erfgoedobject

Tramstation buurtlijn Overijse-Groenendaal

bouwkundig element
ID
301262
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301262

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalig tramstation van de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen met uitzicht uit het late interbellum. Ten zuiden van het station zijn ook nog twee loodsen bewaard.

Historiek

De gemeenten Overijse en Hoeilaart dienden in 1885 een aanvraag in bij de pas opgerichte Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen (1884) voor de aanleg van een tramlijn. In 1888 stelde de Nationale Maatschappij de betrokken gemeentebesturen in kennis van het voornemen een buurtspoorweglijn aan te leggen van Brussel naar Overijse. Uiteindelijk werd dit traject niet goedgekeurd door de aanwezigheid van de spoorlijn Brussel-Luxemburg met stop in Groenendaal en door het brandgevaar van een stoomdienst door het Zoniënwoud. De vergunning voor de tramlijn Overijse tot het station van Groenendaal werd afgeleverd in 1892. De lijn werd geopend in 1894, waarbij de exploitatie van de lijn werd toevertrouwd aan S.A. La Ruche pour l’exploitation de chemins de Fer Vicinaux en Belgique, maar al in 1896 nam de Nationale Maatschappij het beheer over. Vanaf 1901 werd de uitbating overgenomen door de S.A. de chemin de fer provinciaux. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de lijn opgebroken en na de oorlog in 1919 heraangelegd.

De lijn Overijse-Groenendaal was één van de vier lijnen van de Nationale Maatschappij waarbij een normaal spoor werd aangelegd en geen smalspoor. Hierdoor vond de lijn aansluiting op het algemeen spoornetwerk. Grote delen van de oorspronkelijke trambedding zijn vandaag ingericht als fietspad.

Volgens kadastergegevens werd het eerste station geregistreerd in 1901 op een domein van de staat. De spoorlijn in Overijse zelf werd op het kadaster opgetekend in 1910 samen met een vergroting van het stationsgebouw en de oprichting van een magazijn. Net voor de Tweede Wereldoorlog werd er in 1940 een vergroting van het stationsgebouw opgetekend, de bestaande loodsen werden uitgebreid en het oude station werd verbouwd en uitgebreid of vervangen door het huidige waardoor het zijn huidige uitzicht kreeg. Een oude postkaart toont het oude station met traditioneel uitzicht. Het gebouw telde eveneens drie traveeën en was ook opgevat als dubbelhuis. De getoogde muuropeningen waren voorzien van een decoratieve bakstenen omlijsting met hoekblokken en sluitstenen.

Vandaag is het stationsgebouw gerenoveerd en herbestemd tot brasserie en de loodsen als zalen voor feesten. De loodsen uit het interbellum ten oosten van het stationsgebouw werden gesloopt.

Beschrijving

Stationsgebouw met modernistisch uitzicht uit het interbellum. Rechthoekig bakstenen gebouw van drie traveeën en twee bouwlagen onder een afgeplat schilddak bedekt met pannen. Het dubbelhuis heeft een begane grond in baksteenmetselwerk en de verdieping kreeg een pleisterlaag. Rechthoekige muuropeningen met hardstenen lekdrempels; deels bewaard schrijnwerk met een specifieke roedeverdeling. De lekdrempels van de verdieping lopen door als cordon over de gevel. Bovenaan op de gevel werd het opschrift "OVERIJSCHE" aangebracht in verheven letters in een modernistisch lettertype eigen aan het interbellum. Twee bewaarde loodsen onder zadeldak (pannen). Gevels geritmeerd door verdiepte velden met rechthoekige en getoogde muuropeningen. Als verbinding tussen de bewaarde loodsen en het stationsgebouw is een recente "serre" of veranda gebouwd.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Overijse, Afdeling VI (Overijse), 1901/75, 1910/90 en 1940/27.
  • NEYENS 1982: De buurtspoorwegen in de provincie Brabant 1885-1978, Lier, 51-52.
  • STROOBANTS F. 2010: Geïllustreerde encyclopedie van de Brabantse druiventeelt onder glas (1865-2010), Bijdrage XXVIII tot de Geschiedenis van IJse-, Lane- En Dijleland. De Beierij van Ijse – Het Glazen Dorp, 272-275.

Auteurs: Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tramstation buurtlijn Overijse-Groenendaal [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301262 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.