erfgoedobject

Monument Evarist Allewaert

bouwkundig element
ID
300504
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300504

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Monument Evarist Allewaert
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd monument Stadspark
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Herdenkingsmonument voor de jurist en liberaal politicus Evarist Allewaert, ontworpen en uitgevoerd door de beeldhouwer Frans Joris in 1890, en vernieuwd door de architect Alexis Van Mechelen in 1911-1912.

Evarist Allewaert (Ieper, 1835-Messelbroek, 1889), gediplomeerd doctor in de Rechten, vestigde zich in 1860 te Antwerpen als adjunct-griffier aan de Rechtbank van Koophandel, om zes jaar later als advocaat toe te treden tot de Antwerpse balie. Hij nam voor de Liberale Partij deel aan de gemeenteraadsverkiezingen van 1872, en werd benoemd tot Schepen van Onderwijs, een ambt dat hij tot zijn overlijden in 1889 zou vervullen. Allewaert nam het voortouw in de liberale onderwijspolitiek, speelde zijn rol in de Schoolstrijd (1878-1884), en introduceerde het Fröbelonderwijs voor kleuters in Antwerpen. Tijdens zijn ambtsperiode werden binnen het gemeentelijk onderwijs dertien gratis en vijf betalende lagere scholen, dertien adultenscholen, een normaalschool, en dertien kindertuinen opgericht, waardoor het aantal schoolgaande kinderen steeg van 7000 tot bijna 20000.

Onmiddellijk na zijn overlijden besloot de stad Antwerpen een gedenkteken voor Evarist Allewaert op te richten. Het monument met een buste en beeldengroep uit witte natuursteen door Frans Joris, werd in 1890 op de huidige plek in het Stadspark ingehuldigd. Snel in verval, besloot de gemeenteraad al in 1910 het gedenkteken te herstellen. Stadsarchitect Alexis Van Mechelen ontwierp in 1911 een nieuwe sokkel uit porfier voor de te behouden buste, en liet de oorspronkelijke stenen kindergroep in brons gieten door het atelier J. Verbeyst, geplaatst in 1912.

De porfieren sokkel met vierkante basis bestaat uit een voetstuk van drie treden met hellend bovenvlak, en een naar boven toe versmallende schacht met geprofileerde plint en dekplaat, waarop de natuurstenen buste van Evarist Allewaert staat opgesteld. De bronzen beeldengroep bestaat uit meisje van lagere-school-leeftijd dat met de erepalm naar de buste reikt, en een kleuter in matrozenpakje zittend tegen een bloemenkrans als verwijzing naar zijn voortrekkersrol in het Fröbelonderwijs, verder een afgevallen bloem en een schoolboek met gekruiste riemen op de treden.

  • BYTTEBIER D. 2012: Evarist Allewaert (1835-1889) en de invoering van de kindertuinen in Antwerpen ten tijde van de Schoolstrijd, onuitgegeven verhandeling Katholieke Universiteit Leuven, Faculteit Letteren.
  • VAN RUYSSEVELT, A. 2001: Stadsbeelden Antwerpen anno 2001. Een gids-inventaris van de beelden en de monumenten, Antwerpen, 126-127.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Stadspark


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Monument Evarist Allewaert [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300504 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.