erfgoedobject

Telefooncentrale

bouwkundig element
ID
300771
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300771

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Telefooncentrale
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Begin jaren vijftig liet de Regie van Telegraaf en Telefoon (RTT) een automatische telefooncentrale bouwen in de Sint-Baafskouterstraat naar ontwerp van ingenieur-architect E. Ceuppens.

Historiek

In 1952 diende de Regie van Telegraaf en Telefoon (RTT) een aanvraag in voor een automatische telefooncentrale in de Sint-Baafskouterstraat. De plannen waren opgemaakt door een ingenieur-architect van de RTT uit Gent: E. Ceuppens. De RTT was een autonoom overheidsbedrijf dat sinds 1930 het telefoonnet beheerde. Zij ging verder met de automatisering die enkele jaren eerder door de overheid was aangevat in de grotere steden zoals Gent. Eind 1935 stelde de RTT een algemeen ontwerp op voor de volledige automatisering van de telefonie in België wat een net van 600 kantoren (kleine, middelgrote en grote) impliceerde en ook 6 transitcentra (onder andere in Gent). Al snel bleken vele van deze gebouwen ontoereikend en bovendien was er tijdens de Tweede Wereldoorlog ook heel wat oorlogsschade. Na de oorlog werd de RTT dus geconfronteerd met te weinig en te kleine gebouwen, in combinatie met een toenemend aantal abonnees en telefoonverkeer. Van 1945 tot 1950 werden daarom een honderdtal gebouwen opgetrokken. In de grotere steden voerde men in deze periode ook een decentralisatie door: in Gent richtte de RTT naast de telefooncentrale van Gent-Centrum (Sint-Niklaasstraat 27-Bennesteeg 16) telefooncentrales op in de wijk Rooigem (Peerstraat 32), Gent-Sint-Pieters (Kortrijksesteenweg 540-542) en Sint-Amandsberg (Sint-Baafskouterstraat 68).

Beschrijving

Vrijstaand, U-vormig gebouw met een voortuin die aan de rooilijn wordt afgeboord met lage bakstenen muurtjes onder hardstenen dekstenen, afgewisseld met (deels bewaard) ijzeren hekwerk. Het volume aan de straatzijde telt zes traveeën en twee bouwlagen, de twee haakse vleugels achteraan één bouwlaag, alle onder een schilddak (rode pannen). De voorbouw heeft op de begane grond een centrale doorrit en aan weerszijden een eetzaal en technische lokalen voor accu’s, hulpgroepen, hoogspanning, verdelers en dergelijke. Op de eerste verdieping bevindt zich een grote hal voor de machines van de ATMK (Automatisch Telefoon Midden Kantoor) met rechts een lokaal voor de mecanicien. De rechtse vleugel achteraan bevatte volgens de plannen magazijnen en kleedkamers, de linkse een woonhuis. Deze plattegrond is vrijwel identiek aan de telefooncentrale in de Peerstraat 32 die uit dezelfde periode stamt.

Net zoals andere telefooncentrales uit de jaren 1940 sluiten de gevels van dit gebouw nog sterk aan op tendensen uit het interbellum en meer bepaald op de zakelijke baksteenarchitectuur uit die periode. Het metselwerk is horizontaliserend (smalle, gele baksteen met smalle stootvoegen in kettingverband). Op de begane grond bevindt zich een ruime plint en een inkompartij met afgeronde hoeken, beide in blauwe hardsteen. De voorgevel is opengewerkt met grote vierkante vensters in een betonnen omlijsting en met tot cordons doorgetrokken lateien en lekdrempels in blauwe hardsteen. Verder wordt de gevel gekenmerkt door een RTT-monogram boven de inkom (eveneens in blauwe hardsteen) en een uitgesproken maar eenvoudige houten kroonlijst. Ook het oorspronkelijke, stalen schrijnwerk met typerende, drieledige roedeverdeling bleef bewaard.

De zijgevels zijn grotendeels blind. Die aan de zuidzijde wordt links wel geopend met twee verticale gekoppelde vensterpartijen en door de toepassing van verticale verdiepte gevelvelden wordt aan deze zijde een symmetrische gevelcompositie bekomen. Aan de noordzijde is een garage aangebouwd onder een schilddak.

  • Stadsarchief Gent, bouwaanvragen Sint-Amandsberg, 1952 SA 7350.
  • ANSEELE E. e.a. 1955: Regie van telegraaf en telefoon van België: 1930-1955, Brussel.

Auteurs: Vandeweghe, Evert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Telefooncentrale [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300771 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.