De dorpskern van Sint-Lievens-Esse bestaat uit een groot vierhoekig plein, het Sint-Lievensplein, waarop verschillende straten uitkomen namelijk de Populierestraat, Kauwstraat en Terbiest. Het dorpsplein wordt gedomineerd door de Sint-Martinuskerk en verder gekenmerkt door enkele beeldbepalende panden als de pastorie, het burgerhuis Van den Bossche-Callebaut en de brouwerij en brouwerswoning Van den Bossche, ook bekend als 'brouwerij Buffalo'. Centraal bevinden zich de restanten van een kiosk uit 1907. De overige bebouwing bestaat uit woonhuizen van twee bouwlagen en boerenwoningen van één bouwlaag.

Het vroeg-19de-eeuwse burgerhuis (nummer 8) recht tegenover de kerk werd op het moment van bescherming (1991) als dancing gebruikt. Het bakstenen gebouw telt zes traveeën en twee bouwlagen met een mezzanino. De inkomdeur, bereikbaar via rechte steektrappen, is voorzien van een vlakke hardstenen omlijsting en heeft een eenvoudig bovenlicht in de vorm van twee elkaar snijdende segmenten, verbonden door een dubbele pijl. De rechthoekige vensters zijn voorzien van hardstenen dorpels en lateien. In de uiterst rechtse travee is een deur naar de kelderverdieping ingewerkt. Rechts naast deze woning bevindt zich een burgerhuis van drie traveeën en twee bouwlagen (nummer 9) waarvan de gevel gekenmerkt wordt door een decoratief gebruik van gele baksteen voor de sluit- en hoekstenen van de vensters en voor de cordonlijsten. Het gebouw is achterin gelegen. Het voorpleintje is aan weerszijden geflankeerd door een bijgebouw van één bouwlaag, onderling verbonden met een omheiningsmuur met hekwerk.

Het burgerhuis nummer 21 (voorheen 20-21) ten noorden van de kerk dateert uit het midden van de 19de eeuw en werd later tot tweewoonst heringericht. Het bakstenen gebouw telt zes traveeën en twee bouwlagen onder een schilddak met pannen. Licht getoogde vensters. De deur heeft een vlakke hardstenen omlijsting en een geometrisch verdeeld bovenlicht. De zijgevels zijn blind.

Achter de kerk bevindt zich een L-vormige woning (nummer 19) van één bouwlaag onder een zadeldak, aan de zuidoostzijde voorzien van drie dakkapelletjes met tuitgevels. De muuropeningen zijn getoogd in deze gevel, rechthoekig in de zuidwestgevel. De inkomdeur heeft een kenmerkende omlijsting met oren en neuten uitgewerkt in baksteen.

Op de hoek van het Sint-Lievensplein met de Populierestraat (nummer 2) bevindt zich een boerenhuisje in eenvoudige baksteenbouw van één bouwlaag en vijf traveeën, afgedekt met een pannen zadeldak. De vensters, waarvan de twee rechtse lager zijn geplaatst en minder hoog reiken, zijn van buitenluiken voorzien. Boven deze ramen zijn twee kleine raampjes aangebracht onder de kroonlijst. De middenstijl van het houten raam is als een uitgelengde balustervorm uitgewerkt.

Verder in de Populierestraat bevindt zich een herenhuis (nummer 5) in baksteenbouw uit de tweede helft van de 19de eeuw, met twee bouwlagen en vier traveeën. De licht getoogde vensters van het gelijkvloers zijn voorzien van buitenluiken. Het leien zadeldak wordt gekenmerkt door twee lucarnes uitgewerkt als oeils-de-boeuf. Het voortuintje is door een laag muurtje afgesloten. Schuin tegenover deze woning ligt de voormalige onderwijzerswoning (nummers 8-10), die later als gemeentehuis fungeerde. Het gaat om een baksteenbouw van drie traveeën en twee bouwlagen, met licht getoogde vensters en een axiale inkom. De traveeën zijn op de benedenverdieping geritmeerd door pilasters waarop segmentbooglijsten in natuursteen uitkragen. Onder de kroonlijst is de baksteen in een decoratief patroon uitgewerkt.