erfgoedobject

Meidoornhaag als erfafsluiting

landschappelijk element
ID
300289
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300289

Juridische gevolgen

Beschrijving

De geschoren meidoornhaag bevindt zich in de heuvelachtige straat Ten Bosse in Zottegem. De op stam gezette éénstijlige meidoorn staat midden in deze haag. Deze beplantingen bevinden zich op de oostelijke perceelgrens van een voormalig erf. De huidige context betreft een vrij recente vrijstaande bebouwing op de plaats van het voormalige erf. De meidoornhaag met opgaande meidoorn is het enige wat refereert aan de voormalige hoeve.

De kaart van Villaret (1748) toont op deze locatie reeds graslanden met perceelsrandbegroeiing die zich loodrecht op de weg bevinden. Op de topografische kaarten van 1910 en ouder komt op deze locatie geen erf voor. Via de mutatieschetsen in het kadasterarchief kan aangetoond worden dat de originele boerenwoning in 1890 werd opgericht.

Op de topografische kaart van 1910 staat op deze locatie een akker aangeduid, geen grasland en geen hoeve. Dit is een anomalie want uit de mutatieschetsen op het kadaster blijkt dat er sinds 1890 onafgebroken steeds een boerenwoning stond. Er kan aangenomen worden dat deze steeds vergezeld was van een hoogstamboomgaard met graslanden, afgesloten met een geschoren meidoornhaag. De huidige geschoren meidoornhaag en op stam gezette meidoorn kunnen tot 1890 teruggaan.

Op alle topografische kaarten en luchtfoto’s vanaf 1937 is aan beide zijden van de geschoren haag historisch permanent grasland aanwezig. Op het grasland aan de westelijke zijde was vanaf de topografische kaart van 1937 tot op de kaart van 1995 een hoogstamboomgaard aanwezig. Vandaag is de hoogstamboomgaard gerooid, het grasland is wel nog aanwezig. Ten oosten van de meidoornhaag ligt vanaf de kaart van 1937 een smal repelvormig historisch permanent grasland, haaks op Ten Bosse. De grenzen van dit perceel zijn eveneens beplant. Dit smalle perceel behoort nu tot een groter landbouwperceel van blijvend grasland, en is sinds 1937 onafgebroken op kaarten en luchtfoto’s als grasland waar te nemen.

De luchtfoto van 1959 toont eveneens de situatie met ten westen een hoogstamboomgaard afgeboord met een geschoren haag. In of net buiten de geschoren haag die voor bescherming wordt voorgedragen zijn de schaduwen van enkele bomen of op stam gezette struiken waarneembaar.

Eenstijlige meidoorn (Crataegus monogyna) komt over gans Vlaanderen voor. Door verschillende antropogene toepassingen is deze soort een belangrijke plaats in het cultuurlandschap gaan innemen (bijvoorbeeld als gevlochten haag in veekeringen). Na de introductie van prikkeldraad als weideafsluiting verloren meidoornhagen veelal hun veekerende functie. Vaak werden ze niet meer onderhouden, waardoor ze uitgroeiden tot struiken of gerooid werden. Ook in functie van het bestrijden van bacterievuur (perenvuur) of omwille van de schaalvergroting van de landbouw verdwenen veel hagen.


Bron: Onroerend Erfgoed, Digitaal Beschermingsdossier 4.001/41081/104.1, Op stam gezette meidoorn in geschoren meidoornhaag (VANMAELE N. 2016).
Auteurs: Van der Linden, Geert; Vanmaele, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Oude op stam gezette meidoorn

  • Is deel van
    Sint-Goriks-Oudenhove


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Meidoornhaag als erfafsluiting [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300289 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.