erfgoedobject

Duitse bunker 'Stützpunkt Hauptstrasse'

bouwkundig element
ID
300959
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300959

Juridische gevolgen

Beschrijving

Bunker, gelegen langs een doodlopend straatje ten zuiden van de Sluisstraat, net ten noorden van huisnummer 84B, op ongeveer 450 meter ten westen van de Cantelmolinie.

Historisch overzicht

Duitse bunker opgetrokken als onderdeel van de Hollandstellung. Deze Duitse verdedigingsstelling werd tijdens de Eerste Wereldoorlog opgetrokken langs de grens met Nederland, tussen Knokke en Vrasene (Beveren). Tussen het Zwin (Knokke) en Leeskensbruggen (Maldegem) zijn de bunkers opgetrokken door het Marinekorps Flandern, vanaf Moerhuize (Maldegem) door de Etappen-Inspektion 4 (of Gruppe Gent). De zone rond Strobrugge (Maldegem) vormde een overgangsgebied. Er is een groot verschil merkbaar in de aanleg van de stelling en de bouwwijze van de bunkers in beide zones.

De uitbouw van de Hollandstellung tussen Knokke en de Damse Vaart

Vanaf april 1916 werd een stelling aangelegd tussen Knokke en de Damse Vaart onder leiding van de afdeling Fortifikation van het Marinekorps. Deze stelling bestond uit een draadhindernis, met ten westen ervan opeenvolgende Stützpunkte (steunpunten) die aansluiting vonden bij de meest noordoostelijke verdedigingswerken van het kustfront, namelijk Schützennest en batterij Bremen. Voor de inplanting van deze steunpunten werd handig gebruik gemaakt van oude verdedigingswerken, die doorheen de eeuwen in dit grensgebied werden aangelegd.

De steunpunten tussen de kust en de Damse Vaart werden als volgt benoemd: Bayern Schanze – Polder Willem (of Wilhelm) – Hazegras (later ook Heinrich genoemd) – Hauptstrasse Donat (ook Dora genoemd).

De steunpunten werden voorzien van bombensichere betonnen schuilplaatsen en mitrailleursposten, in en achter de vuurstelling. Tussen de steunpunten dienden eveneens betonnen schuilplaatsen en mitrailleursposten opgetrokken te worden. Ook later werden nog betonnen constructies toegevoegd.

De desbetreffende bunker was opgetrokken net ten westen van het Stützpunkt Hauptstrasse. Stützpunkt Hauptstrasse was een steunpunt dat ter hoogte van de kruising van de weg naar Sluis met de Cantelmolinie was ingericht. De Cantelmolinie is een lange brede verdedigingsgracht die rond 1622 was aangelegd tussen het voormalige Fort Sint-Donaas en het Isabellefort.

Het betreft een type bunker, dat meermaals werd opgetrokken door de marine. Dit type bunker heeft twee toegangen en bestaat binnenin uit één ruimte. Kenmerkend voor dit type is de vrijstaande betonnen muur die de toegangen aan zuidwestelijke zijde moeten beschermen, tussen twee afgeschuinde zijmuren. De constructie kon niet van nabij bekeken worden.

  • Militärarchiv Freiburg, RM 120/226: diverse documenten van het Marinekorps Flandern met betrekking tot de aanleg van de Hollandstellung.
  • Militärarchiv Freiburg, Anlagen im Abschnitt der 1. M.D. (Anlage 3 zu Marine-Korps Ia/b nr. 13253), 18/9/1918 (copie van Duitse militaire stafkaart verkregen via de Simon Stevinstichting).
  • LAMBRECHT E. 2014: Knokke en Westkapelle in de Grote Oorlog, Brugge.
  • SAKKERS H. e.a. 2011: De Hollandstellung van Knokke tot Antwerpen. Stille getuige van de Eerste Wereldoorlog, s.l.
  • VAN GEETERUYEN A. & DE JONGH G. 1994: Hollandstellung van de kust tot Strobrugge, toen en nu, Shrapnel, 6.2.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Hollandstellung


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse bunker 'Stützpunkt Hauptstrasse' [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300959 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.