L. & LAMON L. 1989: Stenen mysteries in de Vlaamse Ardennen, Ronse, 127-130.
  • DECONINCK J. 1963: Quelques mots sur les documents d'Edouard Joly, Annalen GOKRTI XII, 50.
  • MORA N. 1972: Het watermolentje van Louise-Marie, Annalen GOKRTI XXI, 235-236.
  • S.N. 1982: Op en rond de Muziekberg, Ronse.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002141, Te Nitterveld
Auteurs:  Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Lanclus K. 2015: Villa Te Nitterveld [online], https://id.erfgoed.net/teksten/177983 (geraadpleegd op ).


Te Nitterveld ()

Zogenaamd Te Nitterveld, confer gevelsteen op zuidgevel. Landhuis met omringend park gelegen op de zogenaamde Muziekberg, eind van de straat, aan de grens met parochie Louise-Marie (confer Maarkedal).

Mooi gesitueerd in uitgestrekt park met grote vijver met voormalige watermolen en zogenaamd 'waterfabriek' voor het vervaardigen van mineraalwater 'Nitterfeldbronnen', naam verwijzend naar de aanwezigheid van ijzernitraat in het water. Baron M. de Fiennes liet in de eerste helft van de 19de eeuw (?) aan de Drieborrebeek, die door het domein loopt, een kleine watermolen zogenaamd Het Meuleken bouwen. De volgende eigenaar, G. Scribe, verhoogde de capaciteit door toevoer van verschillende waterleidingen, een schepbord onderaan het waterwiel en het optrekken van het zogenaamd 'Waterkot' voorzien van twee kelders. In 1907 aanvraag door L. Ameye tot het plaatsen van een stoommachine en ketel. Toen bekend onder de merknaam 'Royale Louis Marie'. Inmiddels stopgezet.

Park aangelegd door J. Sabbe en zoon. Toegang in de Savooistraat via overluifelde inrijpoort met groengeschilderd houten hek onder leiendakje.

Landhuis gebouwd in 1899-1902 in opdracht van C. Ameye (Izegem) en naar ontwerp van de architecten Albert en Alexis Dumont (Brussel) op de plaats van een ouder huis, eigendom van baron de Fiennes en nadien van de Gentse ingenieur G. Scribe, ook bekend onder de naam "De Drie Fonteinen". Bekend ontmoetingsoord in artistieke kringen, vooral voor de Tweede Wereldoorlog.

Ruime, met klimop begroeide bakstenen villa; twee bouwlagen met speelse pannendaken. Zuidzijde met bordes met twee stenen honden en trap leidend naar de vijver. Kenmerkende erkers, puntgevels en gecementeerde vensteromlijstingen. Zuidoostelijke hoekpartij op begane grond geopend met grote rondboogvormige deurvensters.

Ten westen aansluitend op de villa, resterend deel van de oudere hoevegebouwen, in 1934 aangepast en met een verdieping verhoogd.

Interieur. Muurschilderingen op doek door Clara Voortman en Jean Delvin, onder meer boven de piano en de trap. Mozaïekvloeren met onder meer inscripties "vrede" en "pax intrantibus". Podium met piano van P. Benoit. Schouw met cosy-corner. In eetkamer luster gesigneerd door kunstsmid L. Van Boeckel.

  • Stadhuis Ronse, Archief Technische Dienst, Register van inschrijvingen van onderzoeken de commodo et incommodo, 1903-1924.
  • DESMIJTERE G., DE SMET A., MARTENS L. & LAMON L. 1989: Huis de Lalaing in Oudenaarde, Een patriciërswoning aan de Scheldekaai, Stenen mysteries in de Vlaamse Ardennen, Ronse, 127-130.
  • MORA N. 1972: Het watermolentje van Louise-Marie, Annalen Geschied- en Oudheidkundige Kring van Ronse en van Tenement van Inde XXI, 235-236.
  • S.N. 1982: Op en rond de Muziekberg, Ronse.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K., TACK A. & VERBEECK M. 1998: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Kanton Ronse, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Bogaert C. & Lanclus K. 1998: Villa Te Nitterveld [online], https://id.erfgoed.net/teksten/29032 (geraadpleegd op ).