erfgoedobject

Ensemble van Bilmeyer en Van Riel

bouwkundig element
ID
300110
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300110

Juridische gevolgen

Beschrijving

Architectenbureau Bilmeyer en Van Riel ontwierp tussen 1889 en 1895 in de Transvaalstraat vier vrijstaande groepen van twee of drie villa’s in een eclectische bouwstijl gekenmerkt door de rode baksteenbouw met natuurstenen elementen, de asymmetrische opstelling en de combinatie van elementen uit de cottagestijl en de neo-Vlaamserenaissance zoals de complexe leien bedaking met smeedwerk, de hoektraptorens, de erkers en de balkons. Zij voerden de projecten uit in opdracht van de 'Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier'. Deze maatschappij was in 1886 opgericht om Zurenborg te ontwikkelen tot woonwijk voor de hogere middenklasse. De maatschappij bouwde voor eigen rekening tal van modelwoningen en –ensembles, in samenwerking met verschillende bouwmeesters, om op die manier de bouw van woningen door privé-investeerders te stimuleren. Ook was het duidelijk de bedoeling om aan te sturen op de keuze voor rijk uitgewerkte, doorgaans eclectische ontwerpen.

Het bouwdossier van nummers 45-47 dateert van 1893 en valt op door de verticaliserende werking van de gevel, met het hoog souterrain, de puntige gevels, de steile bedaking en de spitse toren. Opvallende aanwezigheid van houtwerk voor de windborden van de puntgevels en de overkragende balkons, elementen uit de cottagestijl. Bij dit ensemble nemen de architecten ook neogotische kenmerken mee in het ontwerp zoals de polygonale traptoren van nummer 45, de spitsbogen en de kruisbloemen op nummer 47.

Hoewel het ensemble asymmetrisch is opgebouwd, zijn er elementen die de ensemblewerking onderstrepen: de banden in rode metselwerk lopen door, net als de hoge hardstenen sokkel en de nok van het hoge leien zadeldak. De straatgevels tellen drie traveeën en twee bouwlagen op hoog souterrain; beide huizen hebben dezelfde segmentboogvensters met natuurstenen hoekstenen. Beide gevels zijn combinaties van punt- en lijstgevels. De uiterste traveeën, met de voordeuren, zijn in beide woningen geaccentueerd: bij nummer 45 door de veelzijdige traptoren, bij nummer 47 door een opvallende spitsbogige deur en een houten terras op de verdieping onder een sterk overkragende, op de zijgevel doorlopende luifel. Ook nummer 45 heeft een houten terras, in de venstertraveeën.

De zijgevels hebben hetzelfde parement als de voorgevels. Bij nummer 45 vrij eenvoudige lijstgevels, deels onder een ver doorlopend dakschild, waarin een houten dakkapel in cottagestijl. De zijgevel van nummer 47 combineert een punt- en een lijstgevel. Het smeedijzeren hek tussen de bakstenen pijlers aan beide zijden van het ensemble is enkel bij 47 gaaf bewaard.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1893 # 981.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ensemble van Bilmeyer en Van Riel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300110 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.