Historische fontein "de Kelle" is gelegen aan de voet van een heuvel nabij het centrum van Overijse. De dorpsfontein bestaat uit een hardstenen plaat met verwijzingen naar de graven van Hoorn en/of Wittem en is gelegen tegen de ommuring van het kasteel Isque.
Historiek
In de literatuur en lokaal wordt De Kelle omschreven als bron, maar eigenlijk gaat het over een fontein met spuwer waaruit het bronwater wordt geleid. Over de etymologische verklaring van de benaming "Kelle" bestaat geen eenduidige verklaring. Toponymisch komt het woord niet voor in de betekenis van "fontein", wat de Kelle wel was.
De exacte voormalige locatie van de "Kelle" is nog niet achterhaald, maar volgens Vande Putte is ze bij de aanleg van een nieuwe steenweg in 1768 wel verplaatst tot tegen de kasteelmuur, Timmermans haalt het jaartal 1829 aan. In het verslag van de parochie rond 1900 werd “Fontein De Kelle” gerapporteerd. De pastoor vermeldt dat de fontein "vorige" eeuw opgesteld was tegen het kasteel van de heren van Overijse en dat van deze plaats waarschijnlijk al sprake was in een document van 31 mei 1432 van Filips de Goede. In dit document wordt vermeld dat men de fontein liet vervallen en dat men verplicht was deze te onderhouden wat niet ten laste van de inwoners viel. De "fontein" werd in 1609 hersteld door de gemeente. De locatie waarvan sprake was, is een voormalige vleugel van het kasteel die met de aanleg van de Waversesteenweg gesloopt werd en dwars stond op de huidige kasteelvleugel.
De fontein werd gerestaureerd en ingehuldigd in 1994 (Open Monumentendag). Op dat ogenblik werd de herdenkingssteen voor 300 jaar prinsdom geplaatst.
Beschrijving
Hardstenen plaat met centraal spuwer. Onderaan hardstenen opvangbak voor het water. De hardstenen plaat is doormidden gebarsten en hersteld. Op de steen twee verweerde silhouetten met de wapenschilden van de kasteelheren van de familie de Hoorn of Wittem (?). Onder de twee wapenschilden zitten nog drie verweerde silhouetten van leeuwenkoppen waarvan de middelste met spuwer. In de 19de eeuw was er boven de plaat nog een wapenschild van de familie de Hoorn of Wittem aanwezig. Deze is later verplaatst naar het koetshuis van het kasteel. Op deze locatie zit nu een gedenksteen met "V.T.B./ 1677-1977/ Overijse/ Eugimax van Horne/ Prinsdom" en een wapenschild met drie hoorns, verwijzend naar het wapenschild van de familie van Hoorn.
- DENAYER R. 1995: De Kelle "geproefd" uit een andere beker. Hydrografisch en hydrodynamisch, Zoniën 19.1, 5-13.
- TIMMERMANS D. 2013: Keltisch Isca. Een milieugeschiedenis, Leuven, 64-68.
- VANDE PUTTE G. 1994: De Kelle toponymisch en topografisch, Zoniën 18.3, 109-117.
- VAN SAN P. 2013: De toestand van de Sint-Martinusparochie van Overijse centrum omstreeks het jaar 1900, Zoniën 37.2, 61-87.