erfgoedobject

Burgerhuis in neoclassicistische stijl

bouwkundig element
ID
300787
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300787

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in neoclassicistische stijl gebouwd in opdracht van Camille Bal, naar een ontwerp door de architect Jos Wilrycx uit 1910. De bouwheer was één van de vier zonen van Corneille Bal (1824-1896), die met zijn oudere broer Jean-Baptiste in 1861 te Merksem de stokerij "De Kroon" had opgericht. De latere Distillerie C.J. Bal & Cie, sinds 1894 Usines Bal & Cie, breidde zijn activiteiten uit met een mouterij, een veehouderij-metmesterij en een gistfabriek te Schoten, en startte naast het stoken van jenever met de productie van boter en margarine. Joseph Hertogs, huisarchitect van de familie Bal, ontwierp in 1912 voor Camille een vandaag verdwenen villa in beaux-artsstijl aan de Kastanjelaan. De volgende eigenaar, A. Van Breedam, liet in 1913 een extra verdieping toevoegen door de aannemer Godfried Van Bergen, mogelijk met vereenvoudiging van het geveldecor.

Jos Wilrycx was als architect actief van omstreeks 1895 tot eind jaren 1930. Vóór de Eerste Wereldoorlog paste hij zowel een conventionele neoclassicistische als een meer pittoreske neo-Vlaamserenaissance-stijl toe. Waar de woning Bal representatief is voor de eerste categorie, geldt de eigen woning van de architect in de Jan Van Beersstraat als een uitgesproken voorbeeld van de tweede.

Met een gevelbreedte van drie traveeën omvatte de rijwoning oorspronkelijk een souterrain en drie bouwlagen onder een zadeldak, in 1913 verhoogd met een lage vierde bouwlaag onder een plat dak. De bepleisterde en beschilderde lijstgevel rust op een hoge, geprofileerde plint uit rood graniet. Geleed door de puilijst, met schijnvoegen op de begane grond, legt de gevelcompositie de klemtoon op de middenas, die wordt gemarkeerd door een balkon met consoles, postamenten en een doorgetrokken smeedijzeren borstwering met lauwerkransen. Verder is de opstand opgebouwd uit registers van rechthoekige muuropeningen, de bovenvensters in geriemde omlijsting met oren en onderdorpel. Een houten kroonlijst op klossen, boven een stafwerkfries met steigergaten, vormt de gevelbeëindiging. Het gevernist houten schrijnwerk van de inkomdeur en de benedenvensters is bewaard.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis, dat uit een voorbouw en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen biedt de begane grond ruimte aan de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda. De eerste verdieping omvat een privé-salon met 'cabinet', een suite van slaapkamer en badkamer en een kantoor. Op de tweede verdieping bevinden zich twee slaapkamers en een linnenkamer, op de toegevoegde derde verdieping drie mansardekamers en een zolder met bovenlicht. Het souterrain herbergt de keuken met 'cour basse'.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1910#994 en 1913#4735, 238#525 (villa Camille Bal).
  • KURGAN-VAN HENTENRIJK G., JAUMAIN S. & MONTENS V. (red.) 1996: Dictionnaire des patrons en belgique. Les hommes, les entreprises, les réseaux, Brussel, 29.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in neoclassicistische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300787 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.