erfgoedobject

Neoclassicistisch burgerhuis met apotheek

bouwkundig element
ID
300453
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300453

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in neoclassicistische stijl, gebouwd tijdens het derde kwart van de 19de eeuw. Omstreeks 1870 vestigde Gustaaf Van Surpel hier een apotheek, waarvan het interieur in ongewijzigde vorm bewaard is. Vermoedelijk werd de tweede verdieping in 1883 toegevoegd door de aannemer Louis Peeters-Gowie, in opdracht van de toenmalige eigenaar van het pand genaamd Van de Velde.

Burgerhuis

Met een gevelbreedte van vier traveeën omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een zadeldak. De bepleisterde en beschilderde lijstgevel met schijnvoegen op de begane grond, rust op een geprofileerde plint uit blauwe hardsteen. Geleed door kordonvormende lekdrempels, is de opstand opgebouwd uit registers van deur- en vensteropeningen, met afgeronde hoeken op de begane grond, spiegelboogvormig met Louis-Philippesleutels op de eerste verdieping, in geriemde omlijstingen. De vermoedelijk toegevoegde verdieping heeft rechthoekige vensters gevat in een doorlopende, geriemde omlijsting, met onderdorpels. Een houten kroonlijst met klossen en tandlijst vormt de gevelbeëindiging.

Apotheek

Het apotheekinterieur in neorenaissancestijl van omstreeks 1870, bevindt zich in het gelijkvloerse vertrek aan de straatzijde, links van de vestibule met ingelegde cementtegelvloer. De inrichting bestaat uit aan vier zijden omlopende wandkasten over de volledige hoogte van de ruimte, aangevuld met een vrijstaande toonbank, het geheel uitgevoerd in pitchpine en beschilderd in imitatie-mahonie. Een geprofileerde kroonlijst maakt de overgang naar het stucplafond met parellijst en rozetten in de hoeken; de vermoedelijk houten vloer is bekleed met linoleum.

Tweeledig van opbouw, bestaan de wandkasten uit gesloten buffetten in het onderste, en open rekken geritmeerd door rondbogen met sluitsteen en Korinthische colonnetten in het bovenste register. Opgebouwd volgens een volkomen symmetrisch schema, legt de compositie de klemtoon op de zuidwand, die in de middentravee wordt gemarkeerd door een rondboognis onder een boogveld met rozet en arabesken. De esculaap op de sluitsteen, en het nisbeeld, een vrouwenfiguur in antieke dracht met slang rond de arm, staan symbool voor de geneeskunde. De door pilasters geritmeerde toonbank van vier traveeën, met messing borstwering, is op de voorpanelen beschilderd met de initialen G VS van apotheker Gustaaf Van Surpel, en twee emblemen van de farmacie, waaronder een schaal met slang. Verder worden de vitrines aan straatzijde afgeschermd door gebroken, driehoekige frontons met voluten. Tot de uitrusting behoren reeksen apothekerspotten uit glas en porselein, opgesteld in de wandrekken, tegen een achterwand met papierbehang in imitatie-goudleder.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1883#51.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Een zwevend vals plafond werd in de winkelruimte toegevoegd nadat er schade ontstond aan het originele bepleisterde plafond.

De vrouwenfiguur op de wandkasten verbeeldt de godin Hygiea.

In de kasten achter de toonbank werden kastelementen toegevoegd in witte meubelplaat. Ze zijn zo opgevat dat ze geen schade toebrachten aan het originele meubilair en kunnen eenvoudig weggenomen worden.

In het verleden stonden grote kristallen flessen in de etalages opgesteld, één met blauwe de andere met een rode vloeistof. Achter de flessen bevond zich (nog aanwezig) een gasleiding waaraan elke ochtend een vlammetje ontstoken werd. Door het flakkeren van de vlam ontstond een dansend licht dat aantrekkelijk was voor voorbijgangers.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Neoclassicistisch burgerhuis met apotheek [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300453 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.