erfgoedobject

Diepe Straten

landschappelijk element
ID
301023
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301023

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd cultuurhistorisch landschap Diepe Straten
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Het gebied Diepe Straten te Ninove en Denderhoutem omvat enkele merkwaardige (grotendeels) holle wegen.

Fysische geografie

De Diepe Straten bevinden zich in agrarisch gebied tussen Ninove (ten zuidoosten) en Denderhoutem (ten noordoosten). De diepte van het tracé van de eigenlijke holle delen van deze wegen hangt samen met hun ligging en hun gebruik door de mens. Het is niet toevallig dat de grootste diepten (in het geval van Terlinden tot 5 à 6 meter) voorkomen langs de tracés die loodrecht op de hoogtelijnen staan en die de grootste hellingsgraad vertonen. Mogelijk speelde hierbij nog een ander fenomeen een rol, met name de lokale uitgraving van ‘kleem’ (leemgrond van geelachtige kleur). Ook de intensiteit van het gebruik door de mens had een niet geringe invloed op de vorm en de afmetingen van de holle wegen.

De Biologische Waarderingskaart geeft de holle wegen weer als zeer waardevol. Op het moment van de bescherming (1994) zijn vooral de steilste hellingen begroeid met doornstruwelen, voornamelijk bestaande uit sleedoorn en eenstijlige meidoorn en hoofdzakelijke afgewisseld met gewone es, rode kornoelje en vlier. Op de minder steile hellingen - vooral op plaatsen waar meststoffen van de naburige akkers in de bermen inspoelen of inwaaien - domineren braamstruwelen. Onder meer ter hoogte van het historische, ruim twee eeuwen verdwenen Ruisbroekbos bepalen olmenklonen het landschappelijk aspect. Vermoedelijk betreft het hier zelfs een relictsituatie want uit historische bronnen blijkt dat het Ruisbroekbos ooit door olm gedomineerd werd. Op andere plaatsen is de vegetatie eerder grazig. De precieze samenstelling van de vegetatie wordt mee bepaald door microklimatologische invloeden: zo dragen hellingen met een zuidelijke expositie een andere (meer warmtelievende) vegetatie dan de noordelijk georiënteerde hellingen. In de kruidlaag komen een aantal vrij zeldzame tot zeldzame plantensoorten voor, bijvoorbeeld borstelkrans (Calamintha clinopodium), maarts viooltje (Violoa odorata), gewone vogelmelk (Ornithogalum umbellatum) en kraailook (Allium vineale).

Cultuurhistorie

Over de ouderdom van deze wegtracés is weinig bekend. Het is echter zeer waarschijnlijk dat hun ouderdom minstens teruggaat tot de oprichting van het Hof te Ruysbroeck in 1140 door de Sint-Corneliusabdij van Ninove.

Het tracé van de holle wegen te midden van akkers is reeds duidelijk herkenbaar op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778). Ten oosten van de holle wegen bevindt zich de “Cense Ruijbroek”, het Hof te Ruysbroeck. De kaart van Vandermaelen (1846-1854) geeft dit in 1140 opgerichte hof weer als “Ruybroek ou Presbytère Ferme”.

Aan het kruispunt van twee holle wegen bevindt zich een 19de-eeuwse veldkapel tussen twee lindebomen.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.

Bron: Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, Beschermingsdossier DO000873, Diepe Straten (VAN DEN BREMT P., 1994).
Auteurs: Van den Bremt, Paul; Cox, Lise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Diepe Straten [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301023 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.