erfgoedobject

Juweliershuis Anthony

bouwkundig element
ID
300538
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300538

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Juweliershuis Anthony
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Neoclassicistische burgerhuis naar een ontwerp door de architect Heliodore Leclef uit 1869, na aanleg van de Leien opgetrokken op percelen van de zogenaamde 'krijgsgronden', die werden verkaveld na het slechten van de Spaanse omwalling. Opdrachtgever was de heer Jacobs ‘père’, vermoedelijk de vader van de bouwheer van het burgerhuis Mechelsesteenweg 4, dat het jaar voordien door Leclef was ontworpen. In 1919-1920 liet de wisselagent A.-E. Meeus het pand tot zijn huidige vorm verbouwen door de aannemer Van Dyck-De Vlam, met als meest zichtbare ingreep de toevoeging van een erker.

Sinds 1928 was hier het juweliershuis Maurice Massaux gevestigd, dat in 1960 het vroegere juweliershuis Anthony overnam. Opgericht in 1822, was dit laatste omstreeks de eeuwwisseling in handen van Emile Anthony, die internationale erkenning genoot voor zijn gepatenteerde sieraden met kleurrijk email. Na zijn alliantie met het Brusselse juweliershuis Wolfers Frères, opende deze een nieuwe juwelierszaak op de Meir, met een interieur door Philippe Wolfers. Daarvoor bracht hij art-nouveaumeubels van eigen ontwerp samen, afkomstig van standen op de Wereldtentoonstellingen van 1897 in Brussel en 1905 in Luik. Opvolger Paul Anthony nam in 1952 de aandelen van Wolfers Frères over, halveerde de winkel en verkocht het overtollige meubilair aan het Hessisches Landesmuseum in Darmstadt. Na diens overlijden in 1960, verhuisde de resterende inboedel van het huis Anthony naar het huis Massaux op de Mechelsesteenweg, waar het Wolfers-meubilair tot vandaag bewaard is.

De neoclassicistische architectuur van het pand is representatief voor het rijpe oeuvre van Heliodore Leclef, die een succesvolle loopbaan ontplooide in dienst van de hogere burgerij. Tot zijn gekende realisaties in Antwerpen, opklimmend tot het midden van de 19de eeuw, behoren tal van winkel-, burger- en herenhuizen in neoclassicistische stijl, met invloed van achtereenvolgens de Louis-Philippe- en de second-empirestijl tijdens de jaren 1850 en 1860. Het belangrijkste ontwerp uit zijn late carrière is het Onze-Lieve-Vrouwecollege van de paters jezuïeten op de Frankrijklei, uit 1871. In deze periode bouwde hij meerdere statige hotels op de Leien en rond het Stadspark, alleen of in samenwerking met zijn zoon Edmond Leclef, die mee het beeld van deze belangrijke 19de-eeuwse stadsuitbreiding bepalen.

Met een gevelbreedte van vier traveeën, omvat de rijwoningen drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevel, oorspronkelijk bepleisterd en beschilderd op een hardstenen plint, met een geboste pui, horizontaal gemarkeerde registers, en een klassiek hoofdgestel met consoles, kreeg in 1919 zijn huidige cementbepleistering in ‘simili pierre’ met een eigentijds classicerende inslag. Van toen dateert de aanpassing van het portaal met een bovenlicht, smeedijzeren vleugeldeur en waaier, en de toevoeging van de driezijdige erker met console. Grosso modo met behoud van de oorspronkelijke indeling en traphal, werd het interieur op dat moment aangepast aan de nieuwe functie, destijds wisselkantoor op de begane grond en woning op de verdiepingen.

Het huidige winkelinterieur, met een scheiboog tussen voor- en achterkamer dateert vermoedelijk van de aanpassing tot juwelierszaak door het huis Massaux. Hierin werd in 1960 het Wolfers-meubilair in art-nouveaustijl geïntegreerd, uitgevoerd in mahoniehout, smeedijzer en geslepen glas. Het gaat in hoofdzaak om hoge wandvitrines en polygonale consolevitrines, naast losse meubelstukken als een trapje, toontafeltjes, stoelen en fauteuils, een spiegel en een jardinière. De huidige vitrines in de voorgevel, naar ontwerp van de architect Léon Stynen, dateren van 1966.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1869#500, 1919#8520, 1920#10032, 1929#33075 en 18#49172.
  • ENNEKENS K. & TORMANS S. 2014: Goed bewaarde winkelinterieurs sinds 1875, Antwerpen, 96-103.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Juweliershuis Anthony [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300538 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.