erfgoedobject

Knoteikenrijen in Hokselaar

landschappelijk element
ID
300014
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300014

Beschrijving

Knoteiken(rijen) kwamen vroeger algemeen voor in deze streek. Deze werden vooral aangeplant op houtwallen rondom akkers, als wegbeplanting langs wegen, op de flanken van holle wegen, langs beekoevers en op duinranden. In Hokselaar, een gehucht bij Koersel (Beringen) is nog een relict van deze knoteikenrijen bewaard gebleven. De rijen zijn niet meer alle volledig. In het totaal staan er nog circa 20 knoteiken met stamomtrekken die variëren tussen 270 cm en 330 cm.

Deze knoteikenrijen bevinden zich aan de zuidrand van een een zandduin. Op de militaire topografische kaarten is te zien dat het netwerk aan hagen en houtkanten veel dichter was en grotendeels samenviel met perceelsranden. De (relicten) van rijen die nu nog overblijven staan allemaal langs (voormalige) wegen. Uit de militaire topografische kaart van 1937 blijkt immers dat achter de huizen van de Hokselaarstraat en in het weiland, waar nu nog enkele oude knoteiken staan, vroeger (onverharde) wegen liepen. Deze wegen zijn ondertussen verdwenen, maar de resterende knoteiken markeren nog hun voormalige ligging in het landschap.

Het knotten van eiken was in de regio een wijdverbreid gebruik. Het rijshout werd voornamelijk gebruikt voor het maken van mutsaarden voor de broodoven. De gewoonte om eigen brood te bakken in houtgestookte ovens verdween in de jaren 1950-1960. Ook de landbouw begon aan een opschaling na de Tweede Wereldoorlog. Hierdoor werden veel knoteikenrijen opgeruimd. Bij de bomen die bleven staan, zoals deze, werd het regelmatige knotbeheer stopgezet.

  • J. Burny; 2012, Hagen met knoteiken in historisch-ecologisch perspectief, Maastricht
  • Carte topographique des environs du camp de Beverloo , Krijgsdepot: uitgegeven tussen 1848-1853
  • Topografische kaarten van België, Krijgsdepot: Eerste editie uitgegeven tussen 1865-1880, schaal 1:20.000. Herziening, Militair Cartografisch Instituut: tweede uitgave, 1880-1884, derde uitgave 1889-1900 en herziening derde uitgave 1900-1930, schaal 1:20.000. (Lemoine-Isabeau, 1988)
  • Kaart van België, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven tussen 1928-1950, schaal 1:20.000.
  • Kaart van België, Militair Geografisch Instituut, uitgegeven tussen 1949-1970, schaal 1:25.000.

Auteurs: Kinnaer, Anse
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Knoteikenrijen in Hokselaar [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300014 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.