De dorpskern bestaat uit een opvallende open ruimte gevormd door het dorpsplein en de aangrenzende dorpsstraat.

De straat Dorp vormt een brede noord-zuid-as die bestaat uit een centrale gekasseide dreef met gekandelaarde paardenkastanjes en twee parallelle ventwegen. Op de 19de-eeuwse Poppkaart wordt de straat aangeduid als ‘Burgstraat’ en verbindt ‘le Bourg’ of het centrum van het dorp met de Oude Boekhoutestraat. In de 'Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen' (1870-72) beschrijven F. De Potter en J. Broeckaert de straat Dorp als volgt: "De dorpsplaats, uiterst geschikt voor jaarmarkten en volksvermakelijkheden, is eene der ruimste van de omstreken, en biedt met de dubbelen rei hoogstammige populieren, die de breede straat naar de standplaats des spoorwegs bezetten, en de fraaie woningen die haar omringen, gansch het uitzicht van een Hollandsch stadje aan. De steenweg die er temidden doorloopt stelt het dorp overigens met Kaprijk, Lembeke, Boekhoute, Watervliet en Ertvelde in gemeenschap".

Het dorpsplein groepeert enkele socio-cultureel belangrijke elementen in het straatbeeld zoals de 19de-eeuwse dorpspomp en de muziekkiosk uit 1930. In een ovaal plantsoen werd het oorlogsmonument met herdenkingsboom ingeplant met vlakbij een vredesboom. Het plein zelf is rondom afgeboord met platanen. Bij de dorpskernvernieuwing in 2004 werden de straataanleg en verharding van het plein en de straat Dorp vernieuwd.

Bassevelde wordt voor de eerste maal vermeld in de 10de eeuw en maakte in de middeleeuwen deel uit van het Ambacht Boekhoute, een van de Vier Ambachten. De nabijheid van Gent als belangrijk centrum van lakennijverheid en de aanwezigheid van grote arealen graasland stimuleerden de wolproductie. Het marktplein en de opvallend brede straat ten noorden van de kerk zijn relicten van de middeleeuwse configuratie die in het teken stond van de lakennijverheid. De open ruimte in het dorp werd gebruikt voor het wassen, drogen, vollen en verven van de lakens. Bassevelde verloor uiteindelijk zijn belang in de lakennijverheid, vermoedelijk in de concurrentiestrijd met Gent.

De dorpskern van Bassevelde is een uitzonderlijk goed bewaard relict van een middeleeuwse dorpsvorm en proto-industriële site in functie van de lakennijverheid. De aanleg en beplanting van de dorpsstraat met een typische dubbele bomenrij vormen een opvallend structuurelement in het dorpsbeeld.