Teksten van Gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300424

Gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl ()

Geheel van twee gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl, naar een ontwerp door de architecten Jean Baptiste en Emile Vereecken uit 1897. Opdrachtgever was de ingenieur Léon Le Blon, die in 1900 op het aanpalende perceel door het architectenbureau Vereecken en zoon een hotel in art-nouveaustijl liet optrekken, in 1902 gevolgd door een burgerhuis in de Van Schoonbekestraat, en in 1903 door een vandaag verdwenen geheel van twee burgerhuizen in de Lange Leemstraat.

De hotels Le Blon behoren tot het latere oeuvre van Jean Baptiste Vereecken, die van 1893 tot 1906 met zijn zoon Emile geassocieerd was. Vanaf midden jaren 1860 bouwde hij een succesvolle carrière uit in dienst van de belangrijkste Antwerpse makelaars- en bankiersfamilies, zoals Havenith, Grisar, Pecher, Bunge, Meeûs, Kreglinger, Good en Nottebohm. Vader Vereecken ontwierp talrijke voorname herenhuizen op de meest prestigieuze locaties van Antwerpen en Berchem zoals het Stadspark en het Prins Albertpark, naast grote aantallen burgerhuizen in nieuwe wijken als het Zuid, onder meer ook voor eigen rekening. Daarbij bleef hij trouw aan een conventioneel eclecticisme van neoclassicistische inspiratie. Vanaf midden jaren 1890 evolueerde de architectuurproductie van het bureau Vereecken, mogelijk onder invloed van zoon Emile, naar een rijker geornamenteerd neorenaissance- of neobarokidioom. Representatieve voorbeelden uit de beginjaren van de samenwerking tussen vader en zoon Vereecken zijn het hotel Vandevelde uit 1895 op de hoek van Louiza-Marialei en Rubenslei, hotel Pungs uit 1896 in de Beeldhouwersstraat, en het monumentale ensemble winkelpanden in opdracht van Ernest Paul Grisar en Albert Kreglinger uit 1898 in de Leysstraat. Vanaf 1906 zette Emile Vereecken de praktijk in eigen naam tot midden jaren 1920 voort, met herenhuizen, bank- en kantoorgebouwen in beaux-artsstijl.

Met een gevelbreedte van elk twee ongelijke traveeën, omvatten de rijwoningen een souterrain en drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevels zijn opgetrokken uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband met knipvoegen, ruim verwerkt met witte natuursteen voor speklagen, balkons, waterlijsten, kozijnen, pilasters, entablementen en borstweringen, op een hoge, bewerkte plint uit blauwe hardsteen. Identiek van ontwerp en nadrukkelijk horizontaal geleed, zijn beide opstanden gekoppeld volgens spiegelbeeldschema, met beide hoofdtraveeën symmetrisch in de middenpartij. Deze worden gemarkeerd door pilasters, met op begane grond en tweede verdieping een respectievelijk rechthoekig en rondbogig tweelicht, het laatste met een rozet en lauwertakken in het boogveld. De compositie legt de klemtoon op de eerste verdieping, door middel van een balkon met consoles en balustrade, en een drielicht met tussendorpel, rankwerkfries en driehoekig fronton. Portalen met entablement en bovenlicht in de uiterste traveeën; klassiek hoofdgestel met gekorniste houten kroonlijst op klossen. Het linker pand (nummer 78) is vrij intact, met behoud van het houten vensterschrijnwerk, de smeedijzeren keldertralies en de gietijzeren voetschraper; enkel de inkomdeur is vernieuwd. Bij het rechter pand (nummer 76) is een garage ingebracht in de hoofdtravee, al het schrijnwerk en de kroonlijst vernieuwd.

De plattegronden beantwoorden aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een voorbouw en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1897#1492 (Isabellalei), 1903#463 (Lange Leemstraat).

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2015: Gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/178915 (geraadpleegd op ).


Burgerhuizen ()

Nummers 72-74 en 76-78. Twee in spiegelbeeld gebouwde tweegezinswoningen van het enkelhuistype, respectievelijk drie en vier traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak, art-nouveau- en eclectische stijl, de nummers 76-78 naar ontwerp van J.B. Vereecken en zoon, van 1897, de nummers 72-74 vermoedelijk van iets latere datum.

Lijstgevels van bak- en natuursteen op verhoogde begane grond van arduin; nummers 72-74 op de begane grond volledig bekleed met natuursteen. Markant middenrisaliet met balkon, nummers 72-74 met art-nouveau-getinte ijzeren leuning, gekoppelde bel-etagevensters in brede hoefijzerboog, deelzuil met palmbladkapiteel en graffitopanelen met guirlandes, vruchten, linten en portretten in medaillons; de geprononceerde kroonlijst op opengewerkte houten consoles; nummers 76-78: neoclassicistisch geïnspireerd met balustrade, de drielichtvensters van de bel-etage onder gekorniste waterlijst, fries en driehoekig fronton, de gekoppelde rondboogvensters van de derde bouwlaag met rankwerk in de zwikken. Verschillende vormgeving voor vensters en deuren; enkele aanpassingen op de begane grond.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1897#1492.

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Gekoppelde burgerhuizen in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/171999 (geraadpleegd op ).