erfgoedobject

Heren- en burgerhuis in neoclassicistische stijl

bouwkundig element
ID
300701
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300701

Juridische gevolgen

Beschrijving

Geheel gevormd door een herenhuis (nummer 18) en een burgerhuis (nummer 20) in neoclassicistische stijl met second-empire-inslag, gebouwd in opdracht van de weduwe Vermeulen, naar een ontwerp door de architect Frans De Meyer uit 1873.

De hotels Vermeulen behoren tot de vroegst gekende realisaties van Frans De Meyer, van wie bouwdossiers voor een 25-tal nieuwbouwprojecten werden teruggevonden, met betrekking tot heren- en burgerhuizen gebouwd tussen 1872 en 1887. Aan de overzijde van de Edelinckstraat had de architect in 1872 al een gelijkaardig vastgoedproject voor de artilleriekapitein D. Bouchez ontworpen. Later in 1873 volgden op de aanpalende percelen (nummers 10 tot 14) een symmetrisch geheel van drie neoclassicistische burgerhuizen voor de heer Vitalis (verbouwd). Waar De Meyer aanvankelijk een conventionele neoclassicistische stijl toepaste, waarvan de hotels Vermeulen en Bouchez representatieve voorbeelden zijn, bediende hij zich vanaf de jaren 1880 sporadisch ook van de neo-Vlaamserenaissance-stijl.

Met een gevelbreedte van respectievelijk vier en drie traveeën omvatten de rijwoningen een souterrain, en drie bouwlagen onder een zadeldak. Oorspronkelijk bepleisterd en beschilderd op een geprofileerde hardstenen plint, volgen beide lijstgevels een uniform compositieschema. Daarbij is het herenhuis, waarvan het metselwerk met uitzondering van het stucdecor werd gedecapeerd, iets hoger opgetrokken. Geleed door doorgetrokken lekdrempels, pui- en waterlijsten, ligt de klemtoon telkens op de middentravee(ën). Deze worden op de eerste verdieping gemarkeerd door een balkon en een entablement op consoles. Het herenhuis onderscheidt zich door middel van een doorgetrokken balustrade met typische balusters en postamenten, een bijkomende palmetfries, driehoekige frontons en acroteria, daar waar voor het burgerhuis ijzeren borstweringen zijn toegepast. Verder zijn de opstanden opgebouwd uit registers van rechthoekige vensters in geriemde omlijsting, met oren op de verdiepingen en palmetsleutels in de middentravee(ën). Een klassiek hoofdgestel met houten kroonlijst en tandlijst, op uitgelengde leeuwenkopconsoles en modillons voor het herenhuis, klossen voor het burgerhuis, vormt de gevelbeëindiging. Het houten schrijnwerk van de vensters en de inkomdeur van het burgerhuis is bewaard, evenals de smeedijzeren keldertralies en de gietijzeren voetschrapers; de inkomdeur van het herenhuis is vernieuwd.

De plattegrond van het herenhuis is georganiseerd rond de centraal ingeplante traphal met bovenlicht. Het burgerhuis bestaat uit een voorbouw en een smalle achterbouw in entresol, en wordt zoals gebruikelijk ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1873#182 (hotels Vermeulen), 1873#1022 en 1873#1081 (hotels Vitalis).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Heren- en burgerhuis in neoclassicistische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300701 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.