erfgoedobject

Tuin van de villa Varenberg

landschappelijk element
ID
300779
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300779

Juridische gevolgen

Beschrijving

Villa in cottagestijl uit 1918, met garage en tuiniers- of conciërgewoning uit 1914, omgeven door tuin van circa 3 hectare; in de aanleg van de moes- en fruittuin is de invloed van de 'Nouveau jardin pittoresque' merkbaar.

Het "château Les Fougères" op de stafkaart van 1930 ontleent zijn naam aan het oude toponiem Varenberg, op zijn beurt een verwijzing naar de vegetatie die dergelijke ontsluitingen van fijnzandig tertiair substraat vaak ken­merkt, gedomineerd door adelaarsvaren (Pteridium aquili­num). De Va­ren­berg ligt als ge­tui­gen­heu­vel aan de zuid­rand van het mas­sief van Pellen­berg, daar­van ge­scheiden door het Neder­blok, een vertakt colluviaal dal. In 1914 laat de Leu­vense notaris Paul Bosmans op voormalige bos­per­celen een huis en een serre bouwen. De rest van het terrein wordt aan­gelegd als 'lust­hof'. Dit huis bestaat uit een bak­stenen be­nedenverdie­ping en een bovenbouw uit pseudo-vak­werk en was vermoedel­ijk bedoeld als tui­niers- of con­ciërgewoning. Het sluit onmid­dellijk aan bij de moes- en fruit­tuin, die aan de noordzijde wordt afge­schermd door een bak­stenen 'fruit­muur'. In de aanleg van het terras dat bij dit gebouw aansluit is de inspiratie van de 'Nouveau jardin pittoresque' duidelijk merkbaar: onregelmatige natuurstenen 'slabs', natuurstenen keermuren en een balustrade. De metalen profielen waaraan de leidraden bevestigd waren zitten nog in de muur, maar er is geen leifruit meer aanwezig. In 1918 wordt circa 150 west­waarts het 'kasteel' gebouwd, een grote cottage in vakwerkbouw maar met een bakstenen benedenverdieping. De oorspronkelijk piramidale torenspits werd door een brand vernield en niet meer opgebouwd maar vervangen door een eenvoudig zadeldak. Het hele landgoed be­slaat circa 3 hec­tare, de oprijlaan vanaf de Pellenbergstraat inbe­grepen.

De stafkaart van 1930 geeft een beeld van de tuin zoals hij tot voor kort bewaard was: een lus­vormige ontsluiting die vanaf het uiteinde van de steil oplopende toe­gangsdreef zoveel mogelijk de hoogte­lijnen volgt en eindigt op een grote rotonde ten zuiden van de villa. Uit een oude prent­briefkaart blijkt dat deze rotonde met rozenperken was afge­zoomd en een grote tuinvaas in haar middelpunt had. Door de aanleg van een zwembad en de bouw van een waterbehandelings­gebouwtje heeft dit gedeelte van de tuin een versnipperd, terrasvormig uitzicht gekregen. Ongeveer halverwege tussen de tuinierswoning en het kasteel staat een eenvoudige zeshoekige gloriëtte, in feite meer een overdekt terras, wat laat veronderstellen dat er vanaf die plaats ooit een uitzicht geboden werd in zuidwaartse richting.

Te oordelen naar de stamomtrekken van de oudste aanplantingen waren de groeiomstandig­heden beter dan op de nabijgel­egen Zielenberg. De meeste bomen hebben omtrekken bereikt tot ver over de twee meter (gemeten op 150 cm hoogte), een bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropunicea') zelfs tot 309 centimeter, een hemelboom (Ailanthus altis­sima) tot 263 centimeter, een tamme kastanje (Castanea sativa) tot 242 centimeter, een zomereik (Quercus robur) tot 234 centimeter. Van een jongere ge­neratie zijn waarschijnlijk een balsemzilverspar (Abies balsamea) met 178 centimeter omtrek en – een curiosum verborgen in het bosplantsoen langs de oprijlaan – een Noorse esdoorn met bolstaand blad (Acer platanoides 'Cucullatum') met 154 centimeter omtrek. De jongste aanplantingen zijn zeer gevarieerd en bevatten ook enkele minder courante soorten: reuzenzilverspar (Abies grandis), Koreaanse zilverspar (Abies koreana), blauwe atlasceder (Cedrus atlantica 'Glauca'), Europese judasboom (Cercis sili­quastrum), sikkelcipres (Cryptomeria japonica), zuilvormige beuk (Fagus sylvatica 'Dawyck'), ginkgo (Ginkgo biloba), Amerikaanse amberboom (Liquidambar styraciflua), stermagnolia (Magnolia stellata), watercipres (Metasequoia glyptostroboides), kaneelschijnbeuk (Nothofagus antartica), Servische spar (Picea omorika), blauwe spar (Picea pungens 'Glauca'), draai-den (Pinus contorta).

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschetssen Lovenjoel 1914/3 en 1919/1.
  • SCHEYS G., Bodemkaart van België: kaartblad Lubbeek 90W, 1957.
  • VAN DEN BROECK E., Carte géologique de la Belgique, feuille N° 90 Lubbeek-Glabbeek-Suerbempde, 1905.

Bron: DENEEF R., 2004: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Vlaams-Brabant. Bierbeek, Boutersem, Glabbeek en Oud-Heverlee, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hovenierswoning van Villa Varenberg

  • Omvat
    Villa Varenberg

  • Is deel van
    Varenbergstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tuin van de villa Varenberg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300779 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.